محسن ئوسمان
دوئالیزما ئەقلێن کلاسیک و سەردەممرۆڤ ل شۆرشا جوتوکێلی خوەجهبوویە و ل شۆرشا پیشەسازی گوهەرینێن مەزن ئێخستینە ئەردی، لێ بەلێ شۆرشا دیرۆکیا سێیەم د جیهانا زانست و تەکنیکێ دا سەردەستبوویە. ئەلڤین تۆفلەر ــ Alvin Toffler، د پەرتووکا خوە “سەتمینا پاشەرۆژێ/ 1974” دا، ڤێ شۆرشێ/ شۆرشا زانیاری و گەهاندنێ، ب “پێلا سێیەم” ب ناڤ دکەت. ئەگەر شۆرشا یەکەم، کۆچەر/ شڤانی گوهەری جوتیاری و ل شۆرشا دووهەم جوتاری گوهەری کارکەری، پا گەلۆ سەروسیمایێن مرۆڤێ شۆرشا سێیەم چەوا خویا دکەن؟ هەروەکو دیار مەژی/ هزر، رۆلێ سەرەکی د ڤێ شۆرشێ دا دبینیت.گەلۆ چەوا ئەقل و تیتالێن دەرگرتی، دکارن دگەل گوهەرین و پێشکەتنێن بلەزێن تەکنۆلۆژیا خوە بگونجینن؟ ب سەرهەڤ، ئەو ئیدیۆلۆگیا خەلکێ مە پەروەردە دکەت، فۆرمەکە و شۆرشا وێنەیا هەردەم راستی مە دهێت فۆرمەکێ دی‌یە. ئەڤ ب خوە ژی، دوتایێ بۆ کاراکتەرێ مە درست دکەت. ئەڤ کەنالێن گەهاندنێ و کەڤنەشۆپیا سەردەست “حەزا کوولەداریێ” زالکریە. پێشکەتنا بهێزا ئالاڤێن تەکنۆلۆژیایێ، دخوازنە گوهەرین و نووکرنا ئەقلی، داکو بکارن دگەل پێشهاتێن بلەزێن سەردەمی بژین، چونکو وەرارا تەکنۆلۆژیایێ بوونەوەرەکێ دی، ب ناڤێ “رەوشەنبیرێ سۆسیال مەدیایێ” ئافراند، کو ب “رەوشەنبیرێ ئۆرگانێ نوو” دهێتە بناڤکرن. وەرارا تەکنۆلۆژیایێ ل جڤاکێن پاشڤەروو، جورەکێ “رەوشەنبیریا ڤالا” ئافراندیە، چونکو ئەڤ گەلە د ناڤبەرا “دەنگ و رەنگ/ وێنەیێ” کەنالێن گەهاندنێ دا مالقبوویە. ئەڤە تەڤ رێگریێ ل وەرارا ئەقلی دکەن، چونکو رەوشەنبیریا کەڤنەشۆپ وەک “رەوشەنبیریا برینێ”، ل سەر ئەقلی هاتەکرن. ب کورتی، دڤێت ئیرۆ پشتی ڤێ قووناغا دەڤەر تێرا دبۆریت، واتەیەکا دی بدەینە تێکستێن ژیانێ، داکو زیندی و هەڤتەریبێ ئالاڤێن وەرارا گلۆبالێ بین.مخابن دەسەلاتا کوردی حنێر و هێزا سۆسیال مەدیا، د بهارا ئەرەبی دا ب خوە نەکرە پەند. لەورا ئەگەر مرۆڤی بڤێت ب ئاوایەکێ پراکتیکی ل سەر ڤێ مژارێ باخڤیت، رۆندک و چاڤێن ڤێ کچێ هەموو هێز، ستەمکاری و بێدادیا دەسەلاتا ڤێ دەڤەرێ، کرنە ئێخسیر و بەنی.* ڤێ رەوشا داویێ یا هەرێما کوردستانێ، ئەز نەچارکرم هزر د نڤیسینەکا هوسا دا بکەم، (ئەز دێ ب درێژی ل سەر ڤێ مژارێ نڤیسم، هیڤیە ل بەندێ بن…)محسن ئۆسمانبەرلین، 2021.02.18
