دەسەلات و سیاسەتا کوردان، پتر د رەوشێن “شیزۆفرینیا سیاسی ــ Politischer Schizophrenie” دا، ژ سیاسەتەکا دوورهێلی و ئەقلانی ژیایە! پارتێن کوردی ژی، پتر کار و خەبات، ل سەر پاراستنا دەسەلاتا خوە “رەوا/ نەرەوا”، ژ هشمەندی و ئارمانجێن کوردستان و خزمەتا خەلکێ کورد کریە. لەورا هێشتا د ناڤ ڤان گەلان دا، هەڤرکی ل سەر ئاستێ “ئابۆری، سیاسی و ئیدیۆلۆگی”، ژێک نەهاتیە جوداکرن. ب ڤێ یەکێ، کوردان نێرینەکا ئیدیۆلۆگی نەبوویە، داکو بکاریت سروشتێ وەرارا دیرۆکێ، پێ راڤە و داڤە بکەت. بەلکو تەنێ تشتێ بەردەست و بەرهەڤ، مینا تێگەهێ “کوردینی” بوو، کو کریە ئالاڤەکێ داگیرکرنا هشمەندیا سادەیا تاکێ کورد. ب ڤێ ئاخێ، تەڤگەرێن کوردی نکارینە ناڤەرۆکێن خوە، ب هزرێن جڤاکی و دیرۆکی تێر بکەن. هەرچەندە نەتەوە د بنواشێ خوە دا هزرەکا سیاسیە، بەلێ دیسان کوردان وەک سیاسەت، سەرەدەری دگەل تێگەهێ نەتەوەیی نەکریە! ل گۆر ئەزموون و دیرۆکا گەلێ کورد، چ جاران تێگەهشتنا مەیا نەتەوەیی، ژ قووناغا رۆمانسی، دەربازی ئاستێ ئەقلی و لۆژیکی نەبوویە، هەلبەستا کوردی یا وێ قووناغێ ژی، ب هەمان شێوە ژ هزرا رۆمانسی و پێگۆتنێ دەرباز نەبوویە. مرۆڤ دکاریت ب ئاوایەکێ دی ژی بێژیت، تەڤگەر و سیاسەتا کوردان، ل سەر بنگەهەکێ رۆمانسی و دلینی ئاڤابوویە، ژ بەر هندێ ژی کوردان پتر گرینگی دایە هەلبەستێ، ژ هزر و فەلسەفەکا زانستی و لۆژیکیا نەتەوەبوونێ!
رەوشەنبیریا سیاسیا ڤان جڤاکان ژی، پتر ل سەر “گومان، تۆلڤەکرن، تۆندوتیژی و ستەمکاری” ئاڤا دبیت، ب ئەنجام جڤاکەک دودل و ئالۆز سەردەست دبیت. د سیستەمێن فەروەریا رۆژهلاتا ناڤین دا، ژ بەر نەبوونا سازی و دەزگەهان، ئەڤ ڤالاتیە ب “لەشکری، رۆتینی و بیرۆکراتی” پرکریە. لەورا ئەحلام مستەغانمی دبێژیت، ئەو کەسێن ل جەزائر پشتی شۆرشێ دین بووین، پترن ژ وان کەسێن ل چاخێ شۆرشێ شەهیدبووین. ل ولاتێن رۆژهلاتا ناڤین، گەلەک خەلک بۆ رزگارکرنا ولاتی مرن، لێ ئیرۆ گەلەک خەلک ل سەر دەستێ فەروەریا ڤی ولاتی دمرن. ڤێجا گەلۆ ئیرۆ کوردستان/ حکوومەتێ، جهێ خوە د ناڤ “دل یان بەریکان” دا دبینیت. لەورا پێدڤیە ئەم خواندن و ڤەکۆلینێن رژد ل سەر تەڤگەر، کەلەپوور و دیرۆکا خوە بکەین، داکو بکارین کەلەم و ئاستەنگێن ڤەمانێ دەسنیشان بکەین. هشمەندیا کەڤنار، ئەقلێ چیای، پێل و هەوێن گوهەرینا گلۆبالێ کاراکتەرێ مە تەڤلیهەڤکریە. ژ بەر هندێ، ئیرۆ ئەم ل هەمبەر جەمسەر و گوهەرینێن دژوارێن دیرۆکێ‌نە، کو مە راستی ڤەکۆلینا ئەزموونا خوەیا دوهی و ئیرۆی دکەت.
د دیرۆکا تەڤگەرێن کوردی دا، پارادۆکسێن حنێر بەرچاڤ دبن، برایێ دوهی دبیتە دژمنێ ئیرۆ و دژمنێ دوهی دبیتە برایێ ئیرۆ. ئەڤ دیرۆکا ئالۆز و دووبەرەکیا د ناڤبەرا پارچە و پارتێن کوردستانێ دا، دخوازنە ڤەکۆلین و نرخاندنێن رژد. ل ڤێ دەڤەرێ، دوو جورێن پاتریارک “یەکەم وەک دەولەتێن سەردەست و دووهەم وەک فەروەریا مالباتی”، دەسەلاتێ ل خەلکی دکەن. ڤان پاشخانان، باندۆر ل سەر تێکدانا تەڤنێ جڤاکی ژی کریە، کو ب ئەنجام ئاشتیا جڤاکی ژی کەتیە بەر مەترسیێن گران.
ئەگەر مرۆڤ ل ئارمانجێن پارتێن کوردی بنێریت، خالێن هەڤبەش ژ یێن هەڤجودا پترن، پا گەلۆ چما ئەم خالێن هەڤبەش ناکەینە مێتۆد و پیڤەرێن هەڤگرتنێ؟ مخابن مە نکاریە ئازادی و هەڤقەبوولکرنێ بکەینە پرنسیپ و درووشمێن خوە، داکو بشێین هەڤدوو ل سەر جوداخوازیێ قەبوول بکەین، لێ مە نکاری تێگەهێ “جودابوون د یەکێتیێ دا” ب ئافرینین. چەند تەڤگەرێن کوردی ڤەژەنا زۆرداریا دژمنان بووینە، هند ژی کورداتی وەک دلینی زالی سەر هشمەندیا مرۆڤێ کورد بوویە. هەروها چەوا جاران، شاهـ نوونەرێن خوەدێ ل ئەردی بوون و هەر تشتێ وان دگۆت راستبوو، وسا ژی ئیرۆ سەرۆک نوونەرێن مەنە، هەر تشتێ ئەو دبێژن دیسان راستن! لەورا ئەڤ کەدا گەلێ مە، دوهی/ ئیرۆ دایە تەڤگەرا/ شۆرشا کوردی، د کولتور و تێگەهێن جوتیاریێ دا، دبێژنێ “پالێ پووشی!”
مژارەک بۆ گەنگەشێ…
محسن ئۆسمان
بەرلین، 2021.02.02
