هێزا مە دئێکگرتنا مە دایە

علی ئورەماری
دمێژویا تەڤگەرا رزگاریا گەلێ کوردا ل باشۆرێ کوردستانێ، گەلەک سەرئەڤرازی وسەرنشیڤی کەفتینە درێ دا و گەلەک ئاستەنگ دەربازکرینە و دهەر قۆناغ وئاستەنگەکێدا ژی ئالەتێن خۆیێن دەربازبوونێ هەبووینە، رۆژەڤا ئەڤرو هەرێما کوردستانێ تێدا دژیت، ڕەنگە قورسترین خەلەک بیت دوان ئاستەنگێن کەفتینە درێ یا گەلێ باشۆردا، ل ڕەخەکی پەژیکا کۆرونایێ رۆژ بۆ رۆژێ یا دەمارێن خەلکێ دشدینیت و شیانێت بەرسنگکرتنا ڤی ڤایروسی نەتنێ لسەر ئاستێ هەرێمێ بەلکی لسەر ئاستێ جیهانێ هێشتا دلاوازن و رۆژانە بسەدان کەس یێ بسەدەما نەدیتنا فاکسینەکا چارەسەرکرنێ یێ گیانێ خۆژدەست دەن ، دهەرێما مەدا ژخۆ مەترسیێن زێدەبوونا ژ دەست دانا گیانێ عەزیزا مەترسیەکا مجدە و شیانێن بەرگریکرنێ دکێمبوونێدانە و ڕۆژانە تۆمارێن زێدەتر تێنەدیتن، و خۆ بێ ئاگەهکرن ژ کۆرونایێ ڕەنگە تامسارترین هزرکرن بیت ، یا ڕەوشا هەرێمێ پتر مەترسی تێخیت زێدەباری نەبوونا ئالاڤێن بەرگریکرنێ وکێمیا شیانێن ساخلەمیێ کریزا ئابۆری یە یادیسان تەنگێن وێ هێشتا ژ تەنگێن کۆرونایێ بژانتر و شدیایترن ، و تێکچوونا بارێ ئابۆریێ هەرێما کوردستانێ مەترسیێن وێ سێ بەرامبەری مەترسین کۆرونایێ نە، ژبەرکۆ مخابن ل ڕۆژانێن هەرێمێ داهاتێن باش هەیی نەشیایە یان نەزانی یە پلانێن حۆکمڕانیەکا ڕەشید دابنیت ، یان دەروونێن تەماعکارێن ڕایەداران ئەڤرو لپێش نەبوویە وتنێ هەییا وێ رۆژێ ڤلەیێن خۆپێ بڵندکرینە و کۆمپانیا وموول پێ ئاڤاکرینە،لجهێ ئەو داهاتێ هندێ مشە ، تەدارەکێ بۆ ڕۆژەکە وەکی ئاڤرو و قۆناغێن تەنگاڤ دابنن و مخابن ژخۆ هەرکەسەکێ سەحبکەتە بیناسازین جۆان وبڵند و مۆل و مارکێتێن جۆان، دێ زانیت ل ڤی وەلاتی پارەیەکێ مشە هەبوویە ،لێ حۆکمڕانیەکا خراب هەبوویە و نەزانینە ژێرخانەکێ ئاڤابکەن، دەما ئەڤرو مرۆڤ لڤێ رۆژێ دنێریت ورۆژەڤا هەرێم تێدا دەربازدبیت دناخێ خۆدا دکەلیت ودگریەکا نافخۆدا دژیت، ل ڕەخەکێ دن ژی لێکنەتێگەهشتن و تێکچوون و ژێکڤەبوونا پەیوەندیێن دناڤبەرا هەرێمێ و بەغدا دیسان هەست ب بێهیڤی بوونێ دکەت ژ سیاسەت و دبلوماسیەتا کوردی ، کو وەکی کا چەوان ئەوروپیا دگۆتنە ئەردوغانی رێکا ئەندامبوونا وە د بازارێ ئەورووپا دا د دیاربەکر را دەربازدبیت وەک نیشانەک بۆ تێکچوونا پڕوسسا دیمۆکراسیەتێ ل تورکیا، نهۆ ئەمریکا وئەورووپا ڤێ دبێژنە هەرێمێ ژی کۆ ئاسایکرن و پشتەڤانیا مە بۆ هەرێمێ د رێکا بەغدا را تێتەکرن،بوویە هەرێم دەبیت ڤێ مەسجێ بخۆینیت و بگرنگ وەربگریت وزێدەتر دبێنڤەدان ودخەودا نەمینیت، چەند ڕۆژەکێ خۆ گیروبکەت بارگرانیا وێ لسەر هەرێمێ دێ زێدەتربیت، چ کەسەک نینە دڤێ هەرێمێ دا نەخازیت ئابۆرا هەرێمێ یا سەربەخۆبیت و ئابۆرەکا بهێزنەبیت و ڕەنگڤەداناوێ یا باش نەبیت بۆ تاکێن هەرێمێ ،لێ بکریار ئەو ئێک دیاربوو کۆ پێنگاڤا ئابۆریا سەربەخۆیا هەرێمێ هاڤێتی پێنگاڤەکا بێ خاندن و بێ پلان و رەفتارکرنەکا پەتران بوویە و ئابۆریا هەرێمێ وداهاتێ تاکەکەسی ل هەرێمێ کەتنەکا مەزن بخۆڤە دیت و ل وێ ئێکێ ژی نەڕاوەستا بەلکی بسەدەمێن وان شاشیان ،نەڤیێن داهاتی ژی بەری ژدایک ببن قەردارکرن، ل ڕەخەکێ دیترداژی کۆ هەم دەردێ وێ گەلەکێ گرانە و هەم ژی ئەو بخۆژی سەدەمەکە کۆ دوستێن هەرێمێ ژ دوستینیا مەپەشێمان بن و هەم ژی بەغدا ژ مە دویرئێخستی ، ئەو ژی پچراندنا پەیوەندیانە دناڤبەرا هێزێن سیاسی ل باشۆرێ کوردستانێ چ ئەو هێزێن کۆ پێکهێنەرێن پەرلەمان وحکۆمەتێ نە و چ ژی ئەوێن کەهەنە لێ بەشدارنینن دحکۆمەت وپەرلەمانی دا لێ تێراخۆ خەلک ل جادێ هەنە، و دەما مرۆڤ بەحسا تێکچوونا پەیوەندیان ژی دکەتن ئێکسەر ئێکەتی وپارتی تێنە پێش چاڤێت مرۆڤی ژبەرکۆ بخازین یان نەخازین هێزێن سەرەکینە و وەکی کا چەوا مێژوا دویرونێزیک ئەوا بۆمە سەلماندی ل دویرکەفتنا پارتی وئێکەتیێ ژئێک ( گۆرستانێن مە مەزن دبن ) و دنێزیکبوونێدا ژی دەروونێ خەلکی ئارام دبیت و ئاشتیا جڤاکی بەرقرار دبیت، کە واتە بەرپرسیاریا ئێکێ برێژەیێن جۆدا لسەر ڤان هەردوو پارتیاندایە، کە مادەم وەسایە چارەسەرکرنا پرسگرێکا ژی چ ل هەرێمێ بیت وچ ژی ل بەغدا بیت هەر دستۆیێ پارتی وئێکەتیێ دایە، دڤەدیتنا چارەسەریاندا دەستکەفتێن مەزن بو وانایە و د تێکچوونێداژی بەرپرسیاریا ئێکێ هەرلسەرملێن وانادایە، سیاسەتا ب عیناد ملڵەتا برێڤەنابەت و سەرەدەریکرنا ب کەرب دێ پتر گرفتان دروستکەتن و مەژێک دویرئێخیت و دەروونێ خەلکی ئالوزدبیت و بکریار ژی ئاشتیا جڤاکی ژی یالسەرلێڤێن کەفتنێ دا.
دڤان کێلەکاندا ودڤان ئاستەنگێن هەرێم تێدا دەربازدبیت و ژدەست دانا کارتێن فشارێ چ لگەل بەغدا بیت وچ ژی لگەل دەوروبەران کۆ ژبیر نەکەین هەرێمێ هیچ سەروەریەک دجۆگرافیا خۆدا نەمایە و ڕۆژاانە خۆینا گەنج ولاوێن کوردا یاتێتە رێتن و هەرێم یابوویە گۆڕەپانا ژناڤبرا نەیارتیا ئێک ورۆژانە خاک وعەسمانێ مەیێ تێتە بەزاندن ،کۆ مەترسیێن لسەرهەرێمێ زێدەتر دکەت، د قۆناغەکا هۆساندا تاکە کارتا ددەستێن باشۆردا بشێت بکێمترین زیان ژڤێ قۆناغێ دەربازببیت ،ئەوژی ئاڤاکرنا یەکێتی یا نافمالا کوردانە چ لسەر ئاستێ هەرێمێ بیت چ لسەر ئاستێ هەرچار پارچێن کوردستانێ بیت، تاکە کارت باشۆر بشێت بەرسفا پێ بدەت و هەژمار بوو بێتەکرن و هێز بو بزڤریتن ، ئەوژی ئاڤاکرنا یەکێتی وئێک گۆتاریا باشۆرە، و د ئاڤاکرنا وێ یەک دەنگیێ ویەک هەڵویستێ ژی نە چ داهات و چ ئۆپڕاسیوون پێ نەڤێن تنێ گرنگە جارەکێ لجهێ سەرکردایەتیێن ڤان پارتیان کۆمبوونا بکەن کادێ بچ زمان و ب چ دەستەواژیا هێزا بەرامبەری خۆ تۆمەتبارکەن ودێ چەوا دەرزا دناڤبەرا هەوادارێن خۆدا بەرفرەهکەن،دشێن جارەکێ جڤینێن خۆ بهەستەکێ بەرپڕسیارانە داربخەن و ل ئاستێ مەترسیێن قوناغێ ل چارەسەریان بگەریێن وچارەسەریا بنەرەت ژی تنێ خۆدویرئێخستنە ژگیانەکێ حزبی و بهەست وزهنیەتەک نشتیمانی وکوردایەتی سەرەدەریێ لگەل ئێکدا بکەن وبئێکگرتنا خۆ دشێن هەرێمێ بسلامەتی دڤێ رۆژەڤێدا دەربازبکەن.