شەبان مزوری
براستی من نەدخواست ئەڤ سالە تشتەکی ل سەر نەورۆزێ بنڤیسم، چونکە بسالانە دئاخڤین و دنڤیسین ژبو تایبەتمەندیا نەوروزێ لدەف مە کوردا ژ دەست نەدەین. لێ براستی ئەز بێ ئومێد بوم کو ئەز و هەڤبیرێن من بشێین کارتێکرنەکا بهێز بکەین لسەر گەلێ مە و نەورۆزێ بەرەف ئاراستێ وێ یێ دوروست ببەین. لێ پشتی من بابەتێ بەرێز محەمەد جاسم شەرنەخی خواندی کو هەر لڤی مالپەری ئەڤرو من بەلاڤکریە، من بپێویست زانی نە کومێنتەکێ بەلکو بگوتارەکێ پالپشتیا خوە بو دیارکەم، د هەمان دەم دا دخوازم پەیامەکێ بگەهینم بو هەمی گەلێ کورد، ئەوژی ئەوە کو زۆر ئاسایێ یە ئەم جودا هزر بکین، لێ جودا هزرکرن بهیچ رەنگەکی نابیت ببیتە ئەگەرا بنپێ کرنا هەرتشتەکێ ژلایێ هەڤرکێ تە دەرکەڤیت.
نەورۆز جەژنەک کەڤنارە لناڤا پرانیا گەلێن رۆژهەلاتا ناڤین و ناڤەراستا ئاسیا. بەشەک ژڤان گەلان بسەدان سالە ئەگەر نە پتر ژ هزار سالە ل ژێر تایبەتمەندیەک جودا بیرئانینا نەورۆزێ دکەن. وەلاتەک وەک ئیرانێ سالناما خوە بسالناما کوچی یا ئیسلامی ڤە گڕێدا ژبو رۆژا نەورۆزێ ببیتە سەرسال، پابەست نەبون ب سالناما کوچیا هەیڤێ کو پرانیا بوسرمانا لسەر دچون، بەلکو سالناما کوچیا رۆژێ چێکر.
ژبو بەشەک دن ژ خەلکێن هەرێمێ نەورۆز نە بو پتر ژ جەژنەک بوهارێ، لەوما پتر نەورۆز بو سیمایا جەژنەک گەلێری بواتا دەرباسبونا وەرزێ زستانێ و تێپەراندنا ترسا ژناڤچونێ ژبەر سەقای، هەلبەت مەبەست پێ چینا بەلەنگازە کو پرانیا خەلکی پێکتینە. ژ کەڤندا کوردان گوتیە: ( ئەڤە زستان هات و بەرکا بەلەنگازی دریا ) و پێچەوانە گوتیە: ( کەرو نەمرە هەیا قیڤار شین دبن ) واتە هاتنا بوهارێ ئومێدەک مەزنە بو خەلکێ، چونکە مەترسیا برسێ و سرێ هەما بێژە نامینیت.
گەلێ کورد لدویف وان بەلگێن مێژویی یێن بەردەستێن من کەفتین خوەدان رامانەک جودا ژڤان گەلان هەمیایە، گەلێ کورد نەورۆز بو وی نیشانا بەرخوەدانێ و سەرهەلدانێ یە هەمبەر زۆرداریێ، ستەمکاریێ و بێ دادپەروەری یە و سیمبولا ئازادیێ یە. هەیا ئەفسانا کاوێ ئاسنگەر و زوهاکی دناڤەروکا خوەدا هەڤدژیە لناڤبەرا بەرەیێ ستەمکاریێ و بەرەیێ ئازادیێ. هەلبەت لڤێرە راوایە پرسەک بێت کرن، گەلو لژێر کویژان ئیدولوژیەتێ نەورۆزا کوردی ژ ناڤەروکا خوە هاتە ڤالاکرن؟ ژ رۆژا بەرخوەدانێ لدژی ستەمکاریێ ببیتە، رۆژا گوڤەند، سەیران و خوارنێ؟
زۆر هەولدان هاتنە کرن ژ لایێ داگیرکەرێن وەلاتێ مەڤە ژبو واتا کوردیا نەورۆزێ ژناڤ ببەن. ئیرانیا تەنها وەک سەرسال و سفرا هەفت سینی دخواستن لسەر بچەسپینن، بموخابنیڤە ڤان سالێن دوماهیێ دبینم بەشەک ژ کوردێن مە سفرا هەفت سینی رادخن، نوزانم ژ چاڤلێکرنە یان ژ ساویلکیا خوەیە، لێ هەر چەوا بیت یەک ژ یا دی کومباخترە.
عەرەبا ب دو شێوا هەولدا نەورۆزا کوردی ژبن ببەن، سالا ١٩٥٦ کوما وەلاتێن عەرەبی بریاردا ٢١ ئادارێ بکەنە رۆژا دەیکێ، لێ ڤی کاری سەرنەگرت و پر بەلاڤ نەبو. بهاتنا پارتا بەئسا سوسیالیستا عەرەبی ل وەلاتێ سوریە و عیراقێ کو کورد لناڤ هەردو وەلاتا هەنە، کارکرن لسەر ڤێ پرسا دژوارتر لێهات. لسوریێ لژێر ناڤێ جەژنا دایکێ و ل عیراقێ لژێر ناڤێ جەژنا دارێ. دیسان بموخابنیڤە بەشەک زۆر ژ خەلکە مە دبینە یان پیرۆزبای لدەیکێن خوە دکەن یانژی بەشەک بەرپرسێن گەمژە دارا دچینن.
ئەگەر ئەم تەماشەی سازی و رێکخستنێن کوردی بکەین لسەدا بیستا، ئەم دێ بینین ئەگەر نە هەمی لێ پرانیا وان لژێر کارتێکرنا چەپێن دکتاتورێن لێنینی و ستالینی هاتینە دامەزراندن. چونکە رەفتا لێنینی و ستالینی بو هەمی بیرەوەریێن سەرهەلدانێ هەمبەری ستەمکاریێ ناڤێ جەژنێ لێکرن. بوان تا دەما ئەو بالەدەست نەبون ئەڤ بیرەوەریە نیشانا بەرخوەدانێ بون لێ دەما ئەو بوینە بالادەست بونە جەژن، ئانکو دخواستن بێژە خەلکی چ گازندە نینن و بێ کێماسینە سەرەرای کو وانا ب دو سالان پتر خەلک ترورکرن و سێدارەدان ژ هەمی مێژویا قەیسەریا روسی.
پشتی کومونیستێن لێنینی دەستهەلات خستیە دەستێ خوە رۆژا یەکێ گولانێ کرنە جەژنا کارکەرا، کو بدروستی رۆژا بەرخوەدانا کارکەرا بو لسەر تا سەری جیهانێ دژی ستەما لوان دهات کرن ژ لای کەسێن مالدارڤە، هەروەسا ٨ ئادارێ کرنە جەژنا ژنکێ لشوینا رۆژا بەرخوەدانا ژنێ ژبو مافێن خوە. ئەڤ سەرکردێن مەیێن کورد هەمان رێکا لێنین گرتن، ئانکو دەما ئەو لدەستهەلاتێ نە هیچ ستەمکاری، بێدادی نینە، هەرکەس ئازادە و نەورۆز دبیتە گوڤەند، سەیران و خوارن. ڵێ دەما نە لدەستهەلاتێ بن نەورۆز سیمبولا هەبونا نەتەوا کوردە؟
بمن رۆژا نەورۆزێ هەمی چینێن جودایێن جڤاکێ یێن هەست ب ستەمکاریێ، بێ دادپەروەریێ و نە بونا ئازادیێ دکەن دڤێت دەرکەڤن سەرجادا و درویشمێن هیڤی و داخوازێن خوە بلند راگرن.
بکورتی و بکوردی هەر هەبیت نەورۆز سیمبولا ئازادیێ و نیشانا بەرخوەدانێ هەمبەر نە بونا ئازادیێ، ستەمکاریێ، زۆرداریێ و بێ دادپەروەریێ، بێ جوداهی کانێ ژێدەر بیانی یە یانژی خومالی یە.
