نزار بێجان
ئەم ناچین دیرۆکا سینەمایێ، چونکی تشتەکی ئاشکرایە، کو سینەما هونەرەکێ ڤەکری و هەری گران و ب باندورە. سینەما بتنێ دیتنا پاشەرۆژ و پێشەرۆژێ یە. ئەم دێ ئێین سەر هونەرێ سینەمایێ ئێ ڤێ دەما داویێ، کا چاوا هولیودێ ب هونەرا خوە، ترس و مودێلا خوە ل جیهانێ بەلاڤکریە. هەر وەسا چاوان وێ ب هونەرێ سینەمایێ، پلانا خوە یا راست و بەروڤاژی لسەر شەرێ لەشکەری، ئابووری و پسکولوژیکی ژی ئەنجام گرتنە. ئەگەر ئەم ئێکراست ژ هولیودێ بێین و بەحسا سینەماکارێن کورد بکین و دلوپەکێ ژ ژیانا نەمر (یلماز گونەیی) وەك نمونە بینین زمان، دا بزانین کو سینەما نە کارێ حەنەکایە! خەباتا یەلماز گونەی یا سینەمایێ نە ژ خەباتا (ئیحسان نوری پاشا) یا لەشکەری و رامیاری کێمتر بوو، ژبەرکو دەما بەرخوەدانا یەلماز گونەی، ھەر ئەو رژێمە بوو و ھونەرێ سینەمایێ چ شەرێ ژ لەشکەری کێمتر نەبوو ل پێشبەری یەلمازی، ئەوێ چامێ چام ئینان سەرێ یەلمازی، بەلێ هەردیسا نەشیان پێشیا وی بگرن. یەلماز گونەی ل دەستپێکێ پاشناڤێ خوە گوهەری ژ پوتوون بۆ گونەی، ئەڤە بخوە فلمەک بوو و دەست ب شەرێ خوە کر، یەلماز کا چاوا عەفرین دناڤ دەستێن ڕوس و ناتوێ دا، وسا یەلماز د چەپەرەكێ سێگوشەی دابوو، شەرێ سینەما چامێ کو سازیا دەولەتێ بوو و د بەرهنگاریا (جونەید ئەرکان)، ئەوێ دبێژنێ بەتەل غازی و دسەر ڤێژی را، د قەیرانا ئابووریدا کو کەسەک ژی نەبوو هاریکار بت، بەلێ هەردیسا بەردەوام بوو و نەکەت. هەر دیسان ل سەرکەتنا خوە ژی پەیڤەک پێشکێشی هەڤالێن خوە یێن وێ دەمێ کر و گوت: “گەلی هەڤالا، هشیار بن چو کەس نەشێت براتیا (صە)یا تێک بدت، ژبلی هەستی”. ئەڤە بتنێ نمونەک بوو، ژبۆ سیناریست و دەرهێنەرێن دهوکێ، کو بێژم وان دەمێ تو فلمەکی چێدکی، هیتافی چێدکی و دبێژی: ئەم میر و جامێرین یان ژی ئەم دز و حیزین، ئەڤە بتنێ بێ واتەییەکە یان ژی دەمێ تو کچەکا کورد ددی کوشتن یان سوتن، دھێت وێ واتێ، کو تو کەسەکی ڤالا و تو ل بەندا بوویەرەکێ دمینی، کو بۆ خوە سود ژێ وەرگری، ئەڤە بخوە ترانەیەکە. ئەز ھەڤركیێ دکم، کو سینەماکارەکی باشور بشێت فلمەکی لەسەر هیڤیا، ئیرادا رەڤێ برسێ و سرێ چێکەت و وەکی نوکە ل سەر سنورێ (بیلاروس و پولەندا) دەورێ خوە بینیت! ئەرێ ئەگەر تە سینەمایەکا زیندی ل دارستانێ هەبت، تو چ مەجبوری بکی د هولەکا گرتی ڤە و بەرھەم بینی؟! لەوما مەگوت: هەبوو نەبوو، ئێکی هولەکا سینەماێ نەبوو و هەر سال ڤستیڤالەک ئامادەبوو.
