تەوفیق ئەمین
ئەرێ گەلو دێ چاوان ئاراستێ جڤاکێ خو ژ روخساری «مظهر» گوھرین بو ناڤەروکێ «جەوھەری» ؟
. ھندی جڤاکێ مە یێن د ئاریشان دا بەرزە بووی، ڤێجا ئەز یێ ھزرا خو دکەم و ئەز نزانم کا دێ ژ کیژ خالێ دەست پێکەم!؟
ھەر وەکی ئەرد ھژەک ب مالا ئێکێ د کەڤیتن و ھەمی تشت تێک ھەل و سەروبن ببن و خودان بەرێ خوە د دەتێ و نزانیتن کا دێ چ کەتن و دێ ژ چ دەست پێکەتن!
پێناسەیەکا کورت ژبو ناڤەروکێ و روخساری :
ناڤەروک «جەوھەر» ل سەر مروڤان؛ کومەکا تایبەت مەندیانە د لەش و دەرونێ مروڤی دا، رەفتار و زانین و کوالیتی و کەسایەتیا راستەقینە تێدا دیار د بیتن.
ھەروەسا ل سەر گیانەوەر و ئالاڤێن دی ژی، ناڤەروک یا گرنگە و دڤێتن مروڤ دویڤ چونێ ل سەر ناڤەروکێ بکەتن و گرنگیێ پێ ب دەتن.
روخسار « مظهر » ئەو تشتێ مروڤ ب سەر ڤە ب چاڤان د بینیتن، وەکی لەشی و سەروچاڤان و بەژن و بالێ و رەفتار و دیتنا دەرڤە یا لەشی. ھەروەسا مەرەم ب ریێ دەرڤە یێ ھەمی تشتانە، وەکی خانی و دار و بەر و جل و بەرگ و ھەمی کەرەستە و ئالاڤێن دی یێن ژیانێ ….ھتد.
مروڤ گەلەک جاران دبینیتن کو گەلەک کەس بزاڤێ دکەن رویێ خو یێ ژ دەرڤە ب رەنگەکێ جوان نیشا یێ بەھمبەری خو ب دەن، دا سەرنجا وان ب خو را ب کێشین. بو میناک جل و بەرگێن جوان و ئوتی کری و پرچ شەکرن و گولاڤان ل خو درەشینن و خو ماکیاج دکەن و ب ئاخفتنێن خوش و شرین خو نمایش دکەن. دبیتن ئەڤە ھەمی خاپاندنا کەسێ بەرامبەر بیتن.
ب کورتی و ب کوردی، دڤێتن ھەردەم مروڤ گرنگیێ ب ناڤەروکێ ب دەتن، نە ب روخساری. چونکە راستیا تشتی یا د ناڤەروکێ دا، نە د روخساری دایە. دڤێتن مروڤ بزانیتن کا سەنگا تشتی چەندە و چ کوالیتی یە و چ دناڤ دایە؟!
دا چەند نمونە یەکا بینین ل سەر بیرو و بوچون و گوتنان د ھندەک بیاڤان دا: دبیاڤێ ئولی دا؛ خودایێ مەزن د ئایەتەکا قورئانا پیروز دا د بێژیتن {وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ ۖ وَإِن يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ ۖ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَةٌ ۖ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ ۚ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ ۚ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ ۖ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ}
[ ئەگەر تە ئەو دیتن، دێ مینیە حێبەتی، ژ بەژن و بالا وان، وە ئەگەر بئاخڤن، دێ گوھێ تە مینیتە ل ئاخفتنا وان، دێ بێژی ئەو دارن یێن پالداینە دیواری (مەرەم پێ ئەوە کو چ نزانن و چ خێر تێدا نینە) و ھەر گازیەکا بھێتە گازی کرن، یا ژوان ڤە بەحسێ وانە، ئەون دوژمن و ھوشیاری وان بن، خودێ وان ب کوژیتن و چاوان ئەو بەرێ خو ژ ھەقیێ وەردگێرن]
. ھەروەسا د حەدیثەیەکا پیروز دا ژی یا ھاتی و ئاماژە یا پێکری و دەمێ د بێژیتن: [إِنَّ الله لا يَنْظُرُ إِلى أَجْسامِكْم، وَلا إِلى صُوَرِكُمْ، وَلَكِنْ يَنْظُرُ إِلَى قُلُوبِكُمْ ” رواه مسلم.] [خودایێ مەزن بەرێ خو نادەتە لەشێ ھەوە، ئو بەرێ خو نادەتە وێنێ ھەوە، بەلێ دێ بەرێ خو د دەتە دلێ ھەوە ].
دبیاڤێ فەلسەفی و ھونەری و زانستی دا ژی گەلەک گوتن یێ ل سەر روخسار و ناڤەروکێ ھاتینە گوتن و دێ ئاماژێ ب ئێکێ بتنێ کەین:
نڤیسەر و ھوزانڤانێ ئینگلیز، درایدن د بێژیتن: ھشیار بی، ب جل و بەرگ و ریێ ژ دەرڤە ب سەردا نەچی!. ئەگەر تە بڤێتن در و یاقوتان ب دەست خوڤە بینی، دڤێتن خو نقومی بنێ دەریایێن کویر بکەی!.
ئاخفتنەکا مە یا کوردی، دبێژیتن ؛ ژن وەکی گویزێ یە، مروڤ چ ژێ نزانیتن ، ھندەک گویز یێن ھەین ب سەر ڤە د رەشن و رەنگێ وان یێ پیس و بێ سەر و بەرە، بەلێ دەمێ دشکێنی، کاکلەکا سپی و جوان یا دناڤ دا.
بەلێ ھندەک کەتێن گویزا یێن ھەین ب سەرڤە د پاقژ و د جوانن و مروڤ دێ بێژیتن نوکە چەند کاکلا ڤێ گویزێ یا باش و بتامە، بەلێ پشتی د شکێنی، دێ بینی یا پیچە و چ تێدا نینە!.
ھەروەسا دڤێ پارچە ھوزانا قەدری جان دا ژی، ئاماژە یا ب روخسار و ناڤەروکێ کری، دەمێ د بێژیتن
بەگێ ئاخر زەمان
ئەو زەمبیلا تە پێ ھات
نە مەداتێ ژ ئاسمان
مەزناتی نە ب پارە و مالە
نە ب گورینی کالە مەزناتی
ب جەوھەری ئینسانە
ب عیلم و عیرفانە
…………….ھتد.
مەرەم ژ ڤان گوتنان ھەمیان ئەوە کو دڤێتن، مروڤ گرنگیێ ب دەتە، جەوھەری نە دەتە مەظھەری. مروڤ گرنگیێ ب جورێ ماددەی ب دەتن، کا چ کوالیتی یە، نە ب رێژا ماددەی ب دەتن کا چەندە؟!.
ڤێجا ل دویڤ بەرێ خودانا من بو تورێن جڤاکی و دەزگەھێن راگەھاندنێ. جڤاکێ مە بەھرا پتر بەرێ وان یێ ل روخسارێ تەن و کەرەستە و ئالاڤان، نە ل ناڤەروکا تشتی یە. ژبەر ھندێ مە د ھەمی بیاڤاندا، کێم و کاسی و شاشی یێن ھەین.
من تورێن جڤاکی «Social media » یێن کرینە پیڤەر بو ھوش «عەقل» ێ تاکێ کورد. بو نمونە دێ بینی پروفیسورەکێ کورد بابەتەک ل سەر تورێن جڤاکی پارڤە کر، ل سەر بنەکوکا نفشێن کوردان، ژ لولوی و گوتی و کاسای و سوباری و میدی و نایری و کاردوخی و ….ھتد.
دێ گەلەک خو ماندی کەتن، دا مللەتێ کورد ب خو مفایەکێ ژێ وەر بگریتن و خو بنیاسیتن و پێش بکەڤیتن، دێ بینی دەھ کومێنت ژی بو نە چوینە!.
بەلێ دێ بینی ئێکێ سمبێلێن خو یێن قیت کرین و تشتەکێ نوزانیتن. دێ ب ھزاران لایک و کومێنت بو چن.!! ئەڤەیە تاکێ کورد!. پا ھەوە ب ڤی دەست و داری ماف وەرگرتن و ئاخ و مللەت رزگار کرن، گوڕانکاڕی پێتڤیە ژ دبستانا دقوناغێن دەسپێکێ ئەڤ جڤاکە فێڕی ئاڕمانج ببیت نەک هەوەس و حەز دیسان تاکێ کوڕد پێتڤیە هەوڵدەت یێ جودابیت ب هزڕا خوە و داهینان و ڕەفتاڕ و پەڕوەڕدا خوە دا کو نمونەک جودا و جوان بەڕهەم بیت وەکی گەڵێن جیهانێ هەوڵا خوئاڤاکڕن و چڤاک ئاڤاکڕن ببن نەک ئاڤاکڕنا کوچک و تەڵاڕا وبەس !
