ئاماده کرن ولێکولین : بێکه س به رواری
بەشێ جارێ مافێن مرۆڤان
مافێن مروڤان ژ سێ به شێن سه ره کی پێک دهێن :
١- مافێن سڤیل وسیاسی : ئه ڤ مافه گرێدایی ئازادیانه وه کی : مسوگه رکرنا ئازادیا ژیانکرنێ و ئازدایێن هزری وئێمناهی ونه ئه شکه نجه دان ونه مان ژیر ده ستی وکوێلایه تیێ وپشکداری کرن دژیان وپرۆسه یێن سیاسی دا وئازادیا هزرکرن و ڕا ده بڕینێ دا وئازادیا ئولی وئازادیا ئه ندامبون وپشکداربون دکار وچالکیێن ڕێکخروان دا .
٢- مافێن ئابوری وجڤاکێ (کۆمه ڵایه تی ) : ئه ڤ به شی مافا گرێدایی ئێمانهی وئاسایشا مروڤینه وه ک : مسوگه رکرنا کاری وپه روه رده و خاندنێ ومسوگه رکرنا ژیانه بڕومه ت وژهه ژی ومسوگه رکرنا خارن وڤه خارن وجهێ ڤه حه وهان وژیانێ .
٣- مافێن ژینگه هی و ڕشه نبیری ( کولتوری ) :- ئه ڤ مافه گرێدایی مافێ ژیانێ دژینگه هه کا باش وپاقژدا ومسوگه رکرن هه می مافێن کولتوری (ڕوشه نبییری ) وسیاسی وئابوری . جارنامەیا جیهانی یا مافێن مرۆڤان.
جارنامەیا جیهانی یا مافێن مرۆڤان
بە ڵگه یه کا دیروکیا گه له ک گرنگه ، یا هاتیه داڕشتن ژلایێ چه ندێن نوێنه رێن ژ پێشینه ی وبنگه هێن یاسایی وکولتوری ێن جودا جودا ژهه می ده ڤه رێن جیهانێ ، وکۆمه ڵە یا گشتی ئه ڤ جاڕنامه یا جیهنی یا مافێن مرۆڤان په سه ندکری وڕاگە هاندی لپاریس ێ لڕۆژا ١٠ کانۆنا ئێکێ ساڵا ١٩٤٨ (١٩٤٨.١٢.١٠ ) ولدویڤ بڕیارا ٢١٧ ئه لیف ووه ک پیڤە ره ک هه ڤبه ش هاتیه په ژراندن وئارمانجا هه می گه ل ونه ته وه یێن لسه ر ڕویێ ئه ردی یه .ئه ڤ ڕاگه هاندنه ژ بو جارا ئێکێ یه که مافێن بنگه هین یێت مرۆڤان لسه ر ئاستێ جیهانێ دیاردکه ت وپێگیریێ لسه ر پابه ندبوون وپاراستنا جیهانیێ ڤان مافان دکه ت . ئه ڤ په یمانه یا ب زێده تر ژ ٥٠٠ زمان وزاراڤه یه هاتیه بەڵاڤکرن .
دیباچه – پێشگوتن :-
دده مه کی دا که په ژراندنا وده سته به رکرنا که رامه ت و ڕومه تا مرۆڤان مافه ک بنگه هینه دناڤ هه می جڤاکی مرۆڤایه تیێ دا لجیهانێ و وه ک هه ڤییا مافێن بنگه هین و خوڕسک بنگه هه کە ژبو ئازادی ودادپه روەری یێ وئاشتیا جیهانی . و دده مه کی دا کا مافێن مرۆڤان هاتینه ژبیر کرن وبن پێکرن وبونه ئه که را کارێن هۆڤانه که ویژدانا مورۆڤایه تیێ هه ژاند ، وژبو هیڤی وداخازا هه می مرۆڤایه تی ژبو ژبو پێکئینانا جیهانه کێ که مرۆڤ تێدا خودان مافێن ئازادیا ڕامان وده ربڕینێ وئاین ی بیت وئازادبیت ژ برسێ وترسێ وژناڤبرنێ . و دده مه کی دا که گه له ک پێتڤی بوو که یاسا به رپرسایه تییا بەرگریکرن وپاراستنا مافێن مرۆڤان بکه ت دا کو مرۆڤ نه چاری یاخی بوون وسه رهلدانێ نه بیت دژی زۆڵم وزوریێ ودده مه کی که پێتڤیاتیه ک گرنگ وناڤه ندی بوو که گه شه پێدان ودۆستایەتی بهێز ببیت دناڤبه را ده وله تاندا ودده مه کی دا که گه لێن نه ته وه یێن ئێک گرتی پێداگیری وموکڕی کری دڤێ په یمانا نویدا وباوه ریا خویا موکم دایه دیارکرن بمافێن مرۆڤان وڕومه ت وکه رامه ت مرۆڤان وشیانێن تاکێن جڤاکێ و وه ک هه ڤییا مافان ژبو ژن و مێران وبڕیارا خودا که پالپشت وهانده ر بن ژبو بلندکرن وگه شه پێدانا ئاستێ ژیارا جڤاکی وبه رفرهه کرنا سنورێن ئازادیێن بنگه هین ، ودده مه کی دا که ده وله تێن ئه ندام په یمان دایی کو هه ڤکارێن ڕێکخراوا نه ته وه یێن ئێک گرتی بن ژبو به رگریکرن وپاراستنا مافێن مرۆڤان وئازادیێن بنگه هین وڕێز گرتن لوان ماف وئازادیا ، ودده مه کی دا که تێگه هو هشیاریا گشتی ژبو گرنگ زێده یا ماف وئازادیان گه له ک پێشکه فت بو بڕیار هاته دان که پابه ندیا ته مام بڤێ په یمانێ بهێته کرن . له وما کۆمه ڵه یا گشتی بڤێ ڕاگه هاندنا جیهانی یا مافێن مرۆڤێن گازیدکه ت که لسه ر ئاستێ هه ڤبه ش پێتڤی یه هه می گه ل ونه ته وه یێن جیهانێ و دا کو هه ر که سه ک وپێکهاته یه ک دجڤاکێ دا هه رده م ڤان مافان لبه ر چاڤ بگریت وجێگیرکرن وڕێزێ لڤان مافان وئازادیان بگریت دڕیا په روه رد وفێرکرنێ دا ولگرتنا ڕێک وڕێکارێن پێتڤی لسه ر ئاستی نیشتیمانی وجیهانی ، ژبو دابینکرنا په ژراندن و ڕێزگرتن وپاراستنا فان ماڤان لسه ر ئاستی جیهانێ بڕه نگه ک کارا ودناڤبه را هه می ده وله تا دا و دناڤ گه لێن دناڤ سنورێن وان ده وله تاندا ودژێر ده ستهه ڵاتێن وان دا .
چاڤەڕێی بەشێن دی بن
