بێکه س به رواری
بێ گۆمان کوشتنا هه ر مرۆڤه کی تاوانه کا مه زنه ، بتایبه تی کوشتنا ژنان تاوانه کا گه له ک مه زنتره . چونکی ژن به رهه م دار و به رهه مهێنه رن دجڤاکێ دا وئافڕێنده رێن ژیانێ نه . ئه ڤ بابه ت دڕوژه ک گرنگ دا وه ک ڕۆژا جیهانیی یا به رهه نگاربونا دژواریێ دژی ژنان ئه رکه ک پێویست وگرنگه . ژن بنگه هه کێ هه ره موکمن ژبو گه شه پێدان وپێش ئێخستنا جڤاکان . بێی ئازادیا ژنان جڤاک ونیشتیمان ڕزگار وئازاد نابن . له و ما دڤێت بهێته زانین که ئازاد یا جڤاکا مه گرێدایی ئازادیا مافێن مرۆڤانه بگشتی وماف وئازادی یا ژان بتایبه تی . چ گۆمان تێدا نینه که دژواری (توند وتیژی ) یا دناڤ هه می جڤاکێن جیهانێ دا هه یه لێ ئه ڤ دیارده یا ڕێژه یی یه . لێ بمخابنیڤه لڕۆهه ڵاتێ ناڤه ڕاست وئه فریقیا وئاسیا ئاستێ ڤی دژواری وتوند توژیێ دڕێژه وئاسته ک گه له ک بلند دایه . ڕێژه یا کوشتن و ئه شکه نجه دان و پێشلکرنا مافی ژنان شوینا ڕویدان یا بویه دیارده و نه ریتێن په یڕه وکری وبه ربه ڵاڤ دناڤ جڤاکێ دا . جڤاکا کوردی ئێک ژوان جڤاکانه که دژواری ێ بگشتی ودژواری یا خێزانی وبتایبه ت به رامبه ر زاڕۆکا وژنا یا دئاسته کێ بلند دا و دژواری دیارده یه کا به رچاڤه و ڕوژانه ده نگ وباسێن کوشتن وسوتن وئه شکه نجه دانا ژنان دهێنه به ڵاڤکرن . چونکی مخابن کوردستان بگشتی و هه رێما کوردستانێ – باشورێ کوردستانێ بتایبه تی یێ بۆیه وه ڵاتی کوشتن وژنا ڤبردنا بڕ نگێن هه موو جور .له وما پێتڤیه هه می ڕێ بهێنه بکارئینان ولێکولین بهێنه کرن وژێده رێن ڤان هزرێن توند وتیژی ودژواریێ بهێنه هشکرن وبنبڕڕکەن . ژبه ر ڤێ چه ند مه بفه ر زانی ئه م پێداچونه کا کورت بکه ین لسه ر چه مکێ توند وتیژی ودژاوریا جڤاکی وخێزانی وبتایبه ت دژواری دژی ژنان وبتایبه ت کوشتنا ژنان . په یڤا دژواری (توند وتیژی ) چی یه ئه ڤ په یڤ ژبو باسکرن وئاخفتن لسه ر دیارده یا ده ست پێکرن یان دروستبونا دژواریه کا هزری یان فیزیکی بمه به ست یانژی بێ مه به ست و کارتێکرن لسه ر پسکولگێ( ده رون ) ێ مرۆڤان وژده ستدانا کونترولێ عاقلی دسه ر جه سته یی دا وگوتنا په یڤێن نه ژهه ژی وتوند وبێ ڕێزیکرن یانژی ئه نجام دانا کاره کێ دژوار یێ فیزیکی . ڤێجا ئه م دشێین دژواریێ بکه ینه دوو به شێن سه ره کی : ١- دژواری (توند وتیژی) یا ده‌روونی ( پسكۆلۆگی ) ٢- دژواری ( توند وتیژی ) جه‌سته‌ی ( فیزیكی) توند وتیژی جه‌سته‌ی ( فیزیكی :- توند وتیژی یا جه‌سته‌ی هه‌ر ژ لێدان یان پێدا کێشان یان پالدان وفشار دروستکرنا فیزیکی وگفاشتن لسه ر هه ر ئه ندامه یان به شه کێ جه سته یێ مرۆڤان بهه ر ڕ نگه ک وئامیره کی وه کی ده ست ، دار ،چەک ، چه قو، ده رمانێن بریندارکه ر و کوژه ک ، ئاگر یان هه ر ئامیره کێ مرۆڤی بێشینیت یان برینداربکه ت یان بکوژیت . دژواری (توند وتیژی) یا ده‌روونی ( پسكۆلۆگی ) :- توند و تیژی ودژواری یا زاره‌كی وبکارئینانا په یڤێن بێزارکه ر یان توند ودژوار و بریندارکه ر یانژی شکاندنا که سان بێ بهاکرنا وان وتێکشکاندنا هزر وکه سایه تی وده رونێ وان بڕ نگێن بریندارکه ر که کارتێکرنه کا دۆم درێژ لسه ر ناخ وده رونێ وان که سان بکه ت . ژێر ده‌ستی ونه‌بوونا ئازادیێ وشه‌ر وجوداهیێ یا نه‌ته‌وایه‌تی وجینایه‌تی وپاشکه فتن وده مارگری و گرێدان مرۆڤان بخێزان ومالبات وعه شیره تا وبه ربڵاڤبونا عه شیره تگه ری وده ڤه ر گه ریێ ونه خوێنده واری وئول وده ستهه ڵاتێن سیاسی وپه روه رده یا خراب یا جڤاکی و سیسته مێ په روه ردێ ومێر سالاریا جڤاکێ وگرێدانا شه ره ڤێ بئامرازێن زاوزیێ یێت ژنان ڤه وبشاشی تێگه هاندن وتێنه گه هشتنا بابه تێن ڕه وشت وشه ره ف وئه خلاق وکێمی یا هوشیاری یا هه ڤژینی وپریسیپێت هه ڤژینێ و کێمییا زانیاری وهوشیاری سیکسی وجوت بونێ و دروستکرنا دیواران ژبو تێکه ل نه بونا کوڕ وکچان وتاکۆ پابه ندبونا جڤاکی وبنه مالا بدیاردا شویشتنا شه ره فێ ڤه بڕیا دژواری وخوینێ وکوشتنی بڕێکێن وه حشه تگه ڕی وهۆڤانه . تێکه لێن ساخله م دناڤبه را ژنان ومێراندا گه له ک دگرنگن و نابیت ژن نازکی وبێ ده ستهه ڵاتی یا خو وله شێ خو بکه نه نه بنگه هه ک ژبو گه هشتن بمه ره مێن خویێن تایبه ت دیور ژپرینسیپێن ژیانه کا بڕومه ت وهه روه سا نابیت مێر ژی بچاڤه کێ کێـم ل ژنێ بنێرن وژبه ر دلسوتن پێڤه وژبه ر لاوازیا وێ یانژی له ش ولارێن وێ بکه نه بنگه هه که ژبو هه ڵس وکه فت وسه ره ده ریێ . له وما پێتڤی یه که هه م ژن وهه م مێر بنه ما وبنگه هێن ئاڤا وباش وزانستی بکاربینن ژبو تێکه لی وپێکڤه ژیان وسه ره ده ریکرنێ لگه ل ژنێ وژیانێ ودیر بکه ڤن ژهه می ڕه نگێن داب ونه ریتین نه رێنی وخرابێن دناڤ جڤاکێ دا . کارتێکرنا سیسته مێ بڕه برنا جڤاکێ وده ست هه ڵاتی و هزرو بیرێن ئاینی ی یێت گرێدایی بابه تێ شه ره ڤی و ژنێ وسنوردارکرنا ئازادی یا ژنێ دجڤاکێ دا وباڵا ده ستی و سه رده ستی یا زه ڵاما ( نێرا ) دناڤ جڤاکێ دا دهه می بیاڤێن ده ستهه ڵاتداریێ دا جڤاکی ، سیاسی ، ئابۆری ، ئولی وهه تا دوماهیێ . هه بونا چه کی بڕه نگه ک به رفرهه وبکارئینان چه کی دناڤ مال وجڤاکا سڤیل دا وسیستی وخاڤی یا سیسته مێ داد وبڕێارێن یاسایی دڤی بیاڤی دا هه می پێکڤه دبنه ئه گه را به ربڵاڤبونا دژواریێ وکوشتنێ . هه روه سا گرێدانا که سایه تیه ک ڕێزگرتی ببابه تێ شه رفێ و دروستکرنا مێرخاس وقه هره مان و کوژه کا وبتایبه ت ژن کوژا وبشه رفکرن وبپه هه له وانرکنا که سێن دژوار وکوژه ک . ئه ڤ ئه گه ره وچه ندین ئه گه رێن دی د بنه بنه ما وئه گه ره ک ژبو دروستبونا که سێن دژوار وتوند وتیژ وکوژه ک دناڤ جڤاکێدا . پێتڤی یه ڤه کولینێن مه زن بهێنه ئه نجامدان ژبو دیتنا کێشه یان وژێده رێن وان کێشه یان وڤه دیتنا چاره سه ریێن گونجای . پڕانیا وان که سان ئه وێن کارێن دژوار ئه نجام دده ن ژکوشتن وتوند تیژی ودزی وماده یێن هۆشبه ر وجورێن دی ێن تاونا ئه و بخوژی قوربانیێ په روه رده وسه ره ده ریا جڤاکێ یه لگه ل وان . گه ل هه می ژپه روه رده یا وه ڵاتی وده ستهه ڵاتی ژێده را وه ردگریت وپه روه رده یا خێزانیژی بنگه هه ک مه زنه چونکو کچ وکڕ لبه ر ده ستێن دایک و بابان په روه رده دبن له وما تشتێ گه له ک گرنگ یێ کو پێتڤی یه کار لسه ر بهێته کرن :- په روه رده یا دناڤ مالباتێ دا وسیسته مێ په روه رده یێ خاندنێ ژی هه ر ژباخچێ ساڤایان وتاکو خویندنا بلند . ئاین وڕێفورمێن ئاینی دڤی بواریدا . ده ستهه ڵاتێ سیاسی وکارکرن لسه ر بنگه هێ یاسا ، ئازادی ومافێن بنگه هین ونه بونا فه رق و جوداکاری یا چینایه تی ، ڕه گه زی . باخچه یێ ساڤایی وخوێندنگه وزانکۆ بنگه هه کێ بهێزن ژبو ژنوی ئاڤاکرنا جڤاکێ لسه ر بنگه هێن سالخه م و زانستی . هه روه سا پێتڤی یه کو حکومه ت ودام وده زگه هێن ده ستهه ڵاتدارێن وه ڵاتی لێکولین وپیلانێن تایبه ت دانێن وپیلانێن هه ینژی بێخنه بیاڤێ کارپێکرنێ دا ژبو ئاڤاکرنا جڤاکه ک ساخله م دویر ژدژواری وتوندو تیژی وچه وساند ن وکشتێ وجیاکارییا ڕه گه زی وپێشڵکرنا مافان وئاڤاکرنا جڤاکه ک یاسا په روه ر و وه ک هه ڤی ودادپه روه ری تێدا سه رده ست بیت . چ گومان تێدا نینه که په روه رده یا جڤاکێ یا باش وبنگه هه ک ئاڤا و ژیانا بئه ڤینی وئازادی و وه ک هه ڤی و دیموکراتی ودادپه روه ری دێ بیت ئه گه را دروستبونا که سایه تیێن ئاڤا وکێم بونا دژواری ێ . لدوماهیێ دبێژین ئێدی پێتڤی یه ئه م ژقوناغا وه ک هه ڤیێ دناڤبه را ژنان ومێران دا ده ربازببین وبچێنه قوناغا وه ک هه ڤیێ دناڤبه را مرۆڤا ندا. هه ر که سه ک لگوڕ شیانێت خو ئه رکێن خو جێ به جێ بکه ت و لگوڕ پێویستی وپێتڤیاتیێت خو مافێ خو وه رگریت . نه بو توند وتیژیێ دناڤ جڤاکێ دا . نه بو بو چه وساندن وکوشتنا ژنان ژیان ڤیانه ژن ژیانه 25.11 ڕۆژا جیهانیی یا به رهه نگاربونا دژواریێ دژی ژنان بێکه س به رواری
