د.شه‌بان مزوری
ده‌ما ئه‌ز زاروك بوم گوتنێن جودا دهاتن كرن لدیوانخانێن مالمه‌زن و مالماقیلان ئو ئه‌ڤ گوتنه وه‌ك سه‌ره‌تانێ دناڤ جڤاكێ به‌لاڤ دبون هه‌روه‌سا لشه‌ڤبێریێن هه‌ژارا، پرانیا ڤان ئاخفتنكه‌را لسه‌ر مێرخاسی و ژیریا كۆمه‌ك كه‌سان بون كو لقوناغێن جوداسه‌ركێش و رێبه‌رێن گه‌لێ مه‌بو هه‌مبه‌ر داگیركاری و ده‌ستدرێژیا نه‌ته‌وێن دی بو سه‌ر خاك و سامانا كوردا. بهه‌زاران هوزان، داستان ستران چیروك و گه‌له‌ك جاران ئه‌ڤ رێبه‌ره كرینه ئه‌فسانه و مروڤ هزار سالا پاشڤه بریه ناڤ مژومورانێدا. هه‌رچه‌ند ده‌م ده‌رباس دبو گومانێن من زۆرتر دبون و هه‌رجارا گومان ژ راستیێ نێزیك دبو، ژ ترسا وێ راستیێ ئه‌ز پاشڤه به‌ره‌ف مژومورانا تێدا بویم ڤه‌دگه‌رام، من دڤیا ئه‌و راستیا هه‌ی دره‌وبا و ئه‌و دره‌وا ئه‌م تێدا دژین راستیبا.
هه‌می ڤان گوتن، چیروك و چیڤانوكا وه‌ك كابوسه‌ك لسه‌ر دلێ منن، ڤێ یه‌كێ بمن ئه‌م ئاماده‌تكرین هه‌ر ژ زاروكی كو ئه‌م فێری دره‌وا ببین، دره‌و نه شه‌رمه به‌لكو راستیه‌كا ژیانا مه‌یه وه‌ك نیتشه دبێژیت ( سه‌رنڤشتێ خوه ناسدكه‌م، رۆژه‌ك دێهێت ناڤێ من گرێدای بیرهاتنا تشته‌ك مه‌ترسیدار بیت، به‌لكو ئالوزیا هه‌را مه‌زنا سه‌ر زه‌مینی بیت، كویرترین هه‌ژینا مه‌ژی بیت، چونكه ئه‌ز نه مروڤم، ئه‌ز دینامیتم. من نه‌ڤێت مروڤه‌ك پیروزبم، به‌لكو من پێخوشه پێترانك بم و دبیت براستیژی ئه‌ز جهێ پێكه‌نینێ بم، لێ راستی ئه‌وه یا ژمن ده‌ردكه‌ڤیت، لێ راستیه‌ك وێرانه، چونكه هه‌یا ئه‌ڤرو دبێژنه دره‌وێ راستی ). ژ روژا من نیتشه خواندی و ئه‌ڤ چه‌ند رسته به‌رچاڤێن من كه‌تین بو من ئه‌ڤ پرسه دوروست بو، گرێدانه‌ك هه‌یه لناڤبه‌را په‌رتوكا نیتشه ( فه‌رمودا زه‌ره‌ده‌شت ) و چونیه‌تیا بیركرنا تاكه كه‌سێ كورد، یانژی نه ژدویر نه نێزیك نیتشه‌ی كورد ناسنه‌دكرن؟
ئه‌م ڤه‌گه‌رین سه‌ر بابه‌تێ خوه و راشكاوانه لخوه بپرسین وه‌ك كورد، گه‌ر ئه‌م به‌شه‌ك چالاك بوین ژ باژێرڤانیا مێزوپوتامیا بوچی ئه‌م خوه‌دان باژێر نه‌بوین؟ باژێر واته پیشه‌سازی، زانینگه، پێشڤه‌چون. بوچی نه‌ته‌وێن دویر و نێزیك هێڕشكرینه سه‌رمه و ئه‌م كرینه كویله‌یێن خوه، لێ مه نه‌كاری نه ته‌نها هێرشێ بكه‌ینه سه‌ر نه‌ته‌وه‌ك دی به‌لكو مه نه‌كاری خوه بپارێزین ژ ڤان هێرشا بهه‌زاران ساله؟ گه‌لو ئه‌گه‌ر مه رێبه‌رێن ژیر و زانا هه‌بان چه‌وا دا لبه‌ر كوچكێن داگیركه‌ران ملكه‌چ راوه‌ستین، چه‌وان خه‌لكێ مه بهه‌لبه‌ست و ستران په‌سنا داگیركه‌ران دده‌ت و ئه‌و كه‌سێن خوه برێبه‌رێن مه دوزانن نه‌دویر نێزیك ئه‌و كه‌س بێشه‌رمانه خه‌لاتدكرن؟ ئه‌ڤ پرسه و چه‌ندین پرسێن دی پێویسته لسه‌ر روناكبیرێ كورد لبه‌رسڤا وان بگه‌ریت و به‌رسڤا راسته‌قینه بده‌ت نه‌ك به‌رسڤه‌ك چه‌وا دلێ وی دخوازیت هه‌با، لێ چه‌وا هه‌یه. نڤیسه‌رێ كورد بمن بدرێژیا مێژویێ نه‌ك هاریكار نه‌بویه د هوشیاركرنا خه‌لكێ دا، به‌لكو به‌روڤاژی ئه‌و دوزه‌خا كورد تێدا هه‌رده‌م وه‌ك به‌هشت نیشا دایه، كویله‌بون وه‌ك ژیری بناڤكریه و خوه‌دانێ په‌یاما كه‌سێ ده‌یكا مه ماركر بابێ مه‌یه؟ نڤیسه‌ر و كه‌سێن خوه ببیرمه‌ند دوزانن نابیت په‌سنێن رێبه‌را بده‌ن به‌لكو دڤێت ته‌نها و ته‌نها روناهیێ بده‌ته سه‌ر لاوازیێن رێبه‌را ژبو وان هشیاركه‌ت یانژی ملله‌تی دژی وان راكه‌ت. روناكبیرێن وه‌لاتێن پێشكه‌فتی خوه‌دی دونیابینیه‌ك خوه‌بون، نه‌ك دیڤه‌لانكێن سه‌ركرده و داگیركه‌رێن وه‌لاتێ خوه بون.
ئه‌‌سته‌مه لمێژویا مروڤاتیێ ببینی گه‌له‌ك قه‌هره‌مان، خوه‌دان رێبه‌ر و سه‌ركردێن ژیر و زانا لسه‌دا بیست و یه‌كێ وه‌لاتێ وی هه‌می داگیركری بیت، سالانه بهه‌زاران دونه‌مێن ئاخا وی لسه‌ر ناڤێ داگیركه‌ران بێته تاپو كرن، بهه‌زاران خه‌لكێ وی ژ هه‌ژاری بنه‌خوشیا بمرن، زیندان ژ نه‌خوشخانا زۆرتر بن، بهه‌زاران ژ خه‌لكێ وی په‌نابه‌ر بن …هتد. ژبو ئه‌م به‌ره‌ف سه‌ركه‌فتنێ بچین و وه‌ك گه‌لێن دن به‌خته‌وه‌ر وسه‌ربخوه بژین دڤێت ئه‌م ده‌ستبه‌رداری ڤی مه‌ژیێ كویله‌تی بین، كویله هه‌ر كویله‌یه، كویلێ كه‌سه‌ك بیانی بی یانژی كویلێ كه‌سه‌ك خوه‌مالی بی. بمن لڤێره یه‌ك ژ ئه‌گه‌رێن نه گه‌هشتنا گه‌لێ مه بو ئارمانجێن ره‌وایێن خوه، هه‌ولدانا كویله‌كرنا خه‌لكێ مه بویه ژ لایێ رێبه‌رێن مه، ئه‌و دورویشمێ ئازادیێ كو هه‌لددان نه ژبو ئازادكرنا خه‌لكێ بو به‌لكو ژبو بازار پێكرنێبو لگه‌ل داگیكه‌رێن وه‌لاتێ مه ژبو هنده‌ك حه‌ز و به‌رژه‌وه‌ندیێن تاكه كه‌سی و مالباتی.
قه‌پاغا ئه‌وله‌كاریێ ( سه‌ممام ئه‌مان )
به‌ریا چه‌ند رۆژان سێیه‌مین سالڤه‌گه‌را مرنا جه‌لال تاله‌بانی بو، كوردێن كویله‌یێن جه‌لال تاله‌بانی تا دگه‌هیته وان كه‌سێن كرێتی نه‌ماین بجه‌لال تاله‌بانی نه‌كرین ل قوناغێن جودایێن ژیانا وی، مالپه‌رێن تورێن كومه‌لایه‌تی داگرتبون ژ وێنێن جه‌لال تاله‌بانی، هه‌می په‌سن بون، زۆر كێم ره‌خنه هه‌بون، گه‌ر مروڤ نه‌كورد با وێ بێ دودل گوتبا ئه‌ڤ كه‌سه دامه‌زرێنه‌رێ ژێهاتیترین سیسته‌ما رێڤه‌به‌ریێ یه و خه‌لكێ وی خوه‌شبه‌خترین كه‌سێن جیهانێ نه، سه‌رێ مروڤی گێژ دبو ژنازناڤێت لێدهاتین كرن. بالكێشترین تشت بو من كو هنده‌كا دنڤیسی جه‌لال تاله‌بانی قه‌پاغا ئه‌وله‌كاریێ بو. پرسا من بو ڤان كه‌سان گه‌لو هوین دوزانن كو قه‌پاغا ئه‌وله‌كاریێ دهه‌مان ده‌مدا قه‌پاغا وێرانیێ یه. ئه‌رێ ئه‌ڤه لوژیكه هوین پێ هزر دكه‌ن؟ ئه‌رێ مروڤ هه‌یه نه‌مریت؟ به‌رسڤ نه‌خێر ئه‌م هه‌می دێ مرین لێ نوزانین كه‌نگی. گه‌ر مروڤ ببیته قه‌پاغا ئه‌وله‌كاریێ وێ ده‌مێ بمرنا وی وێ ئه‌و قه‌پاغ بفریت و ئه‌و دینامیت وێ بكه‌سێن پشت خوه‌ڤه هێلاین بپه‌قیت.
بكورتی و بكوردی هه‌كه ره‌ڤ به‌رخوه‌دان بیت، شكه‌ستن سه‌ركه‌فتن بیت، چه‌په‌ر چولكرن مێرخاسی بیت، نه‌زان رێبه‌ربیت، وێ ده‌مێ پرس نه‌كه تو لكیڤه‌ی، ئه‌گه‌ر كورد ژی نه‌بی تو یێ لوه‌لاتێ كوردا.
