ب درێژاهیا مێژویێ مللەتێ کۆرد روی بروی پیلانێن دوژمن و داگیرکەران بوینە ، و دهێتە زانین هەر دار وبەرەک هەر بۆست وگاڤەکا ئاخا ئەڤی وەلاتی ب داستان و تراژیدیێن ناخ هەژین هاتینە تومارکڕن ، لێ ئەنفالا سالا 1988 جودا ژ هەر کارەساتەکا دی ،کو ئەڤ پلانا رێکخستی یا زنجیرە ستەما بێ وێنە کو ژلایێ رژێما صەدامێ گۆڕ بە گۆڕ و دەستەکا ویڤە هاتیە ئەنجامدان٫ کو ئێک ژ دەهـ مەترسیدارترین کومەڵکوژی بو دمێژویا مروڤایەتیێدا هاتیە ئەنجامدان و تومارکڕن,
و ل 14/4 هەمی سالەکێ ل ولاتێ مە ئەڤ بیرەوەریا تەحل ب ئامادەبونا دەهان گچ و کوڕێن دل بریندار کو ب چەندین جاران باب و برایێن خو ب هەمبێزەکا ئاشوپی رازی کری کو هێشتا ژی ئەو برین سارێژ نەبوین ئەڤ بیرەوەریە دێ هێتە ساخ کرن، و هەر ئەڤ زوڵما دومدرێژ بویە ئەگەرێ فشارێ لسەر ڤەلڤینا هەست و وێژدانا زڵهێزان ژبو دەستنیشان کڕنا سنورێ دەڤەرەکا ئارام ل سەر ئاخا ئەڤی وەلاتێ زولم لێکری ،
وەک دهێتە زانین ژبو قڕکڕنا مە کوردان دوژمنان هەمی جورێن زولم وستەمێ لدژی مە بکارئیناینە ، بگرە ژ دیموگرافی و رامالینا دڤەرێن کوردستانی و عەرەبکڕن و ڤەگوهاستن،
ئەڤە هەمی ل ئەنفالا رەش رویدا ، ئەو ئەنفاڵا مینا وەرزێ پێنجێ بوی بو مێژویا ئەڤی وەڵاتی کو ب هەشت قویناغ و رەشەبایان دەسپێکری و بو هەر قویناغ رەشەبایەکێ عەورەکێ سەربازی عەسمان داگیر کڕ وب هەمی جورێن چەکان ئاگر و ئاسن لسەر سەرێ خەلکێ سڤیل دا باراندی ب ئاوایەکێ هۆڤانە و دیر ژ بها و پرەنسیپێن مروڤی و ژ گرانترین ئەوان چەکان ژی کێمیا بارانکڕنا باژێرێ حەڵەپچە بو کو ژ ئەڤ چەکە ژ رویێ یاسایی ونیڤدەولەتیڤە قەدەغەکڕی بو کو تێدا هزاران سڤیل بوینە قوربانی بگرە ژ زاروک و گەنج و کاڵان بێ بەرچاڤگرتنا رەنگ و رەگەز و ئایین و تەمەنێ وان و ب ساخینی ئەو هەمی بن ئاخ کڕن ، و دەرئەنجامێ ئەڤێ کۆمەڵکوژیێ 182,000 ھەزار كەسانێن سڤیل هاتنە شەهیدکڕن و بویە ئەگەرێ ژناڤبڕنا پتر ژ 4,000 هزار گوندان ، و کاڤڵکرنا 1,754قوتابخانەیان، دیسان خرابکڕنا 280 نەخۆشخانەیان ، دگەل هەرفاندنا 2,450 مزگەفت و 27 کلێسەیان. وئەڤە هەمی لدەمەکێدا بو کو رژێم دبەرامبەر کورداندا ل گوپیتکا هێزێ دابو و ب هەبونا دەهان جورێن چەکێن گران و ب کارئینانا ناسناڤێن ئایینی و چەکێن قەدەغەکری لدژی مە کوردان تاقیکڕن لێ دهەمان دەمدا نەشیان مە کوردان بنبر بکەن ،
و کورد دبەرامبەر واندا ل باردوخەکێ دابون کو هیچ چەکەکێ پێدڤی لبەردەستدا نەبون بەلکو تنێ خودێ و چیا هەبون سەرەرای وێ چەکێ لاواز لێ ب ئیرادەیەکا ب هێز و کولندان شیان سەرهلدان و سەرکەفتنێ لدژی رژێما روخایی و هەمی ئەو جەهش ئاخفروشان بینن ، کو مەزنترین سەرکفتن ژی سەرهلدانا بهارا سالا 1991 بو کو هاتیە تومارکڕن ، و ئەڤ کوڵنەدانا هە بویە ناسناما نێشتمانپەروەریێ دلاپەرێن دیروکا مە کورداندا و بویە ئەگەرێ هندێ رەوشەنبیر و هونەرمەندێن بیانی پەسنا گەلێ کورد ب قەهرەمانی چاڤ نەترسی پێناسە بکەن، هەر وەک شاعێرێ فەلەستینی محمود دروێش دبێژیت کوردان هەمی جورێن مرنێ تاقیکرنە مرنا ب سێدارەدان ، مرنا ب کوچکڕن و دەربەدەری ، مرنا ب سەربرین ،
مرنا ب چەک و گۆڵەیان ، مرنا ب ئەشکەنجەدان ، مرنا ژ برسان ، مرنا د گرتیخانەیانڤە ، مرنا ب بومبێن کیمیایی (بەلێ ب دڕێژاهیا مێژوویێ کورد ژ ترسان نەمرینە) لدوماهیێ ئارمانج ژ ئەڤێ نڤیسارێ ئەوە.. ئێک/ ئاشنابونا نفشێ نوی بو ئەوان کارەسات و دەردەسەریێن وەلاتێ وان تێدا دەرباز بوی . دوو/ بیرئینان بو ئەوان شورەشگێرێن دوهی کو ب هەست وئیرادە پارێزگاری ژ ئاخا ئەڤی وەڵاتی دکر ، ئەڤروکە مینا بزنزمانەک ب ئیدارە و هێز بازرگانیێ ب مال وسامانێ ئەڤی وەلاتی دکن،
بێکو هزر ل مێژویا خویا بوری بکن کو دوهی مل بملێ برایێن خو یێ پێشمەرگە د چەپەرێن بەرەڤانیێ دا بون ژبو رزگارکرنا ئاخا وەلاتی و پێدڤیە ئەڤروکە ب هەمان هەست خەباتێ بکن ژبو پاراستنا ماف و ئازادیا نێشتمانیان داکو سوبەهی نفشێ نوی لدیف ئەوێ میتودێ گاڤێ پاڤێژێن ژبو بنیاتنانا کوردستانەکا سەربەخو کۆ پێشتر ریفراندومچیان بدەنگێ خو سەنەدا وێ مسوگەر کری ئەگەر ئەوژی بچاڤێ خوژی نەبینن ..
