(د سالیادا دەستگیرکرنا زیندانییێن بادینادا) تەڤایا پرۆسەیا (دەستگیرکرن و شێوازێ لێکۆلین و هەڵسەنگاندن و دادگەهکرنا مە) ژلایێ دەزگەهێ ئەمنی و حکومی و دادوەرییێن هەولێرێ، دیارکرنا نەدادییەکا کۆیر و غەدرەکا دیرۆکی و بێ وژدانییەکا مەزن بوو.
ژبلی کو ئەو نەدادییە دژی بەرچاڤگرتنا سادەترین بڕگێن یاسایی و بەندێن دەستورێ عێراقێ و بگرە دژی ماددێ (13) جاڕناما مافێ مرۆڤی یێن نیڤ دەولەتی بوون ئەوژی ل ماددێن(1٫2٫3٫5٫7٫10٫11٫12٫15٫18٫19٫21٫27)بوون د ئێکەم ماددە دا بەحس ل یەکسان بوون د مافاندا دکەت، ل ژێر سیبەرا حوکمڕانییا عەسکەریدا ب دەهان مافێن سەرەک یێن مە یێن بن پێ کرین، ژوانا:
مافێ ئازادییا ڕادەربرینێ، مافێ بایکۆتا مەدەنی بگرە حەتا جوداکرنا هزرا سیاسی قەدەغەکرنا دیتنا پارێزەرێن مە و چەندین شێوەێن توندوتیژییێ بەرامبەری مە هاتیینە کرن، وەکی ئەشکەنجە و هەرەشە و سەرتراشین و ژوورێن تاکە کەسی ، و بریارێن تاوانباڕکرنا پێشوەختا مە ژلایێ مەسرور بارزانی سەرۆکێ حکومەتێ ڤە، و بێ بەشکرنا مە ژ چەندین مافێن سەرەکی و پێشیلکاری دژی مە، نەڕازیبونا ڕایا گشتی و لایەن و کارێ میدیایان و دیدەڤانیا ڕاپورتێن هەر ئێک ژ نەتەوەیێن ئێکگرتی و CPT و هیومان ڕایتس وۆچ و کۆمیتێن بەرگری ژڕۆژنامەنڤیسان و CPJ و کۆلف سەنتەر و چەندین ڕێکخراو و کونسڵخانێ وڵاتان و لایەنێن نافخۆ و ژدەرڤە، بەرچاڤترین بەڵگەیێ بێ تاوانییا مە و زۆردارییا دەزگەهێن ئیدارییا هەولێرێنە.
ئەڤە ددەمەکیدایە کو حکایەتا یاسا سەروەری شاھ درویشمێ بریار بدەستێن ڤێ هەرێمێ سەرۆکێ حکمەتا وێیە، ئەم تەحەدایێ کەین کو ئەگەر یاسایێ پیچەک ڕێز و سەروەری هەبا، دڤیایا ب بهزاران فیگورێن حزبی و حکومی زیندانکربان و حوکمێ سێدارەدانێ ۆ دەرێخستبا بەرامبەر وان کارێن تیرۆری و خۆفرۆشێن نیڤ دەولەتی و جاشایەتیا بیانییا و سخۆرییا هەرێمێ و تڵاکرنا سەروەتێ مللەتی و نسکۆ و شکەستنێن دیروکی یێن وان، هەر ب پێ کۆمەکا یاسا کۆ وان بخۆ ئیمزیێن بۆ کرین، تاوانبار دێ دەرکەڤن و ژبلی دەزگەهەک بناڤێ ئەمنی ژی دێ تێکەڤن دڤێت ب هێجەتا تێکدان و تیرۆرێ قەدەغەبکەن! بەلێ ئەڤە د دەمکیدا کو دەستهەڵاتا دادوەری خۆ ژ دیڤکەفتنا حزبی و حکومی ڕزگار بکەت.
ئەم باش دزانین کو دادگەه و یاسا د ڤێ مەملەکەتێدا میزاجا نوخبەیەکا خو سەپێن بوو کو دەستهەلاتا وان ب پشتا و پشت(ویراسی)یا بۆ مایی پیڤەرێ بەرژەوەندیێن بنەمالێ وبەرەبابکی و وابەستێن مەطاطی(ڕاکشان و داکشان) بلندبوون و نزمبوونا یاسا و دادگەهێ ڤە.
ڕێک(گۆهورینا ئیفادا، هەرەشەیێن خێزانی، ئەشکەنجەدان، ڤیدیوکرنا ب نەچاری، هتد….) ب بەندەکێ یاساسەروەری تێدایە؟! ب ێ چ دەستور نوینەراتاییا جەنابێ سەرۆکێ حکومەتێ( کو نوینەرێ دەزگەهەکێ ئەمنی یێن حزبەکا دیارکرینە) د هەمان دەمدا پێنج ڕۆڵا دژی بکاربینن:
1- بسەرمالێن مەداگرت و دناڤ خێزانێن مەدا دەستێن مە کەڵەمچەبکەن ومە بەرەف جهەکێ نەدیارکری ڤە ببەن؟!
2- هەر ئەو بخۆ تیمێن لێکۆلینێ و دادوەریێن سەرەکی بن بێ دیتنا پارێزەرێن مە.
3- هەر ئەو بخۆ ڕۆلێ جەللادی ببینن و هەرەش و مە ئەشکەنجەبدەن.
4- هەر ئەو بخۆ خودانێن زیندانێ بن و کلیلێن زیندانێ ددەستێ واندا بیت.
5- هەر ئەو بخۆ لایەنێ سکالایێ بن و لایەنێ دژی بن ل دادگەهێ.
پتر ژوێ کۆ پڕۆسەیا تعاملا دەزگەهێن سەر ب سەرۆکێ حکومەتێ ڤە دگەل مە سیاسیا رویس بوو، پەیوەندی ب فوبیایا ناڤبری هەبوو بەرامبەری ب ڕانەهاتن و حەزنەکرنا خەباتا مەدەنییا چاڵاکڤانان ڕوویێن ڕۆژنامەڤانی ئەو نوخبەیا کو وەکر خۆ هزرناکەن و ب پێ دڵخازییا وی سیستەمی بابکینیێ(بنەمالێ) حوکمی دکەن کۆ ب زەحمەتە قەبیل بکەن ل سەرانسەری بادینان د ماوێ سێ هەیفێن 2020دا شەش خۆپێشاندان و باێکۆت ڕوویبدەن….. لێکۆلینێن میدیایی دەربارەیی تیرورا سیاسی و زیندانا نەیاسایی و مونوپولا داهاتێ میللەتی ب ڕێکا چەند گروپ ، کۆمپانیێن بنەمالێ و خوارنا داهاتێ گشتی ی وڵاتی ب ناڤێ کەرتێ تایبەت و وەبەرهێنانا جەوهەری ئەو فوبیایا جەنابێ سەڕۆکێ حکومەتێ کو د جیهانا پلورالیزمی و هەمی جورێن تێنەگهەشتنێ.
ژبلی نوقما سیاسی کومەکا گەنج و هونینا خەونێن وان و پارادایمەکا سیاسی و حوکمڕانیەکا نوی، ب تاوانا تێکدانا باڕێ ئەمنی نەتەوەی ێێن هاتینە هژمارتن!
ل شوینا وێ چەندێ جوداهیێ بکەن و گرنگیێ ب دیموکراسی و ڕەخنێ و میدیایا ئازاد و ڕێزێ ل پلورالیزمێ بگرن دورستکرنا تومەت و کومەکا سیناریویان بو کۆمەکا گەنجێن ووڵاتپارێز، فۆرما ڤێ کابینێ و ئەزموونا هەرێما کوردستانێ بەرە ئاقاڕێ دیکتاتوری و مانشێتەک ژ پێشلکاری و مەملەکەتەک زورداریێ بریە.
ئەڤ فورمە چ نەبێت، هەڵگرا دەلالەتا کورتبین و شکاندنا شکوا دادوەری و خەندقاندنا گەشکرنا دیموکراسیەتێ و نەسرینکرنا ئەزموونا حوکمرانی و لێرانەهاتنا دگەل سونەتا ژیانێ و جوداهییا مەترسیا هاڤێتنا ڤڕ زهنیەتێ ، زمانێ زالبوونێ بتنێ ژوێ زورداریا ل مەکری ناهێتە وێنەکرن بەلکو گیان ژدەست دانا ڕوحا سەدان گەنجێن ڤی نیشتمانی ب ڕێکا بگەۆ سنوران ڕەڤین ژ دەستێ ڤێ جوڕ ژیانێ ک ڤێ دەستهەڵاتێ ئۆلیگاریشە بەرهەم ئینایەو سەرهەلدانا سەدان کێشە و قەیرانێن ڕۆژانە، هەمی ڕەنگڤەدانا ڤێ شێوێ حوکمڕانیێیە.
ئاریشا مە دێ ل وێرێ بدوماهیک هێت کو ئەف سیستەمێ حوکمڕانیێ کو بزهنیەتا بنەمالەیی ڕەدبکەین کو درێژاهیا 75 سالا تووشی ڤی میللەتی بووویە و ڕێگرە ل بەرامبەر ژیانەکا ژ هەژی و چین بۆ چنیو دەسهەلاتێ بکەین. بلا هەمی لایەک و ڕایا گشتید پشت ڕاستبن کو ئەف سزا و زیندانکیرنامە وان ناگەهیننە چ و ئیرادا م ناشکێنن، چونکە مە دوو دونیا و زهنیەتێن جوداینە.
رۆژنامەڤان و چالاکڤانێن سزادایێن بەھدینان ١٥ی شوباتا ٢٠٢٢
