)
هێلان چیا
ھشمەندیێن جور ب جور ژ بۆ کۆلەکرن و تونەکرنا ژنێ د دیرۆکێ دە ب دەستێ پەرگالێن ھەگەمۆن(الھیمنة) ھاتن پێشخستن. یەک ژ وان ھشمەندی و پۆلیتیکایان ژی، “زایەندپارێزیا جڤاکی”یە. تەڤی کو د دیرۆکا مرۆڤاھیێ دە رۆلا ژنێ خویاکەر بوو، کو خوەدی ئەوقاس ھلبەرین و بەرھەم بوو، لێ ب پێشخستنا ھشمەندیێن جور بە جور، ژن ژ راستیا وێ دوور خستن و کراسەکی نوو کو دکەڤە خزمەتا بەرژەوەندیێن دەستھلاتداران ل ژنێ کرن ئەو ژی کراسێ زایەندپارێزیا جڤاکیی..
دەما کو ئەم ڤێ تێگەھێ ئانکۆ زایەندپارێزیێ وەکە تێگەھ بگرن دەست، تێ واتەیا پاراستنا جنسەکی، ئەڤ ژی ب خوە رە چینیاتیێ د جڤاکێ دە ب پێش دخە، ئەڤ تێگەھ جارا یەکەمین ژ ئالیێ ئانن ئۆکلای ڤە ھاتیە ڤەکۆلاندن، لێ ژ بەر کو ئانن ئۆکلای ل شوونا ڤێ دەلیڤەیێ تو ئالترناتیفان نابینە، ئەڤ دەلیڤە ئانکۆ زایەندپارێزیا جڤاکی ھەر وەکی خوە دمینە و ب ھەر ئاوایی، د ناڤا جڤاکان دە تێ بەلاڤکرن. جارا دویەم ژی ئەڤ تێگەھ ژ ئالیێ بەرێز ئوجەلان ڤە تێ دەست گرتن. د ڤر دە ئارمانج رەدکرن و ل ھەمبەر دەرکەتنا ھزرا زایەندپارێز. ئاپۆ بەدیلێ زایەندپارێزیێ ژی ب ھزرا “ھەڤژیانا ئازاد” شروڤە دکە. ب ڤێ ھزرێ رە ژیانەکە ھەڤسەنگ و وەکھەڤ دئێخیتە رۆژەڤێ.
د دیرۆکا مرۆڤاھیێ دە زایەندا ژن د سەری دە ھاتە شکاندن، ئەو ژی ب رێیا میتۆلۆژییێ بوو. جارا یەکەمین شکاندنا ژنێ د کەسایەتا خوەداوەند تییامەت دە پێک تێ، ژبەر ھشمەندیا دەستھەلاتدار خوەداوەندیتیا ژنێ نە پەژراند، د کەسایەتا تییامەت دە خوەستن کو ھەموو ژنان بشکێنن. ژ وێ دەمێ و پێ ڤە ئێدی ژن ژ ستاتویا خوەیا سەرەکە ب دۆر کەت. ئێدی بوو ئاموورا کرین و فرۆتنێ. ل سەر بەدەنا وێ بازرگانی پێشخستن. ب ڤێ رە ئەڤ جارا یەکەمین بوو کو زایەندپارێزی پێشدکەڤە. ب پێشکەتنا زایەندپارێزیێ رە، ئێدی رۆلا ژن د ناڤا جڤاکێ دە ھاتە ب سینۆردار کرن. ژن تەنێیا زارۆکانین،یا چار دیواران ئانکو یا مالێ و یا پێک ئانینا پێویستیێن زلامێ خوەیە.
د دیرۆکێ دە جارا دویەمین، خوەستن ب ریا ئۆلێن یەک خوەدایی ڤێ تێگەھێ بپارێزن و بەلاڤ بکەن. دبە کو ئەڤ نێزیکاتی ب ئاوایەکی راستە راست نەھاتبە گۆتن، لێ ب رێیا ھنەک شرۆڤەیێن وان پاراستنا ڤێ تێگەھ و ھزرێ دەردکەڤە ھۆلێ و ھەر جنسێ مێر ژ جنسێ ژن بلندتر ھاتیە دیتن. ب ریا بەلاڤکرنا ڤان ھزران خوەستن کو ژن تو جاری سەری رانەکە و ل حەقیقەت و دیرۆکا خوە نەگەرە. دیرۆکا کو ئەوقاس سالان ژن تێ دە خوەدی نرخێن ھەری پیرۆزە، میناک کو د ئولان دە ھاتیە ژن ب دلینی و ڤینێ ژین دکە لێ مێر ب مێشکێ خوە دکارە ببە ڕێبەر و ژن بکەڤە ژێر باندورا ویا دەستھەلاتداری.
ئەڤ تێگەھا زایەندپارێزیێ ھێدی ھێدی دەرباسی ناڤا شانەیا ھەری بچووکا دەولەتێ بوو. بێگومان ئەو شانە ژی مالباتە. زایەندپارێزی د ھوندرێ مالباتێ دە ژی ب ئاوایەکی فێلباز ھاتە روونشکاندن. پاشێ د مالباتێ دە زایەندپارێزی گەھشتە ئاستەکێ کو دەما زارۆک تێن دونیایێ؛ کەچ جوودا خۆرت جوودا تێن دەستگرتن. ئەڤ نێزیکاتی ھەتا ژ ئالیێ ژنێ ب خوە ڤە ژی دەردکەڤە ھۆلێ. ژبەر بیردۆزیا دەستھەلاتدار تام ب ژنێ دایە قەبوولکرن کو زایەندا وێ یا دویەم و کێمە. لێ ژ بۆ ئاڤاکرنا جڤاک و ژیانەکە ئەخلاقی، دەرباسکرنا ڤان تێگەھ و ھزران مەرجەکی سەرەکەیە. ئەڤ ژی وێ ب ریا ژنۆلۆژی (ژنناسی) پێکان بە. ژبەر ڤێ یەک ژ ئارمانجێن ژنۆلۆژی ژی دژدەرکەتنا زایەندپارێزیا جڤاکییە. ژنۆلۆژی وێ ژ نوو ڤە دیرۆکا ژن رۆنی بکە و رۆلا وێ د جڤاکێ دە ڤەگەرینە راستیا وێ؛ ژ بەر ڤێ یەکێ دڤێ ئەم ب جۆشەکێ ژنۆلۆژی ناسبکەین و ب جڤاکێ بدەین خوارن. ھەکە وسا بوو ئەڤ زایەندپارێزیا کو ل سەر ژنێ ھاتیە سپارتن دێ دەرباز ببە. ژیانەکە ھەڤپار و وەکھەڤ دەرکەڤە ھۆلێ. د ئەنجام دە ھەم ژن ھەم ژی مێر دێ ئازاد ببن و ب ھەڤرە ژیانەکە ئازاد بژین.
