ئاشتیا جڤاکی

ئیسماعیل تاهـر
گهلهك كێم جاران وهسا رویددهت جڤاكهك ههمى ئێك مللهت وئێك نهتهوهبن، بهرۆڤاژى پتریا جڤاكان تێكهلهیه ژچهندین مللهت ونهتهوه وئاینان ونه ب كهیف وحهزا وان دوهلاتهكیدا هاتینه خرڤهكرن، كاودان ههبوینه ئهڤ كۆمێن جڤاكى ل ئێك جهـ (دهولهت – ههرێم – دهڤهر) هاتینه خرڤهكرن وژڤى ئاراستهیى زاراڤێ ئاشتیا جڤاكى سهرهلدا وبنهما بۆ هاتینه دانان دا ئهو مللهت وئاینێن جوداجودا دگهلێك بژین ونهخشهرێكێن سهردهم بۆ هاتینه دارشتن دا ل پهیى ماف وئهركان دگهلێك بژین وههر ئێك یێ ئازاد بیت وى تشتى پهیرهو بكهت یێ وى دڤێت ودئهنجامدا ههمى بهرژهوهندیێن بلندێن وێ (دهولهتێ – ههرێمێ – دهڤهرێ) ب پارێزن وبهرگیریێ ژههر مهترسیهكێ ل سهر وێ بكهن.
گشت ئهرك وماف وئازادى وتایبهتمهندیێن نهتهوى وئایینى ب هێزا یاسایێ هاتینه پاراستن وپێگیریا وهلاتیان ب وان بنهمایان ئهگهرێ سهرهكیێ پهیرهوكرنا سهرهكیا ئاشتیا جڤاكیه، ههر وهسا بنهمایێ ههبونا وێ یه ژبۆ هندێ دادى وئێكسانى دوهرگرتنا مافان وبجهـ ئینانا ئهركاندا چێببیت وههمى ل ئێك ئاست ئهركێن خو بجهـ بینن ومافێن خو وهربگرن، وهێلا سهرهكى ژى ئهوه گشت وهلاتى ب جورهییا نهتهوى – ئایینى ل همبهر یاسایێ وهگههڤبن دا ئاشتیا جڤاكى ببیته كهتوارهك ودهستههلات بشێت بێ جوداهى خزمهتا ههمیان بكهت، بهرژهوهندیێن ههمیان ب پارێزیت، وهلاتى ئاڤاكهت ودئهنجامدا جڤاك گهشهیێ بكهت وههمى مافێن ئازادیا تاكان ب پارێزیت وقوناغێن پێشكهفتنێ ببڕیت.
بۆ جڤاكهكێ مینا یێ كوردستانێ “باشور” كو دۆرێن چارپێنج نهتهوه ههشت نههـ ئایین تێدا دژین گرنگه جڤاك بهرى دهستههلاتێ بگههیته ئاستهكێ هزرى كو ههمى مافدارن دوهلاتیبوون وژێیاتیا ئاخ ووهلاتیدا، ههمیان مافێ بكارئینانا زمان وكولتوورێ خو ههیه دچارچووڤێ یاسایێدا ول دویڤ یاسا وسیتسهمى بگههنه ئارمانجێن خو ونوێنهریا خو دگشت سازیێن وهلاتیدا ههبیت.
مافێن خواندنێ ب زمانێ دایكێ، بكارئینانا جل وبهرگێ نهتهوى، پیرۆزیێن ئاینى، ئازادیا بۆچوون ودهربڕینێ، دویر ژتێكدانا ئازادییا یێ بهرامبهر ستوینێن سهرهكیێن ئاشتییا جڤاكینه ل ههر جههكى، بهروڤاژى.. جهنگێن خویناوى، ئاریشێن نهتهوى – ئایینى – تالان وفهرمانێن گشتگیر مهترسیێن مهزن ل سهر ئاشتیا جڤاكى وئالاڤێن ههڕفاندنا ئاڤاهیێ جڤاكینه، ئهگهرێن كێمكرن ونههێلانا ژێیاتیا وهلاتینه، بنبڕكرنا باوهریێ نه دناڤ جڤاكیدا، ودئهنجامدا وهلات كز ولاواز دبیت وپاراستنا ههر تشتهكێ بهادار دكهڤیته گۆمانێ، سالۆخهتێن جوان وشرین ل ناڤ جڤاكى بهرهڤ نهمانێ دچن، چنكو دقهیران وئاریشێن جڤاكیدا رهفتارا باشا جڤاكى تیكدچیت وبها رهوشتێن مرۆڤایهتى جهێ خویێ بلند نامینیت. ل جهێ ئهو شیان وهلاتى ئاڤاكهن دێ ل بهرێك بنه ڕهشه ومخابن ئاشتیا جڤاكى دێ بیته قوربانى.