
محەمەد چەلکی

ژنێن ئەفغانستانێ دژی ریهگەڤۆزێن تالیبان بەرخودانێ دکن و زەلام ژی ژ بەروکێن شەری دڕەڤن و قیژە قیژا وانە کو وەڵاتەکی رۆژئاڤایی جهەکی بدەنێ … چ سەیرە … سەیرە زەلامێن رۆژهەڵاتی هەمی د ناڤڕانێرا ل پرسا ژنێ دمەیزینن و کێم هەنە ل دژی ڤێ دیدێ بدەرکەڤن و دۆزا یەکسانیا ژنێ ژ پرسا جێندەری بۆ پرسا ماف و وەکهەڤیێ مێزە بکن و بکەنە پرسەک بنگەهین د خەباتا وەکهەڤیا ماف و ئەرکان دا. شریعەتێ تالیبان و تەڤایا باسکێ ئیسلاما سیاسی ژنێ وەک گەودەک گونهێلی و کارگەها زارۆک ئینانێ لێ مێزە دکن و ژ ڤی مافی پێڤەترێ چ ژ هەژی نابینن. لەوا جڤاکێن ئیسلامی ژ ژێهاتی و ئەفراندنێن ژنێ دبێ بەهرن. هەلبەت دێ گەلەک هەبن بێژن ئەڤە زێدەگاڤیە ل سەر ئیسلامێ و دیرۆکا وێ، لێ د ڕاستی دا ژ ١٤٠٠ دیرۆکا ئیسلامێ ژ چەند ژنەکان پێڤەتر رۆل نەدیتییە. جوداکرنا جڤاکی ل سەر بنواشێ جێندەری دیدەک کەڤنەشۆپیە و دگەل ڤی سەردەمی ناگۆنجیت. ئازادیا ژنێ پەیوەستە ب دابین بوونا مەودایێ ئازادیێن گشتی و وەکهەڤیا مافان د هەمی بیاڤاێن ژیانێ دا. تالیبان هێزەک تاری و تەروریستە و دژی هەموو مافێن شایستەیێن مرۆڤینە چونکو بنگەهێ هزریێ وان ژ دیدەک تەرورستی دهێت و شیانێن پەژراندنا یێ دن ل دەف نینن. ب هەر حال ئەڤرۆ تالیبان دووبارە زڤڕینە سەر تەختێ دەستهەڵاتداریێ و ئەگەرێن ڤێ سەرکەفتنا نەچاڤەرێکی( بۆ باسکێ ئیسلاما سیاسی) چ بن نەگرنگە یا گرنگ باسکێ ئیسلاما سیاسی ل هەموو جیهانێ دووبارە کێلبێن خوە بۆ دەستهەلاتێ قلیچ کرنە و هەوەکا دن یا تیرۆرا ئیسلامی دێ دەستپێکەت. سەرکەفتنا تالیبانان نەتەنێ شکەستنا ئەمریکا و رۆژئاڤایە بەلکو شکەستنا هەموو بزاڤێن ل هەرێمێ دهێنەکرن بۆ بدەستڤەئینانا مافێن وەکهەڤیا جێندەری و ئازدیا هزرێیە. هەرچەندە ئەڤ شکەستنە دەمکییە و داوی دەلیڤەیە بۆ باسکێ ئیسلاما سیاسی چونکو پرسێن ڤی سەردەمی نە یێن سەردەمێ عەمەری و عەلینە و بدیدا تەرورستی چ ئاریشێن جڤاکی چارەسەر نابن لەوا جڤاک تەڤ دێ ل دژی ڤێ دیدا تەرورستیا ئیسلاما سیاسی تەڤگەرێ کەتن و بزاڤێن ئەڤرۆ ل تونسێ ل دژی ئیخوانێن تەرورست و ل ئەفغانستانێ ل دژی تالیبانێن تەرورست ژ خوە رەوشا ئیرانێ یادرە، باشترین نموونە و مزگینییە کو دەڤەرا مە بۆ بدەستڤە ئینانانا مافێن خوە یێن مرۆڤی ل بن چ کۆتەکی و داپلۆسینا ناڕاوستیت.