شەبان مزوری
بریارا وەلاتاتێ ئێمیرات کو گوهەرتنێ د رۆژێن بهێنڤەدانێ لناڤا هەفتیێ ژ پێنج شەمب و ئەینیی بو نیڤرۆژ ژ ئەینیێ، شەمبی و یەک شەمبە وەک زۆرینا گوهارتنا هندەک کارڤەدان لێ کەفتن ژ کەسێن بێ کار و بەرهەم، کو ئارمانجا وان هەردەم تێکدانا ئەولەکاریا جڤاکێ یە لژێر ناڤێ بەرەڤانیکرن ژ ئول و کەلورێ خوە.
بونا شەمبی و یەک شەمبی وەک روژێن فرمیێن بهێنڤەدانێ ل هەفتیێ هەڤپارم کو کاریتێکرنەک ئولی هەیە، لێ دڤێت ژ خوە بپرشین بوچی موسلمان، بودی، هنوسی و زۆر ئولێن دی یێن کو دەهان جاران ژ یەهودیا زۆرترن لێ نە شیان رۆژا بهێنڤەدانا هەفتیا ئولێ خوە لسەر گەلێن ن یێن جیهانێ بسەپینن.
یەهودی دامەزرێنەرێن سیستەما بانکیا جیهانینە، پرانیا بانکێن جیهانێ تا بەری نیف سەدەکێ راستەوخو یێن یەهودیا بون و یەهودیان برێڤەدبر. بو یەهودیا لدویف ئولێ وان نابیت رۆژا شەمبی کارکەن لەوما یەهودیا رۆژێن شەمبی دەرگەهێ بانکێن خوە دگرتن و بڤی ئاوای سیتەما سەردەریێ لگەلپارەی رادوەستا و خەلک نەچار بو خوە لگەل ڤێ یەکێ بگونجینیت و نەچار بیت پێچەوانەی باوەریا خوەیا ئولی شەمبیێ بکەت بهێنڤەدان.
بومە هەمیا یا زانایە کو شورەشا پیشەسازی ل ئەوروپا دەستپێکریە و بەرەف پێش چویە کو تا رۆژا ئەڤرو ژی هیچ وەلاتەک بێی هاریکاریا تەکنەلۆژیا ئەوروپا نکارە ئاسایی بژیت، نمونە کوریا باکور، کوبا، ئیران. چونکە لدویف رێورەسمێن ئولا کریستیانا رۆژا یەکشەمبی رۆژا کومبینێ یە لدێرێ لەوما نابیت کەسەک کاربکەت و دڤێت ئەو ەرۆژ ببیتە روژا بهێنڤەدانێ.
مل بملێ پێشڤەچونا تەکنولوژی و پروسێسا گلوبڤالیزمێ، ئاستەنگ دوروست بون بو وان وەلاتێن رۆژێن بهێنڤەدانێ جودایی هەی لگەل وەلاتێن تایبەتی ئەوروپی و وەلاتێن یەکگرتیێن ئەمریکا. لەوما بمن پرانیا وەلاتێن دی وێ دور یان نێزیک رۆژێن بهێنڤەدانێن خوە لگەل جیهانا کریستیانی و یەهودی کەنە یەک، چونکە ئەگەر وە نەکەن وێ ئابورێ وان بەردەوام زیانپێکەڤن ژبەر درێژیا بهێنڤەدانێ. بو نمونە کو پرانیا وەلاتێن موسلۆمان پێجشەمب و ئەینی، یانژی نیف پێنجشەمب و ئەینی روژا بهێنڤەدانا وان بوی و هەی، د راستیا ژیانێ دە ژ ئالیێ ئابوری وانا تەنها سێ تا سێ رۆژ و نیڤا کاردکەن، چونکە دەما ئەو سیستەمێن خوە دگرن سیتەمێن جیهانا کریستیانی دڤەکرینە و دەما سیستەمێن خوە ڤەدکن تازە ل جیهانا کریستیانی سیستەمێن خوە گرتینە.
بو هاولاتیەکێ ئاسایی دبیت ئەڤ بریارە وەک دیڤەلانکیەک بێت هەژمارتن لێ هیچ پەیوەندی بدیڤەلانکی نینە، بەلکو دڤێت ئەڤ کارە بێتە کرن لهەمی جیهانێ ژبو رێکخوەشکرنا تێکەلیێن ئابوری و تایبەتی یێن بانکی. ئەڤە پتر ژ بیست سالە ئیخوانێن تورکا برێڤەبەریا ئەردوگان دەستهەلات ددەستدایە و خوە وەک میراتگرێن ئوسمانیا نیشان ددەن کو تێ وێ یەکێ ئەو سەرکردێن جیهانا موسلمانا سوننینە لێ دیسان بهێنڤەدان شەمبی و یەکشەمبە ل تورکی.
بکورتی و بکوردی پێشنیار دکەم بو هوکمەتا هەرێما کوردستانا عیراقێ کو رۆژێن بهێنڤەدانێ یێن هەفتیێ لگەل پرانیا وەلاتێن جیهانێ رێکبخیت و شەمبی و یەکشەمبا بکەتە رۆژا بهێنڤەدانێ.
