نزار بێجان
“” ئەز ل جوانیا خوە “اهلالکتاب” بیم: من تێرا خوە رومانێن بیانیا خوەندبوون، دەمێ من رومانەکا “کارلمای، یا کو بێی ژیان ناما وی خوەندی وسا بەحسا “ئێزدی، “زێباری و “مزویریا دکر. و سالخودانێن وی لسەر هەرێما شێخان وسا ب زەلالی دەشت، دول، نهال، و بەر ببەر ددان پێش چاڤێن من: ژمن هزردکر “کارلمای ژ گوندێ “ماێ یە. پاشی ژی من حنێرا رومانێ زانێ زانی کو دشێت گالەک کاریگەریا لسەر گەل و وەلاتا بکت. لاوما ئێدی هێدی هێدی من رومانێن کوردا ژی خوەندن، رومانێن دووماهیێ من خوەندین یێ ڤان نڤیسەران بین”فرات جوهەر، “حەلیم یوسڤ و “عومەر دەوران. بو زانین ئەڤ هەرسێ بەرێزە گەلەک ژێک جودانە ژبو فکر، رامان و بتایبەتی ناڤەروکا ڕومانێن خوە ژێک دویرن. ل وی دەمی من هەست ب نڤیسینا رومانێ کر لەوما ئەز وەکە زاروکاتیا خوە یا نڤیسەری یێ کەتم دویڤ”عەرەبێ شەو، و بابێ نازێ من هەردوو رومانێن وان ژی ژبەرکرن و پاشی ژی من دەس بنڤیسا رومانەکێ کر.
ئەڤە سەرێ ۷ حەفت سالانە من ڕومانا خوە بدوماهی ئینای و حەتا نوکە ژی ئەز وسا پشتراست نەبیمە بدم بەر چاپێ، چونکی براسی تشتەکی هەریباش نەبت ئەز هەژی جڤاکا خوە نابینم و پێشکێش ژی نام.
نوکەژی لسەرانسەری جیهانێ خوەندنا پرتوکێن وێژەی وەکی خوارن و ڤەخوارنێ بویە پارچەک ژ ژیانا روژانەیا هەمی مللەتی.
ل کودستانێ ژی حەتا ڤێ داویێ خوەندەڤانێ پرتوکێن جوربجور د رێژەیەکا بلندا بوو کیتابخانا ” ئەندیشە ” باشترین نمونە بو لێ مخابن ئەو ژی کەتن بەر سەرکەراتێ و همابێژە مرن.
ئەرێ نوکە ئەگەرێ کێمبونا خوەندەڤانی بو چ ڤەدگەرت ؟! ئەگەر سەدم تەکنولوژیابت ژبوچی وەلاتێن تەکنولوژیا پێش ئێخستین پتر گرێدای وێژەیێ نە و بتایبەت رومان روژ بروژ گاڤا دهاڤێژە کەواتە نەژ وی یەکێ یە.
ئەز دبێژم سەدەمێ کێمبونا خوەندەڤانێ کوردستانێ ژ لاوازی و بێ تامی یا نڤیسین نێن نڤیسەرێن “لاواز قولپەک و خوەپەرستە. نوکە ل کوردستانێ نە هما کەلوپەلێن ئەلکترونی و ناڤمالی یێن “چینی. سختەنە، مخابن کو رومانێن سختەژی کەت بازاری.
زاخویەکی رومانەک بدوماهیک ئینا و هنداکر، پشتی هینگێ نەخوەشبی ژ قەهرێن رومانا خوە یا هندا دا ئەمرێ خودێ کر.
ل باژارێ وی جهەک یێ هەی دبێژنێ: “بازاری گوونیکا لڤی بازاری دوو دزێن خوەجهی هەبوون هەرتشت بەردەوام ل وێرێ بوون هەرتشت ددزین “ڤین “باوەری رەگەز، پارە هما چبا هەمی دبرن ئەڤ دزێن هە ناڤبەینەکێ چاڤێ وان ل تەلیسێ شمک و پێلاڤێن ژنکا کەت، کتێبەکا ستویر دبن تەلیسێ نعالاڤە دیارکر هەردووکا بچاڤزلکانێ هێدی خوە ڤەچلساندن و ئێک ئێک هێدێ خوەداچەمانێ و راکر کر دبن ساوێ خوە یێ کوسوفوی ڤە و هەردوکا لێڤێن خوە موچکرن و ژ وێ سیکێ دەرکەتن، پشتی هینگێ ئێکی ژ یێدی تر دزی ناڤێ خوە لسەر نڤیسی و کتەک چاپکر.
پشتی هەڤالێ وی یێ نەخویندەوار ئەو بێ مروەتیە ژێ دیتی چو سکالا لسەر تومار و ئەڤ دوزە دێ یاڤەتکێشت و ڤەکێشت.
ئەڤ رومانە و گەلەکێن دی سختەنە، ئەگەر تە ڤیا رومانا ورجینال و قەلپ ژێک جودابکی ناڤ و پاشناڤێن لسەر بەرگی ببینە و کەسایەتا خودانێ ئەوی ناڤی بخوینە ئەگەر تە دیت کەسەکی پاشڤەمای و بێ کارەکتەرە، بزانە کەسێ بێ لەهنگ نەشێت چو لەهنکا بو رومانێ ژی بئافرینت کەواتە ئەو رومانە قەلپ و سختەیە.
