حکومەتا هەرێمێ وکونفوشیوس کونفوشیوس

ردوان گولی، سوید
(552 ب ز-479 ب ز)دهێتە نیاسین مەزنترین وکاریگەرترین پێتول ددیرووکا وەلاتێ چینێ دا،وهەتا نوکە گوتن وشیرەت وئاموژگاری ورێسایێن وی کارڤەدان وکارتێکرن لسەر چڤاکێ وەلاتێ چینێ ودەوروبەران هەیە،روژەکێ خویندکارەکێ حەکیمێ چینێ کونفوشیوس پرسیار ژێ کر،ئەرێ حەکیم ئەو چ تشتن دڤێت کەسێ حکومران وخودان دەسهەلات(حکومەت)بو مللەتێ خوە بکەت،هەتا ژیان بەردەوام بیت ب شێوەکێ دروست وگونجای ؟ کونفوشیوسی بەرسف دا وگوت: ئەو سێ تشتن(پاریێ نانی،ئاسائیش وتەناهی،چێکرنا باوەریا خەلکی ب دەستهەلاتێ)خویندکاری جارەکا دی پرسیار ژێ کر،ئەرێ ئەگەر ئەم نەجار بین دەستبەرداری ئێکێ ژڤان ببین ؟ کونفوشیوسی بەرسف دا وگوت:ئاسائیش،جارەکا دی خویندکاری پرسیار ژێ کر،ئەرێ ژڤان هەردووکێن ماین ئەگەر دەستبەرداری ئێکێ ببین تو کیژکێ دهەلبژێری ؟ پێتولێ چینێ کونفوشیوس گوت: دڤی کاودانی دا بلا دەستبەرداری پاریێ نانی ببن چونکە چارەنڤیسێ مە هەمیان هەر مرنە،بەلێ ئەگەر متمانە وباوەری خەلکی نەمان ب دادپەروەریا حکومەتێ وکەسێن حکومران،ئێدی چ تشت نامینت هەژی هندێ خەلک بو بژیت،ودادپەروەری شنگستێ ژیانێ یە،کورت وکرمانج ئەم چ مفای ژ ڤێ سەرهاتیێ دبینین بو ژیوارێ خەلکێ کوردستانێ وحکومەتا هەرێمێ،هەردەمێ متمانە وباوەریا خەلکی ب حکومەتێ نەما،ئێدی نیشان وئاماژێن خراب ونەچاڤەرێ کری لبەرسینگێ حکومەتێ هەنە،چونکە ئەگەر باوەری ومتمانە نەما،ئانکو مەترسیا مەزن یا برێڤە وهەمی دێ باجێ دەن وباتیبەتی کەسێن حکومران وبازرگان دهەمان دەمدا،خەلکی لدەستپێکا شورشا کوردی ب ڤیان وباوەری دەستان چەکی وبەرەڤانیکرن ژ ئاخ ونیشتیمانی وگەلەک جوداهیەکا ئێکجار مەزن دناڤبەرا هاوەلاتی وبەرپرسان نەبوو،بەلێ پشتی سەرهلدانێ هندەک ژ بەرپرسان یێت بووین نەهنگ وپاشا لسەر حسێبا خەلکێ هەژار،وئەو دەم راستە مینا رویبارەکێ نیڤ زەلال ونیڤ شێلی بوو،بەلێ گەلەک باشتر بوو ژ ڤێ گوما ئاڤ گەنی،ونوکە دەمێ رویدانەک دهێتە ئەنجام دان وحکومەت لژنا ڤەکولینێ پێک دئینت،خەلک بەری وان ئەنجاما رادگەهینت ودزانت بو نموونە کوژەک نە دیارە وڤەکولین بەردەوامە،ئانکو هیچ متمانە وباوەری نەمایە،وخودێ هەژار وبەلنگازان ب پارێزت وپشتا ستەمکار وزورداران بشکێنت .. ردوان گولی/سوید