احسان قادر حسن دوسكى
دهوك / 20 ئادارا 2021
روژا 21 ئادارێ روژەكا جیوازە دناڤبەرا ھەمی رۆژێن سالێ دا ژبەر یەكسانبونا دەم ژمێرێن رۆژ وشەڤا ، و ئە رۆژە دبیتە دەستپێكا بوھارێ وھەبونەكا نوی بشتی تاریاتیا عەورێن رەشێن زڤستانەكا دژوار .
لەورا نەورۆز بویە رۆژەكا گرنك بو توخم ونفشێن جودا جودا لسەرزەمینێ .. ھندەكا بوخو وەك رۆژەكا پیروز دانایە وكریە جەژن ـ ل وێ رۆژێ كەیف وسەمایێ دكەن وسفرێن خوارنێ چێدكەن وپێكڤە قەستا جھێن سەیران وگەشتیاری دكەن چونكی دبیر وباوەرێن واندا دەستپێكا بوھارێ ب دەستپێكا ژیانەكا نوی یە بشتی مرنێ ، وب ھیێمایێ نەمانا زڤستانێ یە ودەستپێكا شین بونا گل وگیای ودار وباری یە كو بمینا روژەكا نوی یان نوی رۆژەك تێتە ھەژمارتن . وھندەكا توخما ژی بو بیرەوەرییێن خۆدكەنە ھەلكەفت ئاھەنگا دگێرن . وھندەكا ژی وەك ھێمایەكا سیاسی یان دەرگەگەھەك بو گەھاندنا داخازییێت خو بو دەزگەھێن نیڤ دەولەتی یان نافخویی . وهندەكا بو خو كريە دەستپێك بو سالژمێرەك رژۆێن خو لسەر دھەژمێرن وژیانا خو لدویف وێ سالژمێرێ وێنە دكەن و بتنێ ب وانڤە گرێدایە .. ھتد.
یاگرنك ئەوە نەورۆز ھەلكفتەكە زۆربەیا گەلێن جیھانی بو خو بكار دئینن بو بیروەری وچالاكییێن خو ژبەر جوداھی ونایابیا ڤێ رۆژێ ژ ھەمی رۆژێن دییێن سالێ ، وئەفسانەیا كاوەیێ ئاسنگەر و زوحاكی ب خوڤە گرێدایە چ راستی بو ھەبیت یان گومان ژێ ھەبیت لێ مەرەم ژێ ئارمانجێن ڤی كەلتوری یە كو ھێماییێ نەھێلانا دكتاتورانە وسەكەفتنا راستیا ستەم لێكریایە .
كورد ونەوروز (ھەبون ونەبون)
بدرێژیا دیروكا گەلێ كورد بەردەوام توشی نەھامەتی وتەپەسەری بوینە لەورا پیتە دانا كوردان و ھەلبژارتنا رۆژا نەوروزێ بو خۆ كریە دەرازینكەك بو گەھاندنا پەیامێن خو یێن نەتوەیی وگەھاندنا دەنگێ گەلەكێ ستەم لێكری بوگەلێن جیھانی ودەربرینا نە رازیبونێ ژرەفتارێن دەسھەلاتێن جودا جودا ئەوێن لسەر ھاتینە سەپاندن بێی رازیبون وحەزا وان ، ڤی گەلی ھەردەم ئەڤ ھەلكەفتە بكارئیناینە بو دەربرین ژ ھەبونا گەلەكێ ھەژی ژیانێ بیت وژبن دەستی وداگیركەریێ دەركەڤیت ، گەلەكە شیانێن مەزن ھەنە بو مرۆڤایەتیێ وئەزمونێن بەرچاڤ د دیروكێ دا ھەنە وشاھدن .. لێ دەسەھلاتێن حوكمدار ھەمی دەما ھەولداینە كو ڤێ ھەلكەفتێ بگوھرن و ژ رامانێن نەورۆزێ دویر بێخن وگومانێ دڤێ ھەلكەفتێ دا ھەمبەر كوردان چێكەن دا ( نەبون بو ھەبونا )وان چێببیت وكوفرێ ب راستی یەكێ ببەن دا جار ب ناڤێ رۆژا دایكێ ناڤ بەن یا ب رۆژا عەردی بناڤ كەن . لێ گەلێن ساخ چ دەما ھەبون بو ھەبویە نەبونا ب كوتەكی سەر ناگرت بەلكی رۆژ بو رۆژێ دە ھەبون گەشتر لێ ھێت وھیڤی وئومێد دێ مەزنتر لێ ھێن وگەشەیا گەلێ كورد یابەردەوامە ودێ بەردەوامبیت چونكی ئیرادا ژیانێ یا ل دەف ھەی وخودای ھەبونا كوردا دایە لەورا ژبن برنا ھەبونا وان نابیتە نەبون .
نەورۆز بیرھاتنەك :
ل رۆژانێن سەخت لسەر دەمێ رژێما بەعس ولدەمێ ھەیبەت وسەلتەنەتا وان سەرەرای ترس ونەھێلانێ دابینی ل رۆژانێن نەورۆزێ ئاھەنگ داھێنە گێران وبستران وئاوازێن جودا بتایبەت بدەنكێ ھونەرمەند ئەیاس یوسفی وتحسین تاھا ی – رەحما خودێ لێبن – كەیف وسەما دھاتە كرن ویاسەیر لناڤا ئاھەنگا گروپێن گەنجێن دلسوتی بو ئازادیێ وفیداكار بو كوردینیێ ب جل وبەرگێن كوردی وراپێچانا لەونەدی وباسكا وبەرپێكا ودانانا دەرسوكەكا سور لسەر ملێن خو وپێكڤە دا ھوتافێن جودا جودا دا دەن ژ وانا كو چ جوارا ژ بیرا من ناچن ل نەۆرزا سالێن 1986 و 1987 لزاخو دا بێژن( برنۆ رەقم ھەڤدیە نیشانا پێشمەرگەیە ) ئەورۆژ گەلەك بقەربالغ بون وپتریا گەلێ كورد ژ ڤیانا كوردینی یێ قەستا ئاھەنگ وسەیرانا دكر .. لێ ئەف كارێ ڤان گەنجا دكرو ھاتیە كرن بدلێ ئەمنێ وبەعسیا وخاك فرۆشا نەبو .. ئێكسەر ھێزێن ئڕەولەھیێ وبشتەڤانیا ھەلكوبترا ھاتنە ھنداڤ وان گروپا دور پێچكرن وگەلەك گەنج گرتن وئەشكنجەدان وشلقەكا مەزن ب سەیرانچیا كەت ھندەكا قەستا باسێن ھاتن چونێ كرن ئەوێن ھاتینە تەرخانكرن بو ڤەگوھاستنا خەلكی ژ دھوكێ بو زاخو ل ابراھیم خەلیلا دا ئاھەنگێ بكەن .. لھەمبەر چاڤێن ھەمیا چەند گەنجەك ژ باسێ ئینانە خار مەزانی سەرەدەریا دگەل ڤان گەنجا دێ یا دژوار بیت وی دەمی كەسەك ب ناڤێ جمیل محمد جمو ئیتیتی دگەل بابێ منێ رەحمەتی (جمیل یێ بەژن كورت بوو وبابێ من ژ ھەردوو چاڤا نابین بو ) گوتی دێ دگەل زەلامێن ئەمنێ ئاخڤین دا وان گەنجا بەردەن ورێ بدەنە پاسێ بچیت لێ زولما وان ژێ قەبویل نەكر كەس ژێ قورتال نە دبوو ھەردوو دانەبر زلەھا وژ باسێ ئینانە خار ھندی دگوتی بەخت اللھ وبەخت ئەاللھ فایدەنەكر ، وئەم ماینە دباسێ دا مە نەزانی دێ چ لمەكەن ئو سێ گەنج برن ب جلێن كوردی بون ئێك ژ وان بەرپێك گرێدایبو ئێك ژوان كەسا ئەو بو یێ گازی دكر ( برنۆ رەقەم ھەڤدەیە نیشانا پێشمەرگەیە ).. دەربرینا وان گەنجا و وی خەلكێ لێ كومبوی پێخەمەت ڤیان وحەزا نەتەوایەتیێ بو ، پێخەمت تێھنیا ئازادیێ بو .
ل نەورۆزێ چ چێدبیت :
ل نەورۆز خەلكی دكرن دا بایێ ئازادیێ لێبدەت ..
نەوروز بو خەلكی دەربرین بو ژ نەرازیبونا دەسھەلاتەكێ توخمێ وێ نە كورد بن لەورا كومڤەبینێن نەرازیبونێ وسەرھلدان د وێ رۆژێ دا چێدبون .
نەوروز ھێمایێ ھەرفاندنا ھەر دكتاتورەكی بو لەورا خەلكی ھوتاف وسەردیوار د وێ رۆژێ دا نڤیسان ودەنگێ نە رازیبونێ بلند كر .
نەروز دەلیڤا كومبینا حەز وھزرێن ومرۆڤێ كورد بو لەورا د وێ رۆژێدا خەلك نیشانەیێن كوردینیێ ل خو دیاردكەن ..
نەوروز كورد پەروەری بو بو ونەتەوایەتی بو ..
نەوروز نیشانا ژنافبرنا ھەر خائنەك وخاك فروشەكی بو
دەرازینكبو بو گەھشتنا پەیاما كوردینیێ بو.
نەورۆزەك دژی نەورۆزا نوكە :
حەیفا خوشی ورامانێن نەورۆزێ بێنە ژ دەست دان چونكی ئەڤرو نەوروز بتنێ بویە رۆژەكا ڤالا ژ ھەر ھێمایەكی ورامانا لسەری مە گوتی ژئەگەرێ پەیدا بونا خاك فروشی یێ وگەندەلا وگەندەلیێ ئەوێن ب ناڤێ نەورۆزێ وھێمایێن ئەڤرو بەرھەم پێڤە ھاتی وگەھشتی یو لێ وان گەندەلا ژ رێ لادایە ونەورۆز بكار ئینایە بو بەرژەوەندییێن خو یێن كەسوكی وبەرتەنگ بەكی ھندەك ژ وان بوینە عللەتەك بدویف مللەتی ڤە وەكو كۆلكا مرنێ بدویف كوردینی كەتینە وبوینە شێر پەنجە، بتنێ دڤێن ئەف توخمە ژ رھو ریشالا بێنە دەر و بێخنە دناف بەرپەرێن دیروكەكا رەش دا ..وھەژمارا وان دگەل خایین وخاك فرۆشا بێخنە دناڤا زبلخانا مێژوییێ دا .. حەیف ئەڤرو نەوروز یا بویە بتنێ سەیران وبێھن ڤەدان و رۆژ بو رۆژێ خەلك دڤێ رۆژێ دا ھەست ب نە دادیێ دكەت وھەستا نەتوایەتییێ كز ببیت لەورا شورشكا دی دژی ڤان كەندلا دڤێت راببیت وەكی گوتی نەورۆزەك بو نەورۆزێ دڤێت ھەبیت دا جارەكا دی ئاف شێلی نەبیت ودانەبیتە نەورۆزا ئیبراخ وكادا بتنێ. ودا جارەكا دی گولێ نەبم ژ ھەژارەكی یان كورد پەروەرەكی بێژیت (ببورن من نەورۆز نینە ونەشێم بیروزباھی لكەسێ بكەم چونكی ل رۆژھەلاتی تا رۆژ ئاڤای ل باكوری تا باشوری رۆژ بو رۆژێ نەھامەتی یە وئاوارەیی یە ونە دادی یە وبرسیاتی یە وھەمی رۆژین وی نەخوشی ومەترسی نە) ..
