ئیسماعیل تاهـر
سه‌رهلدان كارڤه‌دان و ڤه‌ڕێژا سرووشتییا كار و ره‌فتارێن رژێما به‌عسبوو ئه‌وێن سه‌رده‌رى پێ دگه‌ل خه‌لكێ سڤیلێ ڤێ پارچا كوردستانێ دكر، ژبلى گهۆڕینا ره‌گه‌زى ل كوردستانێ و ئه‌و كۆشتارێن مه‌زنێن دڕاستا واندا هاتینه كرن و ب كارئینانا پرووسێن ئه‌نفالێن ڕه‌ش و كیمیابارانا هه‌له‌بجه وراستكرنا ب هزاره‌ها گوندێن ئاڤا و وێرانكرنا سرووشتێ جوانێ ڤى وه‌لاتى و كۆشتارێن مه‌زنێن ژێرئاخكرنا دۆرێن دووسه‌د هزار بێگونه‌هێن كوردان ل بیابانا ژێریا عیراقێ، دیسان ئاڤاكرنا كۆمه‌لگه‌هێن ب زۆرى ل جهێ گوندان و دوورگرتنا وان كۆمه‌لگه‌هان ژلایێ سه‌ربازێن رژێمێ ڤه، ئه‌ڤه ژبلى شاراندنا به‌رۆكێن جه‌نگێن رژێمێ ب كه‌له‌خێن گه‌نج و لاوێن ڤى ملله‌تى دگه‌ل هه‌مى نه‌ته‌وه و ئۆلێن دیتر چ دجه‌نگا هه‌شت ساڵییا دگه‌ل ئیرانێدا یان جه‌نگێن مه‌زنتر ئه‌وێن دبێژنێ جه‌نگێن كه‌نداڤى. دبیت كوردان پێشده‌م و ل دویڤ نه‌خشه‌كێ ستراتیژى سه‌رهلدان و هزرا وێ ژى نه‌كربیت و چ پلان ونه‌خشه ژى بۆ نه‌دانابن، دبیت پێشبینییا چه‌وانیا بجهـ ئینان و ئه‌نجامێن وێ ژى نه‌كربیت هه‌تا ئه‌ڤ پێشهاته ل ژێریا عیراقێ رویداین و ب ئاشكرایى وێنه‌یێن مه‌زنێن دكتاتورى ب مۆشه‌ك و گۆڵێن تانك و تۆپان هاتینه شكاندن و ره‌وشا رژێمێ ل ژێریا عیراقێ ب ئێكجارى تێكچویى، رژێم ب سه‌رشۆڕى ژكۆێتێ هاته ده‌رئێخستن و هه‌مى مه‌رجێن هه‌ڤپه‌یمانان ل سه‌ر هاتینه بجهـ ئینان و له‌شكرێ وێ ژبه‌رێك چویى و پتریا پارێزگه‌هێن ژێرى ژبن كۆنترۆلا وێ ده‌ركه‌فتن و ده‌ستهه‌لات كز و لاواز بوو. وى ده‌مى هنده‌كا وێره‌كیێ بۆ كوردان دروستبوو گه‌هێن ده‌ستهه‌لاتێ ل هه‌ر چار پارێزگه‌هێن كوردستانێ بهێنه شكاندن و ئێكه‌م چریسكا سه‌رهلدانێ ل رانیا هلبوو، ئه‌و رۆژ پێنجى ئادارێ بوو، پاش كوردستان هه‌مى ڤه‌گرت هه‌تا ل رۆژا نه‌ورۆزێ كه‌ركووك ژى كه‌فتیه ده‌ستێ پێشمه‌رگه‌یى و ئه‌ڤه مه‌زنترین ده‌ستكه‌فت بوو دمێژۆیا سیاسى و له‌شكرییا كورداندا ل سه‌رده‌مێ نوى ب ده‌ستڤه‌هاتى. یا سه‌یر ئه‌و بوو ل قووناغا پشتى سه‌رهلدانێ كوردان درێژى دا هنده‌ك ره‌فتارێن كه‌ڤنێن دبنه‌مادا دژى ڤى ملله‌تى هاتینه په‌یروه‌كرن، ل به‌راهیا وان ژى درێژه‌پێدانا ژیانا پشكه‌كا مه‌زنا خه‌لكێ مه ل ڤان كۆمه‌لگه‌هێن ب زۆرى هاتینه ئاڤاكرن و پشتگوههاڤێتنا ئاڤاكرنا گوندان كو بڕبڕا پشتا ئابوورێ وه‌لاتى بوو و وێرانكرنا كه‌رتێ چاندێ و گهۆڕینا سرووشتێ گوندى ژكه‌تواره‌كێ به‌رهه‌مئینه‌ر و ڕه‌واییدان ب وان كۆمه‌لگه‌هان ببنه باژێڕ و ئه‌ڤه شاشیه‌كا مه‌زن بوو ل ده‌ستپێكا ساڵێن نوتان هاتیه كرن و ب مخابنى ڤه هه‌تا نوكه ژى یا به‌رده‌وامه. دیسان ده‌ستهه‌لاتا كوردى یا پشتى سه‌رهلدانێ و ژبلى ناكۆكى وئاریشه‌یێن سیاسى و هه‌ڤڕكیێن حیزبى پتر دیمه‌نێ ئاڤاكرنا وه‌لاته‌كێ پێشكه‌فتى نیشا جیهانا ده‌رڤه‌دا، ژ ڕاددێ ژده‌وله‌مه‌ندیێ پتر به‌رێخودا بلندكرنا ئاڤاهییان و دروستكرنا ژیانه‌كا مودێرن ل ناڤ ملله‌ته‌مێ هه‌ژار هێشتا گۆڕستانێن شه‌هیدێن وان نه‌هاتینه ئاشكراكرن، ئه‌ڤه ژى شاشیه‌كا مه‌زن و كۆژه‌ك بوو، به‌رێ خویانى و بیانییان دا بێر و به‌رهه‌مێن ملله‌تێ مه ژ كو هاریكاریا مه بكه‌ن، وه‌سا خویا كر كو كوردستان گه‌نجینه‌كا پڕى په‌ترۆول و زێر و دراڤ و كه‌ره‌سته‌یێن گرانبهایه ل جهێ كو مه وه‌كى ملله‌ته‌كێ به‌لنگاز و پێدڤى و ده‌رچویێن ئه‌نفالان و كیمیاوى و وێرانكرنا گوند و باژێڕێن وى بۆ جیهانا سه‌رده‌م بده‌نه نیاسین، دڤیا بیست ساڵان ژى مه لایێ په‌ریشانێ كوردان نیشا خه‌لكى دابا، یا پێشتر ئه‌و بوو سۆزا بیانیان هاتبا ڕاكێشان بۆ ئاڤاكرنا گوندان، دروستكرنا رێك و پران، بۆ چێكرنا كاره‌بێ و دانا چه‌ند كارگه‌هێن مه‌زنێن به‌رهه‌مئینه‌ر، بۆ دانانا سیسته‌مه‌كێ بهێز و پێشكه‌فتیێ كارگێرى و گێڕانا ده‌ستهه‌لاتا سیاسى و ئاڤاكرنا په‌ڕله‌مانه‌كێ ب سه‌نگتر و سازیێن مفادار و دانانا رێكخراوێن ئاڤا و سه‌رڕاستكرنا كارێ زانكۆ و سازیێن زانستى ل ڤى وه‌لاتى. ئه‌ڤ رویدانا دیرۆكییا ئه‌م دبێژینێ سه‌رهلدان دان و ده‌لیڤه‌كا خودایى بوو، ئه‌نجامێ قوربانیدانا مه‌زنا گه‌لێ كورد بوو، ڤه‌ڕێژا خوین و رۆندكێن ڤى خه‌لكى بوو، دشیاندابوو باشتر مفا ژێ بهێته دیتن، دشیاندابوو ئه‌و ده‌لیڤا مه‌زن دگه‌ل كیمیاوى و ئه‌نفالان هاتبانه تێكه‌لكرن و پتر سه‌رنج و پویته‌یێ جیهانێ بۆ ئێش و ئازارێن ڤى ملله‌تى هاتبا ڕاكێشان و ملله‌تى باشتر مفایێ وێ دیتبا، نوكه ژى ده‌لیڤه‌یا مایى ژیرتر سه‌ره‌ده‌رى دگه‌ل ڤه‌ڕێژا سه‌رهلدانێ بهێته‌كرن و نه‌خشه و پلانێن ژیر و زانستى بۆ بهێنه دانان و ب مێشكه‌كێ ڤه‌كرى وه‌لات بهێته ئاڤاكرن و روومه‌تا مرۆڤێ كورد پشتى سه‌د ساڵێن خه‌بات و قوربانیدانێ بهێته پاراستن.
