د. شه‌عبان مزوری
بمن هه‌ر ژ ده‌ستپێكا ده‌رخستن و هنارده‌كرنا نه‌فتێ لسه‌ر ده‌ستێ حکومه‌تا هه‌رێمێ، مەزنترین وێرانی بۆ بسه‌ر خه‌لكێ مه‌یێ باشور دا هاتی لسه‌دا بیست و یه‌كێ. ب موخابنیڤه دبێژین زۆر كه‌سێن خوه ب ره‌وشه‌نبیر و زانا دناسین گه‌له‌ك پالپشت بون ژبوی ڤێ پێنگاڤێ، پرانیا وان ئه‌گه‌ر نه هه‌می بونه پالپشتێن درویشمێ ئابوریا سه‌ربخوه یانی كوردستانه‌ك سه‌ربخوه. بمن جهێ قه‌بولێ نینه ته باوه‌ری ب تالانكه‌را هه‌بیت كو دێ رۆژه‌كێ وه‌لاتێ ته ئاڤاكه‌ن.
نوزانم بو خه‌لكه‌كی پیڤه‌رێن كه‌سانێن خه‌مخۆر و ژێهاتی چنه به‌رامبه‌ر كه‌سانێن تالانكه‌ر و وێرانكه‌ر؟ گه‌لو دبه كه‌سانه‌ك هه‌می مێژویا وان خه‌لكێ مه ژ وێرانیه‌كێ به‌ره‌ف وێرانیه‌كا دی بربن و ژ ئالوزیێ ژیانا وان ئالۆزتر لێكربیت، بكارن وه‌لاته‌ك ئارام و بهێز ئاڤاكه‌ن؟ ئه‌رێ ما ئه‌ڤه نه هه‌مان ده‌ستهه‌لاتدارێن بوهارا سالا ١٩٩١ نە،ژێر خانا ڤێ هه‌رێمێ گه‌ر چه‌ند یالاواز ژی بو تالانكرین و و نرخه‌ك هه‌ری ئارزان وه‌ك نه‌فتا مه‌یا ئه‌ڤرو فروتین داگیركه‌رێن وه‌لاتێ مه. ئه‌رێ هه‌مان ریفراندومچی نینن، كو باشورێ مه ته‌نها داگیر كه‌ره‌ك هه‌بو ئه‌ڤرو هه‌می داگیركه‌رێن وه‌لاتێ مه نێچیرا خه‌لكێ مه دكه‌ن؟
باش من لبیره ده‌ما نێچیرڤان بارزانی دگوت ده‌وله‌تا عیراقێ نوزانیت گرێبه‌ستێن نەفتێ بكه‌ت، بشانازی دگوت ئه‌م كومپانیا دكەین شریكێن خوه، ئه‌گه‌ر تشته‌ك په‌یداكرن شریكن، ئه‌گه‌ر په‌یدا نه‌كرن ئه‌و كۆمپانیێن لێ گه‌را نه‌فتێ بسامانێ خوه خه‌ساره‌ت دبن، لێ عیراق كۆمپانیا تینه و پارێ لێگه‌رێ بته‌نێ دده، لێ نه‌دگوت كو نه‌فتا عیراقێ هه‌می بو عیراقێ یه و كه‌س نكاریت ببیت شه‌ریك؟
لگۆر لهه‌فهاتنێن پشتی ٢٠٠٣ هه‌رێما باشور ١٧% ژ بو دژاتیا عیراقێ باردكه‌ت بێی سه‌رگێژی و هه‌رده‌م تا ٢٠١٤ هاتیه، حکومه‌تا هه‌رمێ، سالا ٢٠٠٥ ده‌ست ب فروتنا نه‌فتێ كر و داهاتێ وێ هه‌می تا رۆژا ئه‌ڤرو ڤه‌شارتی بو، كه‌سێ نه دوزانی چه‌نده و كیڤه دچه، ده‌سته‌كه‌ك تالانكه‌را باشه ما نه باشتر بو نه‌فتا مه لژێر خاك مابا بو نفشێن بێن؟ پتر ژ ٧٠ سالا عیراقێ ژ نه‌فتا مه ل كه‌ركوك و موسل سود دبر و ته‌نها وێرانی پارا مه‌بو، وه‌ك زانایه ل ڤان سالێن داوی مەسترین سه‌رچاوێن نه‌فتێ ل باشورێ عیراقێ بون، بلا مه‌ژی چه‌ند سالا بنه‌‌فتا باشورێ عیراقێ هه‌رێما خوه ئاڤه‌دان كربا و گه‌ر حکومه‌تا ناڤه‌ندی خوه‌ستبا لێگه‌ران ل هه‌رێمێ بكه‌ت مه رێ نه‌دابا ، ب هه‌می شیانا خوه.
مه نه‌فت فروتبا یانژی مه قاچاخچیاتیا نه‌فتێ کربا، مه نه‌فتا خوه برێكا دزا دفروت، ژ هه‌می ئالیه‌كی ئه‌م بوین ئارمانج ژبو مافیا نێڤنه‌ته‌وی برێكا بازرگانا یانژی برێكا كومپانیا، ژ گای گوهژی بومه نه‌دما له‌وما ئه‌م كه‌فتین ڤێ ره‌وشا ئه‌م تێدا. ئه‌ز نه پر شاره‌زامه ل ده‌رخستن، كرین و فروتنا نه‌فتێ، لێ ئه‌و پێزانینێن من په‌یداكرین یه‌ك هه‌رێم نینه ل جیهانێ هاتبیت شه‌لاندن وه‌ك هه‌رێما مه. تشتێ دن زۆر بالكێش هنده‌ك خوێری و كالفام كو خوه بومه وه‌ك بسپور نیشان ددان، بسه‌دان ملیۆن دۆلارێن مه خه‌رجكرن ب دروستكرنا كور و كونفرەنسا لسه‌ر نه‌فت و گازا مه، سه‌رێ مه په‌قاند بدره‌وا لدور گرنگیا هه‌رێما مه لسه‌ر نه‌خشێ وزه‌یا جیهانی، بسه‌دان راپورتێن دره‌و لسه‌ر ئەكرانێن تێلەڤزیونێ بپارێ نفتا مه هاتین دوروستكرن.
زۆر به‌رپرسان ژ هه‌رێمێ بره‌نگه‌ك ئه‌حمه‌قانه دگوتن به‌غدا حکومه‌ته‌ك شكه‌ستخوار هه‌یه، لێ ژبیردكرن كو به‌شه‌ك به‌رچاڤ ژ وێ حکومه‌تا به‌غدا به‌ربژێرێن وانه، ره‌وش گه‌هشت ئاسته‌كی كو هنده‌كا دگوت به‌غدا موفلسه و نوكه لته‌نگافترین سه‌رده‌مێن به‌غدا خوازوكیێ ژێ دكه‌ن بو موچێن فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێمێ. لڤێره ره‌وایه بو هه‌ركه‌سه‌كی چه‌ند پرسا بكه‌ت
ئایا پشتی ئابوریا سه‌ربخوه ره‌وشا خه‌لكێ چاكتر لێهات؟
ئایا كاره‌ب بو ٢٤ ده‌مژمێر؟
ئایا مادێ ١٤٠ وه چاره‌سه‌ر كر؟
ئایا بێ كاری كێمتر لێهات
ئایا كه‌رتێ په‌روه‌ردێ و ته‌ندوروستیێ باشتر لێهات؟
ئایا ئه‌و به‌نداڤێن وه سوزداین ژ ٢٠٠٩ هه‌یا ئه‌ڤرو چه‌ند بدیماهی هاتن؟
ئایا چه‌ند كرێدار بونه خوه‌دان خانی؟
ئایا، ئایا……… پرس زۆرن لێ كانێ ئه‌و كه‌سێن دان بشكه‌ستا خوه‌بینن و ده‌ستبه‌رداری ده‌ستهه‌لاتێ بن و ئه‌گه‌ر شه‌رم هه‌بیت لده‌ف وان دڤێت بدرێژیا ژیێ مای تێدا بانه، دونیایێ و جاردن تا نفشێ سه‌دێ به‌رێ خوه نه‌كربان باشورێ كوردستانێ. بكورتی و بكوردی وه‌سا دیاره لده‌ف ڤان وه‌ك دبێژن، شه‌ر شێمایه، عه‌یب عه‌بایه و نامیس نه‌مایه.
