پەیبەر پەنابەر
وەک تێ زانین د دیروکێ دا گەڵەگ جاران کوردستان هاتیە پاڕچە کرن و بویە قوربانی مەرامێت دوژمنا بگرە هەر ژ 1514 پشتی شەڕێ جالدێرانێ و پەیمانا لوزان ل سویسرا 1923 ێ وە دیسان پشتی جەنگێ جیهانی و لاوازبونا دەستهەڵاتا ئوسمانیا ل ناوجێ پەیمانەک چێبو دناڤ بەڕا .. فرنسا کونوینەڕێ وێ یێ دبلوماسێ ( فرەنسا جورج بیکو) و دبلوماتیکێ بڕیتانیا (مارک سایکس) ب ڕازەمەند یا ڕوسیا قەیسەڕ ل سەڕ دابەشکڕنا چەند وەڵاتەکێن باشوڕێ ئاسیا بتایبەت سوریا عیراق تورکیا ئیران بون ل ساڵا 1915_1916ێ .
دڤێ پەیمانێ دا کوڕدستانا مەزن کڕە جواڕ پاڕچە دناڤبەڕا وەڵاتێن ئیڕان و ئیڕاق و سوڕیا و توڕکیا دا کو پیلانەکا هەتا هەتایی یا قوربانی دانا کوڕدا ل پەی خوە ئانی و تا ئیڕو ئەو قوربانی دان و ژێردەستیا کوردا هەر یا بەر دەوامە و ئەستەمە کورد ب ڤێ پەرتەوازیێ ڤی دووبەڕەکی و پاشڤەڕویێ بکارن مفا ژ وا دەرفەتێن زێڕین ببینن یێن کو پشتی سالێن نوتا هاتینە پێش .
لێ پشتی ساڵا نوت و ئێکێ دەڕفەتەک زێڕین بو باشورێ هاتە پێش ل ژێڕ جاڤدێڕیا هەڤپەیمانا و ب تایبەت وەڵاتێن ئێگڕتیێن ئەمڕیکا کو شیا هێڵا قەدەغەیا ئاسمانی و زەمینی بو کوڕدێن باشوڕێ بدانن و دەلیڤێ بدەنێ ستاتوەک شەڕعی ژبوی خوە بنیات بنن لێ مخابن سیاسەتا کوڕدی و سەڕکڕدایەتێن کوڕدی د ئاستێ پێتڤی دا نەبون ، کە بکاڕن وەڵاتەکێ بهێز و ئابوڕەکێ بهێز چڤاکەکێ بهێز بەڕهەم بینن بەڵکو پێچەوانە کەتنە گیانێ ئێک و مانە ب تاڵانکڕن و بڕا کوژی و حزبایەتی و مالبایەتیێ ڤە و مخابن ئەوا هەیی ژی پاڕچە پاڕچە کڕن و بونە تەمامکەڕێن پیڵانێن دوژمنان پاڕتێن کوردی ل باشورێ ئەڤ پاڕچا باشوڕ ژی پاڕچە پاڕچە کڕ دڤێ هەلەیا دیڕوکی دا گەڵەک ژ خەڵکێ کوڕدستانێ و ئاخا کوڕدستانێ و دەستکەفتێن کوڕدستانێ ژ دەست دان نەک کاریگەریا سنوری بەلکو جینایەتیەک جڤاکی و ئابوری و ڵەشکەڕی و دبلوماسی ژی بدیڤ خوە ئانی بتایبەت ژ ڕویێ جوگرافی و ئەتنوگرافی ڤە پاڕجەک ( یەنەکێ ) ڕاکڕ بناڤێ زونا کەسک، پاڕجەک کو کەڕکوکێ بو وە قدس و ڕوکە ها کوڕدان ددا نیاسین ب چەند قوریشەکا ب خاک و خەلکڤە فڕوت ، بەشەکێ میسلێ و دیاڵا ژدەست دا پاڕجەک کوب زونا زەڕد بناڤکڕ (پاڕتی ) بخو کونتڕوڵ کڕ پاڕجا کو دناڤبەڕا باکوڕ و باشوڕێ دا ( پەکەکێ)ێ بخو ڕاکڕ و کرە قادا لەشکەری ، ژبلی سنوڕێن عەشیڕ و ماڵبات و کومپانیا و فڵان و فیسانا . دیسان ل 2014 دەڕفەتەکا دی هاتە پێش ل ڕوژ ئاڤا ب هەمان ئاوا هاتە پاڕچە پاڕجە کڕن ب سیاسەت و ئابوڕ ڤە ل سەڕ چەند پاڕتەکێن ڕوژ ئاڤا هەر چەندە سیاسەتا وا باشتر بو ژ یا باشورێ لێ دیسان هەڕدوو ئالیا نکاڕی سنوڕێن دوژمنا دانای راکەن و ئێک بگرن و خوەسەڕیەک بهێز پێک بینن . ل باکوڕ دیسان خەلک و پاڕتێن سیاسی نەکاڕی وێ ئێکەتیێ ب پاڕێزن و هندەک پاڕت و ڵایەن بون ملکەجێ حکومەتا ئاکەپێ . ئانکو یا کو مەبەس بینم زمان کوڕدا نەشیا وا سنوڕێن داگیڕ کەر و زلهێزێن جیهانی دانای لادەن ، نە ژلایێ پڕاکتیکی نەژی ڕویێ فەلسەفا مەبدەئی ڤە و نە ژی لایێ زەهنیەتا نەتەوی ڤە نەشیان ڤا سنورا راکەن .
بەلکو نەشیا پێکڤە ڕێکەڤن هەڕ چ نەبیت سنوڕێ باشوڕ و ڕۆژئاڤا ڕاکەن یان هەڕچ نەبیت سنوڕێ هەڕدوو زونێت کەسک و زەڕ لادەن و ئێکەتیەکا ڕێکخستی و بهێز ل سەڕ ستڕاتیژەک نەتەوی و مودڕن بنیات بنن. تانوکە ژی ئەو ناکوکیێن سیاسی یێن پاڕتێن کوڕدی ل هەر جوار پاڕچا د گەشێ دانە و باوەڕم ژی نکارن وێ ئێکەتیێ ب پاڕێزن و هێز و کالسیونەک نەتەوی و نشتمانی پێک بینن .
لەورا ب ڤێ زەهنیەتێ هندی دچە مەترسیا ئەولەهی ل سەڕ هەمی کایێن سیاسی جفاکێ ئابوڕی دڕست دبیت و دور نینە ب ڤێ بیڕکرنێ ئەڤا مایێ ژی نەمینیت .
