شه‌بان مزوری
یه‌ك رێزی چیه؟ ئه‌رێ هه‌مان تێگه‌ها جیهانی لده‌ف مه‌یه؟ ئه‌رێ یه‌ك رێزی ته‌نها تێگه‌هه‌ك سیاسیه؟ پرانیا جاران بمن لده‌ف مه كوردا ئه‌ڤ په‌یڤه ته‌نها وه‌ك تێگه‌هه‌ك سیاسی تێ بكارئینان بواتا هه‌بونا یه‌ك هه‌لویستێ سیاسی هه‌مبه‌ر هنده‌ك پرس و كێشا. لێ بمن دڤێت ئه‌م لسه‌ر واتا ڤێ په‌یڤێ راوه‌ستین ژ تێروانینه‌ك زانستی و گلۆبال. یه‌ك رێزی بمن واته ستاندارد، پروسێسا یه‌ك رێزیێ ژێرا دبێژن ستانداریسه‌كرن.
یه‌ك ژ بنگه‌هێن پێشڤه‌چون، ئاسانكرنا تێكه‌لیا و ئالوگورا ئابوری پروسێسا ستاندارد كرنا پرانیا كار و به‌رهه‌مێ كاری یه، هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ كاره لهه‌می بوارا سه‌ر نه گرتیه، وه‌ك هه‌بونا تورومبێلێن چه‌پ و راست، پلاكێن جودایێن كاره‌بێ، لێ بێگومان ل پرانیا كار و به‌رهه‌مان ره‌نگه‌ك ستانداردێ گلۆبال بخوه‌ڤه گرتیه ئه‌و ستانداردێن نه گلۆبال بێگومان نیشتیمانی نه یانژی هه‌رێمی نه. لڤێره چه‌وانیا كارتێكرنا پوسیتیڤا ستاندارد لسه‌ر ئاستێ جیهانێ ئه‌م دبینین، هه‌مان كارتێكرنا پوسیتیڤ ستانداردا هه‌یه لسه‌ر پێشڤه‌چونا تاكه‌كه‌س، هه‌رێم و وه‌لاتا.
ستانداردكرن پروسێسه‌كه هه‌می وارێن ژیان و سروشتی دگریت. ستانداردكرن هاریكاری دكه‌ت كو زۆر تشتێن مه‌یێن روژانه ئه‌نجامدده‌ین و رویبروی دبین، چونكه ئه‌سته‌مه ژیان ئه‌گه‌ر هه‌ر تاكه‌كه‌سی ستاندارده‌ك لدویف حه‌ز و داخوازێن خوه چێكر، هه‌ر تشته‌ك كارتێكرنه‌ك گشتگیر هه‌بیت دڤێت ستاندارده‌ك ژبو دوروست بیت. وه‌ك نمونه ئاڤا گه‌رم و سار لحه‌نه‌فیا بویه ستاندارد كو ئاڤا سار لملێ راستێ بیت و ئاڤا گه‌رم لملێ چه‌پێ بیت.
وه‌ك من لسه‌ری ئاماژه پێدای لده‌ف مه كوردان وه‌ك پرانیا خه‌لكێ وه‌لاتێن نه وه‌لات ڤێ په‌یڤێ ته‌نها ژبو هه‌لویستێ سیاسی بكار دبه‌ن لێ دیسان ئه‌وژی بمن بشێوه‌ك نه ته‌ندوروست. یه‌ك ژ نه ته‌ندوروستیا ستانداردێن مه دو رویاتی یه، ئانكو پێچه‌وانه‌ی شێوێ سروشتیا ستاندارد كو دڤێت لپێشین ئه‌و كه‌س یان كوم ئه‌وا لهه‌ڤ كری لسه‌ر ستانداردی لناڤ خوه‌دا وی ستانداردی بخنه ژیان پاشان داخوازێ ژ خه‌لك و لایه‌نێن دی بكه‌ن وی ستانداردی بپه‌ژرینن.
دگوتارا سیاسیدا ئه‌م بانگ دكه‌ین كو لهه‌مبه‌ر كه‌سو لایه‌نێن دی مه ستاندارده‌ك هه‌بیت بهه‌ڤرا لسه‌ر كاركین و پێگیر بین، لێ لناڤ خوه هه‌ركه‌س كورێ بابێ خوه‌یه، ئانكو لناڤ خوه مه ستاندارد نابن. ژلایه‌ك دن لده‌ف مه ستاندارد تێته سه‌پاندن ژ لایێ ده‌ستهه‌لاتداریڤه، بكورتی ئه‌وا ده‌ستهه‌لاتدار بێژیت ئه‌و ستاندارده و نابیت كه‌س ژێ ده‌ركه‌ڤیت، له‌وما دبیته ئه‌سته‌م كو ستاندارده‌ك روناهیێ ببینیت. سه‌رئه‌نجاما ڤێ سه‌ره‌ده‌ریێ كومه‌لگه ره‌نگه‌ك تایبه‌ت بخوه‌ڤه نابینیت و هه‌می پرس و كێشێن هه‌ین دمینن هه‌لاویستی. ستاندارد لدویف تێگه‌ها وه‌لاتێن نه وه‌لات واته سه‌پاندنا تێگه‌ها رێبه‌ری و ستانداردێن وی، هه‌رچه‌نده ئه‌م دبینین كو لڤان وه‌لاتێن نه وه‌لات هیچ سه‌رده‌مه‌كی بو هیچ پرس و كێشه‌كێ ستاندارده‌ك ده‌مدرێژ نه‌بویه به‌لكو لدویف حه‌ز و میزاجا رێبه‌ری هاتیه گوهارتن بێی كه‌سه‌كی ماف هه‌بیت بپرسیت بوچی؟
بكورتی و بكوردی یه‌ك رێزی دتێگه‌ها رێبه‌ڕێن كورد دا واته رێزبون لدویف رێبه‌ری.
