کرمانج هاریکی
سەرهەلدان قویناغەکە ژ قویناغێن شورەشێن گەلەری ، بو دەمەکێ کورت و هندەک ئارمانجێن گەلەری د هێتە بەرهەڤ کرن. دیسا نابیت سەرهەلدان دەم و جهێت وێ درێژ و بێنە گورین. دەمێ دوم کێشا و درێژ بو دێ ل بازنا ئارمانجێن خو یێن سەرەکی دەرکەڤیت. قویناغا داویێ یە یا هزرا شورەشگێری د ناڤا جڤاکێن بندەست و ستەمدید دا. خو بەرهەڤکرن بو راپەراندنا سەرهەلدانەکا جڤاکی جەماوەری پێتڤی ب حیزبەکا شورەشگێر و بنکەفراوانا جەماوەری هەیە. ئەو حیزبا جەماوەری پێویستە هەلگرا تیوەریەکا سیاسی ئەیدیولوجی یا شورەشگێر بیت. دا بکاریت د ئیستیراتیجیەکا دەست نیشانکری دا ب ئەرکێ سەرهەلدانەکا سەرکەتی یا تەڤگیری رابیت. سەرهەلدان بەرسڤە بو رەوشەک خراب یا نەپەژراندیە ژ ئالێ پرێنسیپێت ژیانێ ل دەڤ جڤاکیە . بەرسڤەکە بو رەوشا خرابا سیاسی، ئابوری و جڤاکی کو گەل دبن نیرێ بارگرانیا وێ دا دنالیت. دەمێ کاودان د رەخسن بو دارشتنا پلانا پەقینا کەرباجڤاکی روەو ئامانجا گشتی دا بەرەڤ ئاراستە کرنا گورینێ بچیت. بو هەر سەردەمەکێ د ناڤا هەر ملەتەکێ دا کاودان و ئالڤێن بزاڤتنا جڤاکێ بەرەڤ سەرهەلدانەکا گشت گیری د جیاوازن. رەنگ و روخسارێت ئامانجێ دکاریت جڤاکێ ئارەستەی تەوەرێ سەرهەلدانەکا گەلەری بکەن. باوەری پێدان و ئاڤاکرنا کەسایەتیەکا سەرهەلدێر تاکێ باوەری ب خو هەی ئەرکێ ( ئەلیتا) بژاردا سیاسی و رەوشەنبیریە. دەمێ ئەلیتە یا ئاڤاکری و هشیار نەبیت. نەکاریت هشیاریەکا گەلەری د ناڤا جڤاکێ دا پەیدا بکەت دێ ئاراستێ سەرهەلدانێ بەرەڤ گێرەشێوێنیێ (فوضا) یێ ڤە چیت. ئەلیتا ئاڤاکری د کاریت جڤاکەکا ئاڤاکری بەرهەم بینیت. لێ ئەگەر ئەلیتە یا کەڤنەشوپ و کلاسیک و توباوی بیت دێ وەکە ئەلیتا پەروەردا مزگەفتێ بیت. نکاریت سەرکێشیا روداوێن گەلەری یێن خودان ئارمانجێن پێشکەتی خواز سورەشگێر بکەت. گەر ئەم ڤەگەرینە سەر سەرهەلدانا باشورێ کوردستانێ یا سالا ٥ /٣ /١٩٩١ کو جەماوەرێ کوردستانێ پێ رابوی. ئەگەر و فاکتەرێت ڤێ سەرهەلدانێ د زورن و درونن . یا ل هەمیا گرنگتر و بەرچاڤ تر خەلکێ باشورێ کوردستانێ ب هەمی تەخە و توێژ و نفشێت خوڤە ل وی سەردەمی خو ل بن گەفێن ل ناڤچونێ دیت. رژێما درندە و هوڤا وێ سەردەمێ کوردستان وەکە دوزەخێ لێکربو. ئەنفال و کیمیاباران و کومەل کوژی و گورستانێن ب گوم شاهدێن ڤێ راستیێ بون. هەر ئەڤ سەدەمە بو کو هێزێن سیاسی یێن پەرش و بەلاڤ و هەڤرک و یەک نەگرتی یێت باشورێ کوردستانێ ب نەچاری گەهاندیە هەڤدو ئاشت کرن. ل چواردەورێ یەکینەیەکا نەتەوەیی ب ناڤێ بەرەی کوردیتانی کومبون. نەچاری پەیداکرنا یێک وتارا سیاسی کرین. ئەو یەک وتاریا سیاسی کاری باوەریەکا روحی د ناڤا تاك وخەلکێ کوردستانێ دا ب ئافرینیت. ل وی دەمی و هەر کەس د جهێ خودا دەرک ب شیانێت خو کرن. کەسێن بێی ئاست و کێم شیان ب رەزامەندیاخو خو ل سەتەرێ بریارێ ڤەکێشا. ناچار بون بریارێ ناراستەوخو بدەنە کەسەکێ راستگو و د ئاستێ پێویستیا روژەڤێدا بیت. جهێ متمانا راستەوخو یا پرانیا خەلکێ کوردستانا باشور بیت. ڤی ئەتموسفێری کەسایەتیا توندرەو یا شورەشگێر رەوانشا نەوشیروان ئینا روژەڤێ. لەورا ب ئەندازیاریا ئەندازیارێ کوردایەتیێ رەوان شاد نەوشیروان مصطفی سەرهەلدان هاتە نەخشە کێشان. هەردەم سەرکردێ باوەری ب خو هەبیت دێ کاریت د بزاڤێن شورەشگێری دا جهێ دەستێ وی دیار بیت. دوربینیەکا تێگەهی و هشمەندیەکا دوربینانە دێ بو رویدانان د دەمێ خودا هەبیت.سەرکردێ ل خەلکی بوی و ب پالپشتیا جڤاکێ هاتیە ئورتێ، دێ پشت ب رابردو و داهاتویێ جەماوەرێ خوڤە یێ بەستی بیت. لەورا رەوانشاد نەوشیروان کەسەکێ جڤاکی سادە و خاکی بو هەردەم خودانێ پەیڤا خو یا رەق و هەق بو هاتە ئورتێ. ئەرکێ بەرپرسیاریا مەیدانی راستەوخو و بێ هەڤرک کەتە سەر ملێن ناڤبری. رەوانشاد پیاوێ رەوشێ و روژێ و دەمی بو. د هەمبەر خیانەتێ و دوژمنان دا یێ سرت و دلرەق و بێبەزەیی بو. لەورا دکاری پلانێن سەرکەتی دارێژیت. بەرئەنجامێن باش و بێ وێنە ب دەست ڤە بینیت. سەرهەلدان و بتوێن و نەوشیروان بونە یەک بریار بویە د هندرویێ وێ یەکێتیا جڤاکی دا کارین مفای ل کاودان و دەمی و جهی ببینن. لێ چاوا دەم و جهـ د گرنگن وەسا بریار و هشیاری ژی فاکتەرێن سەرەکی یێت سەرکەتنێ نە. دەم زەمینە سازیەکا عەقلانێ دەتە جهی. جهـ بەیاڤی ل بەر بریارێ ڤەدکەت. بریار ئارمانجی دەستنیشان دکەت . یێک بون و یەک وتاریا هێزێن سیاسی سەرکردەکێ پێگەشتی دەستنیشان کر.سەرکردێ پێگەهشتی شیانێ دەتە بریارێ و بریار دبیتە شورەش و سەرهەلدان. راستە ئەو کەلاشی تنێ مولک و دەسکەفتێ ناڤبی نینە. بەلکی بەلوڤاژی ڤەدگەریت بو تەبایا سەرکردێن شورەشا باشور یا سەردەمێ سەرهەددانێ. فاکتەرێ دی یێ گرنک کومبونا هەڤپەیمانیا ناڤنەتەوەیی بو ل سەر ملێت رژێما گوربەگار و ب رور دەرئێخستنا وێ ل کوێتا داگیرکر دا. ئەڤە دەمەکێ هەرێ زێرین و بێ میناکێ یەکرێزیا گەلێ کورد بو. هەر ئەڤ یەکرێزیە هەگەر مابا دا کارین دەولەتبونێ ل سەر ئاڤاکەین. رەوان شاد نەوشیروان کاری دگەل ڤان هەمی فاکتەرا ب نزیکڤە ئاشنا و ب شوپینیت. هەر ئێک ژ ڤان فاکتەرا د جهـ و دەمێ وێدا ب کار بێخیت. ل سەر بەیاڤێ روژەڤێ بکەتە بریار و پیادە بکەت. ب ڤی رەنگی سەرهەلدان بو بریارەکا گونجاو د جهەکێ هەژی و گونجاو دا ل دەمەکێ گونجاو دا د زەمینە سازیەکا خو بەرهەڤکری یا شایستە دا ل سەر بەیاڤێ بریاردانێ دا هاتە جیبجی کرن. سەرهەلدان بریارەکا خومالی و بێی دەست تێوەردانێن عەقل و پیلانێن دەرەکی ل دایك بو. ئەو عەقلێ بریاردەرا وێ دەمێ د بن کارتێکرنا هیچ هێزەکا دەرەکی دا نەبو. بویە کاری ئارمانجێن خو ب جی بینیت. شورەشگێرێ سەرکەفتی ئەو سەرکردەیە یێ بکاریت ببیتە جهێ باوەریا دەوروبەری، ئەتموسفێرێ باوەریێ د ناڤا جڤاکێ دا ئاڤا کەت. دورست بزانێت دێ کەنگی و ل کیرێ و چاوا بریارێ جێبەجێ کەت. واتە دەم و جهـ (زەمان و مەکان) ناسکرن مەرجێ سەرخستنا رویدانێیە. سەرهەلدان ژی مولکێ تەڤ ملەتێ کوردە
