نزار بێجان
بەشا سیێ
لدویڤ شوپاندن، لێکولین و پێزانین یێن راست. “زیندانا “دیاربەکرێ بەری خوە بنگەهەکی لەشکەری بی و پاشی ببو زیندان. ئەڤ زیندانە ژچەند ژورێن ناڤنجی و حجرەیان پێک هاتبوو دەریەکی ب پەنجەرەیەکا بچویک و رەگێ ڕەشەکی سەر بکەسکی ڤە دچو واتە رەنگێ لەشکەری بوو. گاردیان و برێڤە بەرێن زیندانێ ژی هەموو بجکوبەرگێن لەشکەری بوون حەتا سەرپەرشتێ گشتی یێ زیندانێ ژی؛ دناڤا زیندانێ و ژ دەرڤەی زیندانێ دوو ناڤ و ناسناڤ لێهاتبوو کرن ئەو ژی: “خوەدانی “سەی و “ئەزحە “وکتای. “ئاسایشا گشت، پێشی خوەندنگەهـ بوو، پاشی کربوون زیندان، دەرێن وێ ژی پەنجەرەیەکا بچویک و رەنگێ رەشبوو. “ئاسایشا گشتی ژ هەشت ژورێن ناڤنجی پێکدهات و چ کەس، گاردیان یان دەرگەهڤان یێن بەردەوام ل وێدترێ دمان نەبوون کو بکەڤن بەرچان و بێن ناسکرن ئەڤێن لبەر دەرگەها ژی بجوبەرگێن خوە یێن نورمال ەکو پانتلون و گوملەک یان ژی شەلوال و گوملەک چەکا وان ددەستی دا لبەر بوون. لگور کەسێن ل “زیندانا دیاربەکرێ هەتین دارازاندن و چەوانیا ناڤ زیندانێ ژبو مالباتێن خوە ڤەگوتین دیار کرنە کو ل ناڤ ئەوێ زیندانێ: ۱- چ کێشە یێن تەنگیا جهـی نەبوون ژ رەحما خودێ “دوژەهەکا بەرفرەهـ بوو. ۲- ژبلی سیاسیان چ کەسێن باندێن وان ژدەرڤەی سیاسەتێ لگەل وان و د ئەوێ زیندانێ دا نەبوون. ۳- ژبلی کچ یان کورەکی بێ خودان کو دڤیا لگەل دەیکا خوە مابا چ گرتی یێن دبن هەژدە سالی دا ل ئەوێ زیندانێ نەبوون . لێ بەلێ ل”ئاسایشا گشتی کێشەیا وێ یا هەری مەزن تانگاسی یا چهی بوو ژخوە ئەو تەنگاسی بخوەژی ئەشکەنجەکا هەری بەرفرەهـ بوو. ژبەر کو وەکە زلکێن شخارتێ لکێلەکا هەڤوون بێخەوی ژی سەرئێشەک بوو. دڤێ ئاسایشێ دە هەمی جورەیێن گرتیا هەبون “تروریست، “وروپی، “کوردێن سیاسی ” حەشیش فروش “دز هەڤرەگەزباز، “زەلامێن “ئاینی یێن دانعەمر. هەر وەسا سنێلە یێن شازدە و هەڤدە سالی ژی وەکە رهینە دناڤ ئەڤان گرتیان دە هەبون. هەروەسا دوو کەسێن کو پسکولوژیکا خوە ژدەست داین، وەکە شێت، دناڤا ئەڤان زیندانیان دا دژایان. بەلێ قەد پێژنا “ژنا ل ئەڤێ جەحنەما بەرتەنگ نەدهات، نسانم لجهەکی جودا یان ژی ل وێ دەمێ “ژن نە چالاک بوون. بەلکی ژی وەکی کولتور، ژ ترسێن هێزا هوزی “ژن نەدهاتن دەرستەسەرکرن، نزانم! ئەڤ ئاسایشە ژ ئایێ خوارن و ڤخوارنێ ڤە گەلەک زەنگین بو و زکێ چو گرتیا برسی نەدهێلا. حەفتیانە چار جاران گوشتێ مریشکێ ددان ئەڤ گوشتە دناڤ شوربا ساڤارێ دا دگوتنێ: “شلە ساڤار دهات، دەما بێهنا وێ ل مەژی یێ مروڤ ددا ئاشکێ مروڤی خوە ڤەدقوتا دیاربو کو گەلەک دەم بسەرڤە چوبوو. لێ دیسان ژی دهات خوارن ئەوێن نەدخوارن ژی نەژبەر کەڤناتی، بێهن وتامی وێ یێن مرار بەلکو مەترسیا چونا تەوالێتێ سەربارێ هەمی نەوەشی یێن ناڤا ئەڤێ ئاسایشا گشتی بوون تشتێ ژ تەنگاسیا جهی گرنگ تر، سەختر و بترستر، چونا تەوالێتێ بوو. ژبو ڤێ گرسەیا مروڤا یا شەشسەد هەفت سەد، مروڤی بتنێ پێنج تەوالێت هەبون. شەڤ و روژا سێ جارا هەر جارێ دڤیا بەرێ دوو خوەلەکا دەرکەتباین هەر کەسێ دتەوالێتێ ڤە دوو خولەک دەرباز کربان ب پەحینا ل دەری ددان و یێ زوی دەری ڤەنەکربا دەرنەکەتبا ب پەحینا و دارا لوی ددان لەوما گەلەک ژوان نەپاک دەردکەتن و ژبلێ وان هەر سێ جارێن د شەڤ و روژێ دا مافێ تە نەبو تو دەرکەڤی تەوالێتێ و خوە یێ خوە پیسکربا ژی بو وی نەبی لدەری بدت و لێدانا دەری قەدەخەبی. ژ بلی تەوالێتێ، خوە شوویشتن هەیڤێ یەک جاربوو و هەر جارێ پێنج خولەک بوون لەوما بیرا من نائێت کا من جارەکێێ ل وێ ئاسایشا گشتی سەرێ خوە ل شویشتبوو یان نە!
