
پەیبەڕ پەنابەڕ
دیاڕە پشتێ 2003ێ و کەفتنا بەغدا ژڵایێ ئەمڕیکا وهاوپەیمانا ڤە و تا ئەڤڕو گەڵەک ئەزمە و ئەزمون تاقی کڕن و قوناغێن دژواڕ تاقی کڕن وە دیسان تویشی گەڵەک جەنگا بو چ ژڵایێ ڕێکخڕاوێن ناڤخو و دەڕڤە وەک قاعیدە و داعش چ شەڕێن هەڕێمی ب تایبەت شەڕێ بلوکێ شیعەو ئیڕانێ کو ب داستانا سلیمان تێ ناسکڕن .
دیسان شەڕێ جیوستڕاتیژی و سیاسی کو دیاڕە ئەمڕیکا ژی هندەک ئاڕمانج هەبون لێ تا چ ڕادە ئەو ئاڕمانج ب دەست خستن ئەوێ تەنها حکومەتا واشنتون دزانیت و حکومەتا بەغدا ژی بێ ئاگایە . لێ من نەڤێت پچم هویڕکاڕیێن وان قوناغ و ڕێباز و ڕودانا تەنها من دڤێت ل سەڕ پەیمانا 14ێ جڕیا دووێ ڕاوەستم یا کو هێزو کاڵسونێن جەنگێ دژی داعشی ئەڤ پەیمانە پێک ئینای ژبوی ژناڤبڕنا داعشێ، کو مەتڕسیەک بەڕچاڤ بو ب تایبەت ل سەڕ عیڕاقێ و سوڕیێ کو ب هزاڕان جینوساید و تاڵانکاڕی جەنگەکێ خویناوی ب دویف خودا ئینای و ژێڕخانا ئابوڕی و ئەوڵەهیا ڤان وەڵاتا ئێخستیە ژێڕ کەفا ژناجونێ دا .
د هەمان دەم دا جموجوڵێن حکومەتا ئیڕانێ ل لایەکێ و حزب اللە ل لایەکێ دی و کەفێن ئەوڵەهی ل سەڕ هەڕێمێ بگشتی ، دێ ڤێ قوناغێ دا هەڤپەیمانا شیا ل 2019دوماهیک وێزگەها داعشێ ژناڤ ببەن و خەڵیڤێ وا ابو بکڕ بغدادی ژی بکوژن و دوماهیک ب بزاڤ و هەڕەشێن وێ بهینن . لێ دیسان کەفێن ئیڕانێ وملیشیا و ڵایەنێن دیڤەڵانکێن شیعی مەتڕسیا وا هەڕ ما و ئەمڕیکا ئاڕاستەیا شەڕی بو وان گوهات تا شیایی قاسم سلێمان ژی بکوژن و خەونێن ئیڕانێ ب داوی پێ بینن .
لێ دڤێڕە دا من دڤێت دوو ئاماژا بدەمە پشتی ڤان دوو ڕویدانا کو یائێکێ پشتی کوشتنا خەڵیڤێ داعشێ ڤێ ڕێکخڕاوێ شیا 867 جاڵاکی و هێڕشا بکەتە سەڕ ڤا دوو ناوجا . وە دیسان ب سەدان شانێن خوە یێن مڕی زێندی بکەت و هەڕوەسا ژ ڕویێ تەقەنی ژی ڤە بون خودانێ پێشکەفتیتڕین جەک کو جوداتڕ ژ بەڕی هنگی ودیسان ڤا دوماهیا دیاڕ بو کول گەڵەگ جهێن وەک قەڕەچوغ موڵگە کەمپێن وایێن مەشق و ڕاهلنانان هەنە .
ژڵایێ دیڤە .. پشتی کوشتنا سلێمان و ژناڤجونا خەونا داستانا سلێمانی ب سەدان باڕەگایێن ئەمڕیکا ل عیڕاقێ و کوڕدستانێ کەتن بەڕ هێڕشا موشەکێن بالیستیێن ئیڕانێ ، دیسان ب سەدان هزاڕ ڵایەنگڕێن وان ل بەغدا و باشوڕێ ڕژیان چادا و گەڵەک سیاسەتمەداڕ کوشتن و تەنانەت گەهشتە ڕادەگێ کو سەڕوک وەزیڕێ عیڕاقێ کازمی ژ مەتڕسیا مڕنێ دەڕباس بو.
ل ڤێڕێ یامن دڤێت بێژم ئایا ئەگەڕ هاوپەیمانیا بەڵگەنامێت تەڵاقێ چێکڕن و سەحب بون ژ ناوجێ دێ چ ڕوی دەت ؟ ئایا دەڕفەتەکا زێڕین نابیت بو خەونا داستاناسلێمانی ؟ ئایا ملیشیاین ئیڕانێ دەڕفەتا دووباڕە زێندیکڕنا ڤێ خەونێ نابیت ؟ ئایا شکەستنەک بەڕچاڤ نینە بو حکومەتا واشنگتون هەمبەڕی ئیڕانێ ؟ ئایا ب هزاڕان شانێن نڤستی یێن بەعسیا و داعشێ زێندی نابنە ڤە و ببنە کەف ل سەڕ ئاسایشا ئوڵەهیێ ل عیراقێ و ناوجێ ؟ ژبلی زیانێن مادی و مەعنەوی و تەکنیکی ؟ ئەڤە هەمی باوەڕم مەتڕسی نە و دێ عیڕاقێ ب گشتی بەڕەف عاقاڕەکێ خویناوی و مژاوی بەن .
جونکی دەستهەڵاتا بەغدا تانوکە ژی نەشیایە ببیت خودان لەشکەڕەکێ نشتمانی ودویڕ ژ ملیشا و باند و گڕوپێن جودا جودا . ڵەوما یافەڕە ئەڤ پڕوتوکوڵە ب هشیاڕی عیڕاقێ دگەڵ هەڤپەیمانا کڕبا و تاوی دەمی کو حکومەتەک نشتمانی و بهێز دڕست ببا ئینجا خوحافیزی ل ئێک دوو کڕبا. چونکی ئێت مایێ ب باوەڕا من پتڕن و هێشتا گەڵەگ شەڕ یێ ل پێشیا حکومەتا بەغدا مای و هێشتازوی بو بو ڤێ گاڤێ هەڕ چەندە ژماڕەک بەڕچاڤ دێ مینن بو پاراستنا ئاسمانی و مەشق و ڕاهێنانا و کاڕێن دبلوماسی لێ دیسان ژی کافی نینە ، ژبەڕکو دبیت پشتی ڤێ گەڵەگ پیڵانێن هەڕێمی بکەڤنە جوڵێ و عیڕاقێ دیسان بەڕەف شەڕەکێ ناوچەیی وتائیڤی مەزهەبی ببەت .