ئەرێ سالا 2020ێ، سالا خۆپێشاندانان بۆ؟

دەمهات نورى عهبدال
دگهل هاتنا سهر سالێن نوو، ل وهلاتێن جيهانێ وهكى نهرێتهكا جڤاكى ئاههنگ و ڤيستهڤالێن كهيڤ و خوهشيێ دگێرينن. لێ چاوا، بۆچى و ژ كهنگى وهره بههلكهفتنا سهر سالێن نوى ڤيستهڤال دهێنه گێران؟ ئهڤه ههمى نە بەرسڤێن مژارا گوتارێ نه! لێ ياكو مه دخاست ل سهر راوهستين، ل داويى بوونا ھەمى سالا ل وهلاتێن جيھانێ ئامارێن سالا دهربازبوويى دهێنه ئهنجامدان: بگره ژئاليێ سياسى، ئابورى، زانستى، جڤاكى، و ههر تێگهههكێ گرێدان ب ژينداريا وهلاتى ڤه ھەبيت. ھوسان داتا و ئامارێن دهم ب دهم و هژمار هژمار ل سهر سالا دهربازبوويى دهێنه ئهنجامدان، بتەنێ داكو بشێن بزانن ل وهلاتێن وان، ل كيژان بياڤێن ژيانێ دا بەر ب پێش و پێشكەفتنێ ڤە چوويە، و ل كيژان بهر ب پاشكەفتنێ ڤە چووينە، ئهنجامێن داتايێن سالانە دگەل وهلاتێن ههڤسوو ھەڤبەر دكەن و برێكا داتايێن ناڤبرى دشێن ل سالێن داھاتى سيستهمێ ژيانكرنێ بهرهڤ باشتر ڤە ببهن. ھەكە ئهم ژى ل داوييا سالان، مينا وهلاتێن جيهانێ ئامارێن سالا دهربازبوويى بكەين، و ئهنجام و پيڤهران ههڤبهر بكهين دێ بۆ مە دياربيت كو ھەولاتيێ مە ل گەلەك كەرت و بياڤێن جودا جودا لژێر باندۆرێن سهخت و دژوارێن ژيانێ دا بوويە، لەورا ژى ھەولاتيان برێكا خۆپێشاندنان بەردەوام ھەولداينە دەنگێ خوەيێ نەرازيبوونێ ل ھەمبەر نەدادى و گەندەلييا ل باشورێ كوردستانێ رابگەھينن. جاردى ل مانشێتێ گۆتارێ ب پرسێن، كانێ سالا 2020ێ، سالا خۆپێشاندانان بۆ؟ دبيت ل سەر ئاستێ باژاروك و دەڤەرداريێن جودا جودا يێن باشورى بەرسڤ ب نەخێر بيت. لێ بديتنا مە ھەكە حكومەتا ھەرێمێ: دەست ب پروسيسا چاكسازيكرن و دادگەھكرنا گەندەلان نەكەت، دەست ب دانا مووچێ ھەولاتى و شەھيدێن پيروز نەكەت، دەست ژ بەردان و دزيكرنا سەروەت و سامانێ كوردستانێ و بيرێن نفتێ بەرنەدەن. دێ ل پاشەرۆژا سالێن بێت دا، خۆپێشاندانێن سەرتانسەرى ھێنە ئەنجامدان. ئەم ڤێ ئێكێ دبێژين كو ددەمكيدا خۆپێشاندان ھێزا دايناميكا گوھرينێ نە و نابيت مرۆڤ ژى چ جار ژ گوھرينان بترسيت. لێ خۆپێشاندانێن باشورێ كوردستانێ دبيت جێوازيا خوە ھەبن، ئەو ژى ژبەر نەبوونا ڕەۆشەنبيريا خوپێشاندانان لدەڤ ھەر ئێك ژ ھاولاتى و ھەم ژى لدەڤ دەستھەلاتێ، لەورا مرۆڤ ژ ھەبوونا خوپێشاندانێن بێى پلان و نەرێكخستى ھنەكێ ب مەترسى دبيت. ميناك: ئێرو كێم مال ل كوردستانێ ھەنە كو چەك ل مالێن خوەدا نەبيت، لەورا ژى دوير نينە ل خوە خۆپێشاندانێن بھێت دا مينا تەڤگەران چەك بھێنە بكارئينان. ژ ملەك دن، ژ بيرنەكەين چاڤێ دوژمنى بەردەوام ل سەر ئاخا مەيە و سەربورا خوپێشاندانێن مەژى مينا سەربورا شورەشێن بوھارا عەرەبى نابيت. بديتنا مە: ل سەربورا سيھ سالێن دەربازبوويى دا گەندەليا ل كوردستانێ بنەكۆكا ھەمى ئاريشەيان بوويە. گەندەلى د بياڤێن سياسى دا ب مارێ دوو سەر دھێتە پێناسەكرن، ئێدى لژێر پێناسەكرنا ل سەريدا ژيانا ھاولاتيێن ھەرێما باشور تەڤلى ژيانەكا سەخت و ژەھراويى بووينە، ھەلبەت ئەگەر ژى گەندەليكرن بوويە. بگرە: ژ نەئارامى و فۆبيا سايكولوژيا ھەولاتى ژ لايێ بۆمبەبارانكرنا فروكێن توركێ داگيركار ڤە، ھەبوونا قەيرانێن بەردەوام، كوچكرنا بسەدان ھزارييا كوردان، فروتن و كولەكرنا كەچێن كوردان، ھەيا كوردێن تەڤلى تيرورا داعشێ ژى بووين، و ژ دەستدانا ئاخا پيروزا شەھيدێن كوردستانێ ژێ ژ ئەگەرێن گەندەليكرنێ بووينە. لەورا چ سالا پاشترە ژەھرا كەندەليكرنێ دژوارتر بەربەلاڤتر چ ژ ئاليێ: سياسيێ، سوسيولوژى، ئابورى، پەروەردەيى وھتد. بھەرحال، دەردورا دورێن باشورى ئيرۆ مە گەلەك ھێز و عەشيرپەڕست ھەنە، ھەر ھێزەك ژى ژلايێ خوە ڤە يێ بوويە مارەكێ دوو سەر، و ب يێ ديڤە ددەتن، تا نھا ژى مە ھيچ دەرزيێن دژە ژەھراويى بۆ نەديتى نە!