جاسم محمد
شرنەخى دڤان چەند رۆژێن بووریدا ل کوردستانێ نەمازە ل پایتەختێ ڕەوشەنبیرى، مەزنترین خونیشاندانێن قوتابیێن زانکوو و پەیمانگەهان د مێژوویا کورداندا هاتنە ئەنجامدان.
لێ هەر دیسا ئەو بزاڤە گەلەک ژیێن جیهانێ جۆدا بوون، پتریا جاران ڤەلڤینێن خويندكاران (Students Protest ) ژبۆ ئارمانجێن بلند و چاکسازیێن مەزنن مینا شۆرەشێن سیاسینە، لێ یێن سپى نەک لەشکەرى و سۆر وەکى: تەڤگەڕا قوتابیێن یابانى ل سالا 1918 پێناڤ بەڵاڤکرنا دیموکراسى و دادپەروەیا جڤاکی بوو، و شۆرەشا قوتابیێن زانکویا بیرکلی یا ئەمریکى ل سالا 1946 ژ بۆ ئازادیا سیاسى بوو، لێ یێن بەلنگازێن کوردستانێ ژبۆ مافەکێ زۆر زۆرێ سادەبوو! یا ڕاست ئەگەر پیچەک دادى هەبا چ جاران ئەو حەقە نە دهاتە خوارن، هەتا ڤێجا گەنجێن خویندکار ژ هەر دوو ڕەگەزان هۆلێن سمینار و خواندنێ بهێلن و بڕژنە سەر جادا ژ بۆ داخوازیەکا کێم، وەکى ڤەگەڕاندنا دەرمالەیەکێ ئەڤ حەفت سالە ب وێ وژدانى قوتکرین، ل ڤى وەڵاتێ ژێریا وى دەریا پەترۆلێ، دەستەکا کاربدەستان ژ بۆ چارەسەرکرنا کێشە و قەیرانێن خرابکاریا خۆ یا سیاسى و ئیدارى دەستێن خۆ درێژکرنە خوارنا مافێن قوتابیان و هێشتا وێڤەتر ژى، دەمێ وان کوڕ و کچێن وەڵاتى گازیێن خۆ بلندکرین ل سلێمانێێ ب شێوەیەکێ توند بەرسڤ هاتە دان، ل دهۆک و هەولێرێ هەما بەحس نەکن هند بێهن هاتیە چکرن گازى د گەوریاندا فەتساندیە، نا هێلن قوتابى تەنها گریێ خۆ بۆ خۆ و بۆ خەلکێ بکن.
گەلەک جاران خۆنیشاندان ل کوردستانێ چێبووینە، لێ ڤێ جارێ کارڤەدانێن خۆ ل هەمى ئاست و جهان ل هەرێمێ و ل عیراقێ ژى و ل دەرڤە ژى هەبوون، گەر ئەم خواندنەکێ بۆ بۆ ئەگەرێن ڕویدانێ بکین دێ کارین چەندین ڕەهەندا دەستنیشان بکین، ئەگەر ئیڕادە ژبۆ چارەسەرکرنێ هەبت، دڤێت ئەو هەمى جهێ ڕاوەستان و خەمخوارنێ بن و ژوان:
1ـ بار کەفتە سەر شاخێن گاى ب کارتێکرنا قوتکرنا دەرمالەی یا چەندین سالان، ب بڕیارا ئەنجۆمەنێ وەزیران ب ژمارە(1018) ل 11/2/2014 ، هۆسان ب کێشانا خامەیەکێ دونیا ل فێرخوازێن زانکۆ و پەیمانگەها تەنگ کرن و مافێن وان داعویران ب هێجەتا بارێ گرانێ قەیرانا ئابۆرى و نزمبوونا بهایێ پەترۆلێ و کێشەیێن بۆدجێ دناڤبەرا هەولێرێ و بەغدا و هندەک هێجەتێن دیتر، ئەڤرۆ چ ژوان نە ماینە و بهایێ برمیلەکا نەفتێ کێمتر ژ (20$) گەهشتیە زێدەتر ژ (80$).
2ـ شەهـ د سەرێن قوتابیانرا شکەست، ب لەیزتنا یەردەوام ب مۆچەیێن فەرمانبەران، و زێدەکرنا باج و ڕسۆمات و گومرکان، وێ چەندێ ئێکسەر باندۆرا خۆ هەبویە ل سەر گرانبوونا بازارى، بهایێن کەل و پەل و ئاهێن خوارنێ ئاگر ڤێ کەفت، هندەک ژ وان 100% و هندەک زێدەتر ژى نێژیکى سێ قاتى بهایێ خۆیێ بەرێ بلندبوون، ژلایەکێ دیترڤە حکومەتا هەرێمێ ژى هیچ تەخسیرى د بلندکرنا کریێن خزمەتگۆزاریان وەکى ئاڤ و کەهرەب و هەمى خزمەتکاریێن دیتردا نەکر، ئەڤێ چەندێ هەمیێ وەکى دارێ جەللادەکێ زالم پشتا خێزانا کوردیا هەژار و ناڤنجی شکاند، کارتێکرنا وێ ل لاوازترین خەلەکدا دژوارتربوو، ئەوژى قوتابیێن گەنجن، ئێدێ بەهرا پتر ژوان شەرم دکن ستویێن خۆ خواهربکن بۆ بابێن خۆیێن هەژار تا خەرجیا رۆژانە و پارەى ژ بۆ پێدڤیێن خواندنا وان قەربکن. 3
ـ ڕەشکرنا چارەنڤێسێ قوتابیان ب گرتنا دویماهیا تۆنێلێ ل بەراهیا وان، کو ئەڤە حەفت ساڵە پاشەرۆژ ل وان تاریکرین ب ڕاوەستاندنا دامەزراندنا دەرچوویان، زێدەبارى ڤێ هەمیێ ژى دەرمالە ژى بۆ قوتابیان نینە، بەرسڤا دەستهەڵاتێ ژى: پارە نینە، لێ قوتابى یێن دبینن نێزیکى سێ چارێکێت ملیونێ ژ بندیوارێن دانەعەمر و یێت خەلکێ وەڵاتێ تورکیا و ئیرانێ ب فەرمى ل تۆمارا دامەزراندینە و بەردەوام مەهانەیێن خۆ ب مۆچەیەکێ قەلەو وەردگرن، پارە بۆ وان مشەیە و هیچ هەواڵەکێ قەیرانێ نە گەهشتیە وان، لێ گەنجێن وەڵاتى بلا پیا بکنە جوت ل ڤێرێ ڕەقببن و ڕەزیل بن، یانژى د دەریایێن جیهانێ ب خەندقن. 4
ـ نە بەرسڤادانا درۆست ژ بۆ وان داخوازیێن قوتابیان ئەوێن ژ ئاڤا زەلال ڕەواتر ب سۆزەکا ڕۆهن و ڕاست ژبۆ دابینکرنا دەرمالەیێن قوتابیان، لێ بەرسڤدان ب لێدان و زیچک و پێهنا بوو، بیرا مە ل پێهنێن عەلى کیمیاوى ل سالا 1991 ئینا دەمى سەرهلدانا گەلێن عیراقێ شکەستى، ئەوى دڕنەدەیێ نەزان سەرێن هندەک گرتیان دایە بەر پێهنێن پۆستالا خۆ!
ئەگەر ئەڤە هەمى و هێشتا و هێشتا زێدەتر ژى ئەگەرێن خونیشادانا بن، و گازی و هەوارێن قوتابیان پێدڤى گوهداریکرنێ و هەژى چارەسەریەکا عادیلانەیا ب لەز و بەزبن، لێ یا بەرچاڤ دەستهەڵات ل سەر وى هەلویستێ خۆیێ کەڤن خۆڕاگرە، كو هیچ جارەکى گوهدارى ژبۆ داخوازیێن چاکسازان نە کریە – وە دیارە ناکتن ژى – ئێک تنێ ژى نەمایە: ژ لایەنێن سیاسى و ڕیکخراوێن مەدەنى و ژ ڕەوشەنبیر و پسپۆران شیرەتێن دروستێن چارەسەریێ و بەرسڤا درۆست بۆ خونیشادەرا ل فەرمانڕەوایا نەکرین، لێ وان گوهێن خۆ ژ هەمى گازیان مسمت کرینە و چاڤێن خۆ ژ دیتنا دەردەسەرى و چارەسەریێ نە قاندینە مینا ئایەتا قورئانا پیرۆز دبێژت: ﴿صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ- ئانکو: کەر و کۆرە و لالن و ل خۆ نازڤرن﴾، ڤێچا چرایە و دڕایە دێ چ لێ کین، شۆلا وان زۆر یا ب زەحمەتە، لەوا هەر ئەو بەرپرسن ژ هەر زێدەبوون و دژواربوونەکا کێشە و گرفتان.
