عومه‌ر سندی
هندی ساله‌ك ل ژیێ من زێده دبت و هندی بۆیه‌ر ده‌رباز دبن، هندی پتر جڤاكا كوردی و پارتیێن وێ و سیاسه‌تڤانێن وێ ژ نێزیك دنیاسم، پتر ل به‌ر من زه‌لال دبت و گومان ل نك من نامینن، كانێ چما گه‌لێ كورد مایه بنده‌ست، كانێ چما ئه‌وقاس سته‌م دیتیه، گه‌لۆ دوژمنێن مه ئەو قاس هۆشمه‌ند و بهێزن كو هه‌تا ڤی چه‌رخی ئه‌م ماینه د ڤێ ره‌وشێ و زه‌ریقه‌تێ و دبن ڤی بارێ گراندا، یانژی بێ هش و بێ هێز و چنه‌نه؟
چقاس رۆژ ده‌رباز دبن و بۆیه‌ران دبینم و جڤاكا كوردی پتر دخوینم، پتر بۆ من زه‌لال دبت كو نه‌خێر نه‌كو دوژمنێن كوردان ئه‌وقاس شاره‌زا و بهێزن، به‌لكو به‌روڤاژی دوژمنێن مه هند بێهێزن ل جیهانێ هزرێ بۆ ناكن، تاكێ كورد تاكه‌كی بێ باوه‌ره… بێ هێزه.. ژ كولاتیا بیانیان و بنده‌ستیا وان حه‌زدكت پتر سه‌رگه‌ردانێ كولتوور و دابونه‌رێتێن بیانیانه، ژیاتیا وی و گرێدانا وی ب وه‌لات و ئاخاویڤه هندا كێمه تو دشێی بێژی هه‌ما نینه، هندی ل سه‌ر ئالیێ نێگاتیڤ و نه‌رێنی د كه‌سایه‌تیا تاكێ كورد دا بنڤیسم و بێژم هه‌را كێمه و بداویژی نائێت و ب ده‌هان پرتووك ژی دڤیا ل سه‌ر ڤێ یه‌كێ وه‌رن نڤیسین و چاپكرن ژ ئالیێ كه‌سانێن خوه ب ره‌وشه‌نبیر و بیرمه‌ندێن كورد دبینن. هه‌رچه‌نده بۆ من وه‌ك كه‌س جهێ گومانێ یه كو كوردان بیرمه‌ند هه‌بن، ژبه‌رهندێ زێده‌تر ل سه‌ر ڤێ خالێ ناراوه‌ستم و ئێكسه‌ر دێ چینه د ناڤ بابه‌تی دا.
ئه‌ڤه چه‌نده كه و ژ ئالیێ هنده‌ك كه‌سانێن هه‌لگرێن هزرا ئیخوانان، كو ب ئیخوانچ دهێنه نیاسین و ل گه‌ل هنده‌ك ریه درێژێن شه‌روال كورت ئێریشان دبنه سه‌ر وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كو بڕگه‌یه‌ك ژ پرتووكا زمان و ئه‌ده‌بێ كوردی یا كلاسا یازدێ نه ب دلێ وانه و مۆرالێ وان یێ تێكدای و هه‌ستێ وان یێ نازك یێ برینداركری ((دڤێت)) وه‌ره ژێ برن و راكرن، مێزه‌كن ل ڤێره ڤان رادیكالان په‌یڤا دڤێت وه‌كو فه‌رمان ل سه‌ر وه‌زاره‌تێ یا بكارئینای ئه‌رێ گه‌لۆ حوكمه‌تا مه یان ژی وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ و وه‌زیرێ وێ هزر ل ڤێ په‌یڤێ و بكارئینانا وێ كرنه؟ ئه‌رێ هزركرینه ئه‌گه‌ر ئیرۆ ئه‌ڤ ئیخوانچیه نه د ده‌ستهه‌لاتێ دابن و په‌یڤا دڤێت بكاربینن پا هه‌كه هات و خودێ نه‌كت رۆژه‌ك وه‌سا ببینین گه‌هشتنه ده‌ستهه‌لاتێ ره‌وشا وه‌لاتی و وه‌لاتیێ كورد وێ چاوابه. ئه‌ز نزانم هندی تێكستا سترانا ده‌روێشێ عه‌ڤدی دخوینم تشته‌كێ وه‌سا نابینم كو ئه‌ڤ داعشچیه مالق كرین و ئێكسه‌ر شانێن وان یێن نڤستی ژ خه‌و رابین پاشێ چما ب دروستی ئیرۆ و د ڤێ ره‌وشێ دا مانێ ئه‌ڤه نێزیك 10 ساله داستانا ده‌روێشێ عه‌ڤدی د پرۆگرامێ وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ دا، پانه ئه‌ڤه ژی پرسیاره‌كه دڤیا حوكمه‌تا مه و جهێن شۆله‌ژێ ژ وان ژی كربا و ژخوه ژی كربا، لێ ب مخابنی ڤه روونه‌دا، به‌لكو ئێكسه‌ر داخوازا ڤان رادیكالێن ئیخوانچی ل به‌ر چاڤ هاته وه‌رگرتن و وه‌زیرێ په‌روه‌ردێ ب زه‌لیلی ل به‌رهات و ملكه‌چی داخوازا نه‌ره‌وایا وان بوو بێ كو هه‌ستێن ملیۆنان وه‌لاتی و وه‌لاتپارێزێن كورد ل هه‌رێما كوردستانێ ل به‌ر چاڤبگرن فه‌رمۆن دا مێزه بكین ئه‌و بڕگه‌یا داعشچیان ره‌خنه ل سه‌ر هه‌یی د داستانا ده‌روێشێ عه‌ڤدی دا:
عه‌دولێ دگۆ:
ئه‌زا نه‌كیكیمه نه ملیمه كچا زۆر ته‌مه‌ر پاشایێ مللیمه
ده‌زگرا ده‌روێشێ عه‌ڤدیمه ل سه‌ر چیایێ قه‌ره‌چداخێ روینشتیمه
ب كراسه‌كێ كتانی مه‌گرومیمه ب سۆله‌كی زه‌ری ره‌قره‌قیمه
كلێ چاڤێ ده‌روێشێ عه‌ڤدیمه منێ رۆژێ سێ جاران كه‌ره‌م
دكم ب ده‌روێشێ عه‌ڤدی حاشا دكم ل دینێ موحه‌مه‌دی
ساف ئه‌ز ئێزدیمه.
ئه‌ڤه‌یه ئه‌و كوفریا مه‌زنا به‌ری هنده سه‌د سالان هاتیه‌كرن و شانێن نڤستیێن داعشێ ژ خه‌و راكرین ئێ وه ئه‌ڤه ژ په‌یره‌وێن په‌روه‌ردێ راكر ما هوون دێ ژ مێشكێ خه‌لكێ ژی ده‌رینن؟ یان هوون دێ چ ل سینان لاوو كریڤاته‌مه كن و چه‌ندین نموونێن دن .
باشه پرسیاره‌كێ ئه‌گه‌رهاتو عه‌دولێ ئێزدیبا و گۆتبا حاشا ل دینێ ئێزدیان هوون دا ڤێ هه‌رایێ كن؟ به‌رسڤ نه‌خێر وی چاخی دابێژن ئه‌ڤه داستانه‌ك دلداریه دڤیا وه‌كی خوه بمینه و هه‌ر نه‌دبیه جهێ ئاخفتنێ باشه كانێ دا مێزه‌ی كولتوورێ ئیسلامێ و عه‌ره‌بان و هه‌لبه‌ستڤانێن كه‌ڤنێن وان بكین كانێ دێ ب ده‌هان نموونێن كوفرێ بینین یان نه، لێ عه‌ره‌ب ب شانازیڤه لێ دنێرن هه‌ر بگره ژ رازی وئبن مقه‌فه‌ع و ئبن ره‌واندی یان ئه‌بۆعه‌لایێ معه‌ری عه‌ره‌ب ڤی ئه‌بوعه‌لای ب مه‌زنترین هه‌لبه‌ستڤان و فه‌یله‌سۆف دبینن و هه‌رتم شانازیێ پێ دبن هه‌ر چه‌نده ئه‌بۆ عه‌لا‌و دبێژت (نبوه) یان په‌یامبه‌راتی تشته‌كی بێ رامانه و حه‌نه‌كێن خوه یێ ب باوه‌ربوونێ كرین باشه خێره ئه‌ڤ كورده هۆسا بارێ خوه گران دكت؟ ئه‌ز دێ نموونه‌یه‌كێ ئینم داكو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و نه‌مازه وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ باش ئارمانجا ئیخوانچی و شانێن داعشێ بزانن دابزانن كاوان دڤێت ل پاشه‌رۆژێ به‌رێ گه‌لێ كورد بدن چ تونێله‌كا تاری و بێ دووماهی سالا 1952 به‌ریا عه‌بدلناسر كۆده‌تایێ بكت ل گه‌ل سه‌ركردێن ئیخوانان روونشت و گۆتێ هوون هاریكاربن ل گه‌ل من كا مه‌رجێن وه چنه ئیخوانا بێ سێ و دو گۆتن مه‌رجێ مه یێ هه‌ری سه‌ره‌كی ئه‌وه ل ده‌مێ پێكئانینا حوكمه‌تێ تو وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ راده‌ستی مه بكه وه دیت چاڤێن وان ل چیه و دڤێن چ ده‌رده‌سه‌ری ب سه‌رێ ڤی گه‌لێ به‌لنگاز وخێر نه‌دیتی بینن هه‌لبه‌ت ئه‌و دزانن زارۆ و گه‌نج پێشه‌رۆژا هه‌ر ملله‌ته‌كێنه هۆسا دخوازن و ئارمانجا وانه ده‌ستی ژبۆ پاشه‌رۆژا گه‌لێ مه ببن قه‌ت و قه‌ت و ب هیچ ره‌نگه‌كێ نه‌دڤیا وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردا هه‌رێمێ ملكه‌چی داخوازا نه‌ره‌وایا وان ببا ئیرۆ ئه‌ڤه كرن و ده‌ربازبی لێ ئه‌ڤێن هه قه‌ت ناراوه‌ستن هه‌رتم چاڤێن وان ل وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ و په‌یره‌و و پرۆگرامێن خواندنێ ب تایبه‌ت خویندنا بنه‌ره‌ته داكو خویندكاران وه‌سا تێبگه‌هینن كو چێنابت عه‌دولێ ده‌زگرا عه‌گیده‌ك و مێرخاسه‌ك ئێزدی بت، به‌لێ چێ دبت قره‌ره‌شكێن بیابانێ هلگرێن هزرێن گه‌نی ب هزاران كچێن كوردان بكنه كه‌نیزه‌ك ئه‌و دروسته و ل سه‌ر وێ هزرێ په‌روه‌رده بكت وه‌لاتێ وی و كولتوورێ وی ل به‌ر بێ بها وره‌ش بكت بیابانێ و كولتوورێ وێ ل به‌ر پیرۆز بكت و بكته هێلا سۆر شاشیا وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ شاشیه‌ك كوژه‌كه و ئه‌ڤ هه‌ڤیره دێ ئاڤێ ڤه‌خۆت پشتراستم ئه‌و ب ئه‌ڤێ چه‌ندێ ناراوه‌ستن دڤیا ئه‌م بچین ل دیكلی بگه‌رین، چونكی ده‌ما بێرێزی ب سروودا ئه‌ی رقیب كرین ل سنوورێن وان هاتبان راوه‌ستان پێنگاڤا دووڤدا نه‌دئاڤێتن و بێرێزی ب ئالایێ نه‌دكرن و سه‌رێ مۆرسی نه دئێخستنه جهێ رۆژا زه‌ر و ئیرۆ ژی ئه‌و جورئه‌ت و وێره‌كی نه ددانه خوه‌و بێژن په‌یره‌وێن خویندنگه‌هان ل گۆره‌ی دلێ مه بگوهۆرن لێ ئه‌م بۆ كێ بێژین؟
