قەیران ئێکە ژ ئەگەرێن ھندێ کو خەلکی دەست ب چاندنێ بکەن ڤە و وە بوویە رێژا زۆرا چاندنێ و گرنگی دان ب چاندنێ بکەن ڤە کۆ بەری چەند سالان خەلکی دەست بەردایە ل چاندنێ لێ ئەڤرۆکە خەلکی نزیکی ٨٠% پتر ژی دەست ب چاندنێ کریە کۆ برنج ل وەرزێ بەھاری دھێتە چاندن و کار ل سە ردکەن تا دگەھیتە سەرێ ھەیڤا ١٠ دەست ب دورینا برنجی دکەن و دەڤەر و جھــ بۆ جھی جوداھیەکــ ھەیە بۆ کرن و دورینا برنجی و وە ئەڤرۆکە زۆر دەڤەران دەست ب کرنا برنجێ کوردی کریە .
دلھاد ئەنوەر ئێکە ژ جووتیارێن دەڤەرێ دا دیارە کرن : راستە بەری چەند سالان کۆ خەلکی دەست بەردا بوو ژ کەرتێ چاندنێ لێ ئەڤرۆکە بەر ھەبوونا ڤان کاودانان خەلکی دەست ھاڤێتیە کەرتێ چاندنێ و گرنگی ددەن ب ڤی کەرتی ، دیسان برنج ئێکە ژ بەروبومێن گرنگ یێن ژیانا مرۆڤی دا وە زۆر خەلک بکاردئینن برنجی بەلێ نەیێ خومالی و کوردی بەلکو یێ بیانی بیکاردئینن و وە برنجێ کوردی زۆر جوانترو خووشتر و تامترە ژ یێ بیانی لەوما دخوازین کۆ پتر گرنگی ب یێ خومالی و کوردی بێتە دان دا خەلک ژی پتر گرنکی ب کەرتێ چاندێ بێتە دان وە بازار بیتە بازاری بەرھەمێت خومالی .
ئەرێ خەلکـی ئەڤ سالە پتر ژ سالێن بوری دەست ب کرنا بەروبومێت چاندنی کریە و مژیلن ب کارێ چاندنێ ڤە چونکی ژیان زۆر زەحمەتە ئەڤرۆکە ب ڤێ قەیرانێ رێڤە بچیت و خەلکی ژی دەست ژ کەرتێ چاندنێ بەردا بوو دەست ب مووچان کر کربوو ژیانا خو ب رێڤەبر و ئەڤرۆکە کەفتنە ڤێ قەیرانێ ژیان زۆر زەحمەت کەتیە ، ھەروەسا برنج ئێکە ژێدەرێن گرنگ د ژیانێ دا و برنج ژی بەھارێ دھێتە چاندن و د ھەیڤا ١٠ دا دھێتە درین و خەلک دەست ب درینا برنجی دکەت و ھندەک دفرۆشن وە ھندەک ژی بخوە د ھەلگرن بۆ خارنێ وە ھەر ئێک ب رەنگەکێ بکاردئینن ، بۆ خارنێ ژی باشترین برنج برنجێ شەمەھی یە تامترین برنجە لێ بۆ فرۆتنێ ژی جوداھی ھیە و یێ گرانە ژی ئەڤ جورە چونکی برنجێ شەشمەھی باشترین برنجە .
عمر دلشاد شارەزای ل بوارێ کەرتێ چاندنێ دا ھەیە گوت : چاندن ئێکە ژ کەرتێن گرنگ بۆ ئاڤاکرنا وەلاتی و خوشکرنا ئابوورێ ھەر وەلاتەکێ لەوما گرنگە ل کوردستانێ ژی گرنگی ب چاندنێ بدەن وە ھاندن و پالپشت بن بۆ چاندنێ دا جووتیار ژی پتر گرنگی بەربومێت خوە بدەن و ب جوانی باشی رێڤە بچن بازارێ ھەرێمی بن بازارێت خومالی نەک یێن بیانی بین ، ھەروەسا ژی کۆ ئەڤرۆکە ژی دەمێ دەست پێکرنا برنجی یە وبەربووبوومێن دی ژی خەلک دەست پێکەن و دڤێت گرنگی ب بەھای خومالی بێت دان دا خەلک ژی مفای لێ بینت و مفادار بن ژ بەروبومێت خو یێ سالێ دا خوسار نەبن و بازارێن مە ببن بازارێن بەرھەمێن خۆمالی .
