ردوان گولی
هوزانڤان وخەباتکەروخودانێ سرودا ئەی رەقیب ، ئەو سرودا بوویە سمبولا بەرخودانێ وکەتیە سەر زارێ هزارەها گەنجێن کورد ، ناڤێ دروست یونس کورێ مەلا رەئووف کورێ مەحمود کورێ مەلا سەعدیە ول 20//1918ز لباژێرێ کویێ لباشورێ کوردستانێ هاتیە دونیایێ ،هەر دهەمان سالدا 1918 ز مالباتا دلداری باردکەن بەرەڤ باژێرێ هەڤلێرێ ژبەر بەلاڤەبوونا برساتیێ لدەڤەرێ ژ ئەنجامێ شەرێ جیهانیێ ئێکێ ، ئەڤێ ڤەگوهاستنێ کاردانەکا باش لسەر ژیانا ڤێ مالباتێ کر ژلایێ ئابوریڤە، ناڤێ ده‌یکا وی زه‌هره خورشید ئه‌فندیە ،دلداری پێنچ برا ()هەبوون ودوو خوشک (زەینەب ،) خاندنا سەرەتایی وناڤنجی ل لباژێرێ رانیە ولباژێرێ کویێ تەمام کریە ، لسالا 1935 ز ئێکەمین پەخشانا وی ل ژمارا 2 یا گوڤارا (روناکی )بەلاڤە بوویە، لسالا 1940ز قوناغا ئامادەیی لباژێرێ کەرکوکێ خاندیە وهەر دڤێ قوناغێدا گەلەک پەرتووک لسەر ئەدەب وفلکلورێ کوردی خاندینە وهەروەسا پەرتووک لسەر دیرووک وئەدەب وکلتورێ گەلێن ئوروپی وروژهەلاتی ومێژوویا یونان وفرەنسا وتورکیا زور ب گرنگی خاندیە ودیراسەت کریە ، لدەڤ وی هەستێ نەتەوەی لدەڤ بەرز دبیت وبرایێ وی یێ مەزن عەساف مەلا رەئووف کارتێکرنەکا مەزن لسەر هەبوو دەربارەی هەستێ نەتەوایەتی ونیشتیمان پەروەری ، وقوناغا زانکویێ لسالا 1945 ز بەغدا ل بەشێ یاسایێ خلاس کریە وکارێ پارێزەریێ کریە ژبو بەرەڤانیکرنێ ژ ستەمباران دژی ستەمکاران بەروڤاژی زور ژ بارێزەران یێن بمەرەما پارەی ودراڤی کاردکەن ودەستبەداری کارێ سیاسی ورێکخراوەی دبیت وئەندامەتیا ئێکەمین پارتا سیاسیا کوردی دبیت ئەوژی پارتا هیوا ، دلدارێ شاعر زمانێن ئینگلیزی وفرەنسی وفارسی وتورکی وعەرەبی وزێدەباری زمانێ دەیکێ (زمانێ کوردی) لسالا 1938ز ب سەرەدانەکێ دچیت روژهەلاتێ کوردستانێ ودهێتە دەستەسەرکرن ژ لایێ رژیما ئیرانێ ڤە ، لدەمێ دزیندانێ دا هوزانا ئەی رەقیب هەمبەری پاسەوانێ گرتیخانێ ڤەهاند ، ماموستا شێخ حسین بەرزنجی ئاواز بو سرودێ دانا ،ونوکە ب فەرمی سرودا نیشتیمانیە لدەڤ زوربەی کوردان . مالباتا وان ژبەر کاودانێت ئابوری وژیارا روژانە یا پری ئاستەنگ وهەژاریی هەردەم گەرروک بوون ، پشتی (8)سالان زڤرین باژێرێ کویێ لسالا 1926 ز ، پاشی بابێ وی هاتیە ڤەگوهاستن بو باژێرێ رانیە ژبەر جهێ وی یێ فەرمانبەریێ، لسالا 1928 ز دلدار ل رانیە دچیت قوتابخانێ ل قوناغا سەرەتایی هەتا سالا 1935 ز دلدار قوناغا سەرەتایی تەمام دکەت وبەرەڤ هەڤلێرێ دچیت بو خاندنا ناڤنچی ولسالا 1940 ز قوناغا ئامادەیی ل باژێرێ کەرکوکێ بدوماهیک ئینات،لسالا 1945 ز کولیژا یاسیای ل بەغدا بدوماهیک ئینات ، بتنێ بو ماوێ سێ سالان کارێ پارێزەریێ کر ، لرێکەفتی 12/11/1948 ز ل هەڤلێرا پایتەخت وەغەرا دوماهیکێ کر . دیالێکتا کرمانچی یان بادینی ئەی رەقیب ئەی رەقیب ھەر، مایە قەومێ کورد زمان ناشکێ و دانایێ ب تۆپێ زەمان کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان ئەم خۆرتێن رەنگێ سۆر و شۆرەشن سەیر بکە خوینا دییان مە دا رژاند کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان لاوێ کورد رابوویە سەر پێ وەک شێران تا ب خوین نەخشین بکە تاجێ ژیان کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان ئەم خۆرتێن میدیا و کەیخوسرەوین دین ئیمان و ئایینمان، ھەر نشتیمان کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان خۆرتێ کورد تەڤ حازر و ئامادەنە جانفیدانە، جانفیدانە، ھەر جانفیدا کەس نەبێ کورد دمرن، کورد ژین دبن ژین دبن قەت ناکەڤێ ئالا کوردان دیالێکتا سورانی ئەی ڕەقیب! ئەی ڕەقیب ھەر ماوە قەومی کورد زمان نایشکێنێ دانەریی تۆپی زەمان کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووە زیندووە قەت نانەوێ ئاڵا‌کەمان ئێمە ڕۆڵەی ڕەنگی سوور و شۆڕشین سەیری کە خوێناوییە ڕابردوومان کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووە زیندووە قەت نانەوێ ئاڵا‌کەمان لاوی کورد ھەستایە سەر پێ وەک دلێر تا بە خوێن نەخشی بکا تاجی ژیان کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووە زیندووە قەت نانەوێ ئاڵا‌کەمان ئێمە رۆڵەی میدیا و کەیخوسرەوین دینمان، ئایینمان ھەر نیشتمان کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووە زیندووە قەت نانەوێ ئاڵا‌کەمان لاوی کورد ھەر حازر و ئامادەیە گیان فیدایە، گیان فیدا، ھەر گیان فیدا کەس نەڵێ کورد مردووە، کورد زیندووە زیندووە قەت نانەوێ ئاڵا‌کەمان دلداری شیا لسەر رێکا هوزانڤانێت بەرنیاس بچیت وەکی (حاجی قادر کویی ، پیرەمێرد ، بێکەس ، وفایی) هەر لدەستپێکا گەنجاتیێ بەهرەمەندیا هوزان وهەلبەستێ لدەڤ خویا بیە وشیانێن خاندنا بابەتێن هەلبەستێ دهەمی بیاڤاندا کارەکێ بساناهی وسادە بیە لدەڤ دلداری . ئیکەمین بەرهەمێن وی لسالا 1939ز دگوڤارا روناکی دا هاتە بەلاڤەکرن . بەلی دلدار ب سرودا ئەی رەقیب هاتە نیاسین وئەڤ سرودە یا بوویە سرودا نیشتیمانی لدەڤ هەمی لایەنێن سیاسی وهەر تاکە کەسەکی کورد لسەرانسەری جیهانێ . هوزان وهەلبەستێن دلداری بیاڤێ سیاسی ونەتەوەی پتر بخوەڤە گرتیە ، بەلی نە بەس گرنگی وپیتە ب بوارێ ئەدەبیاتان دایە بەلکی دبیاڤێ فەلسەفێ وئابوری وبیرکاریێ دا ژی خەمساری نە کریە . لرێکەفتی 12تشرینا دووێ لسالا 1948ز وەغەرکر ب ئەگەرێ ژەهرەکرنێ ولگورستانا مەزن ل هەڤلێرا پایتەخت هاتە ڤەشارتن ، دبێژن مالباتا دلداری بنه‌مالا خادم السجادیین ئانکو هه‌لگرێن به‌رمالا پێغه‌مبه‌رێ خوشتڤی سلاڤێت خودێ لسه‌ر بن، دلداری ده‌مێ سرودا ئه‌ی ره‌قیب نڤێسایی دناڤ زیندانه‌کێ دا ل وه‌لاتێ ئیرانێ ، نوکە زور کەس هەنە ل باشورێ کوردستان دبێژن ئەڤ سرودە نە رەوایە وهەڤدژە دگەل بنەمایێن ئایینێ ئیسلامیی چونکە هندەک پەیڤ تێدا هەنە مینا (دین ئیمان و ئایینمان، ھەر نشتیمان ، ناشکێ و دانایێ ب تۆپێ زەمان) بەلێ زانا وسەرکردێن بەرێ یێن گەلێ مە هەمان سرود لدەڤ وان رەوا ودروست بوو، براستی چونکە ئەڤ زانا وسەرکردە هەمی ئەدەب دوست وتورەزانبوون وشاعر وهەلبەستڤان بوون، وەکی قازی موحمەدی ل کومارا کوردستان لسالا1947ز هاتیە گوتن وکەسێ نە گوت ئەڤە حەرامە ونە رەوایە . ئامادەکرن ونڤێسین : ردوان گولی / سوید