نڤێس: بەنگین سولیڤانی
د دیرۆكێدە گەلەك مللەت ھەنە ب ھندەك تشتان تێنە ناسین و ئەو تشت بوینە تایبەتمەندی و دەستكەفتێن دیرۆكی، بۆ نمۆنە ئەمازیغی ل 12ی مەھا یەك ئاھنگا د گێرن و ل گۆر ڤەكۆلینێن ھندەك دیرۆكناسا د بێژن ئەڤە ئەو رۆژە، رۆژا شاھێ ئەمازیغی ” شاشناقی ” سەركەتن ب سەر فیرعەونێ مسرێ ” رمسیسێ دوویێ ” دە ئینای ل بەر لێڤێن روبارێ نیلی بەری دیرۆكا زابینێ ب 950ی سالان، گەلەك پێكۆل ھاتن كرن ژ داگیركەرێن وەلاتێ وان و تا ئەڤرۆ كو وان چونە بكن و نەھێلن و تایبەتمەندیێن وان ژی ب دزن لێ تا رادەیەكێ ڤان ل بەرخوەدا و ناڤێ خوە تا ئەڤرۆ ژی ھێلان ساخ و شیان ھندەك تایبەتمەندیێن خوە ژێ ب پارێزن و ھەر سال ل بیر بینن مینا ئەو رۆژا مە بەحسكری.
نمۆنەكا دن ل وەڵاتێ دانیمارك، ھەر سال د ئێڤارا 23 ی مەھا شەش دە ئاگرەكی گەلەك مەزن ل سەرانسەر دانیمارك گوری دكن و مرۆڤەكی مامك دورست دكن و د دەینن ناڤ ئاگریدە د بێژن ئەڤە مە فێلباز # ساحرة # سۆت و ناڤێ وێ ئیڤارێ د بێژنێ ” سانكت ھانس ” چیرۆكا ڤێ رۆژێ درێژە ناخوازم گەلەك ل سەر راوستم، تنێ من دەستراكێشایێ كو ئەڤە ژی بویە تایبەنتمەندیەك ژ تایبەتمەندیێن ڤی وەڵاتی.
گەلك مللەت و شارستانی ژی ھەر نەمان سەرئەنجامێن ھێریشێن داگیركەرانە ل سەر وان و نەشاین بەرەڤانیا پەیویست ژ خوە، شارستانیا خوە و تایبەتمەندیێن خوە بكن بۆ نمۆنە ئەلمایا ل ئەمریكا ناڤەراست.
مللەتێ كورد ژی یەك ژ وان مللەتایە كو گەلەك ھێریشێن نەمانێ ب سەردە ھاتنە، لێ گەلەك ب مێرانی بەرەڤانی ژ ھەبینا خوە كرینە. دووژمن و داگیركەرێن كوردستانێ ھەردەم پێكۆل كرینە كو ناڤێ كورد و كوردستان ژ ناڤ جیھانێ راكن و ھەر تشتێ وێ بدزن و بكن یێ خوە، تا رادەیەكێ ئارمانجا خوە ب جھ كرینە لێ نەشیانە ب تەمامی مە ھندا بكن و مە ل بەرخوە دایە تا ئەڤرۆ ژی و مە شیایە گەلەك تایبەتمەندیێن خوە ژی ب پارێرین سەرەرای دووژمنكاریا ھندەك سەرێن ژ نیژادێ مە ب خوەژی ل سەر ھندەك ناڤ و ھێجەتان كو ھندەك تایبەتمەندیێن مە ب برھینن و نەھێلن بۆ نمۆنە نەورۆز، مخابن گەلەك جاران من ژ ھندەك مەلا گولێ بیە كو ھلكرنا ئاگرێ نەورۆزێ حەرامە و نابیت بێتە ھلكرن!! ئەز نابێژم ئەو مەلایانە سیخورن لێ ئەز شێم بێژم كو ئەو كارێ ئەو دكن د خزمەتا داگیركەر و دووژمنێن كورد و كوردستانێ دەیە، چونكە ب دیتنا من ئەو مەللەتێ تایبەتمەنسیێن خوە یێن خومال نەبن، ئەو مللەت مللەتەكی سەقەتە، د دیرۆكێدە ل گۆر گەلەك شەھرەزایێن دیرۆكێ ئەم ھاتینە ساسكرن ب ئاگرێ نەڤرۆزێ و رۆژا نوی یان نویرۆژ، ڤێجە بۆ من نەورۆز رۆژەك گەلەك گرنگە ژ ئالیێ تایبەتمەندیێ ڤە، د نەورۆزێدە شەڤ و رۆژ ھندی یەك لێ تێن، گول و گولزار دەستپێدكن دشت و شیایێن مە د خەملینن ژ رەنگێن خوە یێن رەنگین، ژ رەونەقا سرۆشتی و رۆناھی و تیرۆژكێن رۆژێ پشكورین دكەڤە سەر لێڤێن وەلاتیان و ژیانەكا دن یا پری گەشبین دەست پێ دكت.
نیشانەكا دن یا نەورۆزێ ئەوە كو رەنگێ ئازادیێ ژ خوە دەردخت و ب ئاگرێ وێژی شەڤێن تاری رۆناك دكین.
ئەز ھەر ژ دەستپێكا ئاڤدارێ دەست پێ دكم ھەر شەڤ چەند شەمالكا گوری دكم تا د بت ئێڤاریا 20ی مەھێ، ئەز وێ ئێڤارێ 20 شەمالكا گەری دكم و رۆژا د دویڤرە 21 شەمالكا گوری دكم، پشتی 21ێ ئەز ڤەدگەرم بۆ گوریكرنا چەند شەمالكان ھەر شەڤ شەڤ تا كو مەھا سێ ب دوماھیك تێت، ئۆمێدەوارم تو ژی ڤێ ھزرێ بەلاڤە كی، چونكە وەك مە گۆتی نەورۆز دیرۆك و تایبەتمەندیا مەیە، تو گوھێ خوە نەدە وان یێن د ڤێن ڤێ تایبەتمەندیێ ل بەر مە ب شێلینن و ھندا بكن، ڤایە نەورۆز نێزیك بو ” نویرۆژا وە پیرۆز بت “.
ئەڤ ھۆزانا من یا من ل سالا 1985ێ ڤەھاندی ل سەر نەورۆزێ بۆ وە یێن رێزدار دیاری.
Agirê Newrozê
Bira hilkin agira
Tev şemalk û fenera
Geş bikin lhemî dera
Newroz cejne lKurdistan
XXX
Vîna agirê newroz
Lpîr û lawa tev pîroz
Kawayê me kire doz
Birît millet peristan
XXX
Şivanê me lber pezî
Rezvanê me lnav werzî
Cotyarê me blez bezî
Agir hilkirin hestan
XXX
Ev demê dema welat
Agirê newroz helat
Em tevde pêt û şewat
Dê sojîn pir zordestan
XXX
Dengê xorta pir bilind
Herişandin tev dirind
Dest helandin lşar û gund
Bijikandin bendîxan
XXX
Newrozê bêhn didin gul
Jêre şeydane bilbil
Awaza dxuwînin ji dil
Newrozê dengda biran
XXX
Li sala 1986ê Honermend Hesen Şerîf di kasêta xuwe ya duwanda kirye stiran.
Hozan: Bengîn Sulîvanî
¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤
ئا گری نه ڤرۆزێ
برا هلکن ئا گرا
ته ڤ شه ما لك و فه نه را
گه شبکن لهه می ده را
نه ڤرۆز جه ژنه لکورد ستا ن
****
ڤینا ئا گرێ نه ڤرۆز
لپیر و لا وا ته‌ڤ پیرۆز
کا وایێ مه کره دۆز
بژین میلله ت په رستا ن
****
شڤانی مه لبه ر په زی
ڕه‌زڤا نێ مه لنا ڤ وه رزی
جۆتیاری مه بله ز به زی
ئا گر هلکرن هه ستا ن
****
ئه ڤ د ه مه د ه ما وه‌لات
ئا گرێ نه ڤرۆز هه لات
ئه م ته ڤده پێت و شه وات
دێ سۆژین پڕ زۆرده ستا ن
****
ده‌نگێ خۆرتا پڕ بلند
هه رشا ند ن ته ڤ د ڕند
د ه ست هه لاند ن لشا ر و گوند
بژکا ند ن به ند یخا ن
****
نه ڤرۆزێ بێهند د ن گو ل
ژێره شه ید ا نه بلبل
ئا وازا د خوینن ژ د ل
نه ڤرۆزێ ده‌نگ دا بران
****
ھۆنەرمەند حەسەن شەریف ل سالا 1986ێ دا كریە ستران
بەنگین سولیڤانی
