جاسم محمد شرنەخى
ديمەنکێ چەندێ پڕشەنگە یێ بزنسمەنەک ژ مەڕا ڤەدگۆهێزت، دبێژت: ئەز ڕۆژەکێ ل وەڵاتێ یابانێ بووم، ل ویستەگەهەکا (شینکانسن) ل رۆژئاڤاى دبێژنێ: ( Bullet train) ئانکو شەمەندەفرا گۆللێ – ژ بەر لەزاتیا ڤێ ترەینێ ب ناڤێ گولەیا تڤەنگێ هاتیە ناڤکرن – گۆتى:
ئەز یێ ل جهەکێ دەستنیشانکرى ژبۆ ڕاوەستانا وێ فەرگۆنا دڤێت ئەز ل سواربم، هەلبەت هەر پلەیەکا سیاربوویان فەرگۆنەک تابەت هەیە ڕەنگەکێ وێ جودایە: کەسک، سپى، شین…هتد، کارمەندەکێ ویستەگەهێ گۆتە من:
بێ زەحمەت ل سەر ڤێ خالێ بسەکنە دا ب درۆستاهى بکەڤیە بەرامبەر دەرگەهێ ڤایتۆنا خوە، دەمەکێ کێم نەبۆرى ترەین گەهشت، وەکى وى کارمەندى گۆتى دەرگەهێ فەرگۆنەکێ ل سەمتا من ڤەبوو، دناڤبەرا من و دەرگەهى ژلایەکێڤە تەنها چەند سنەنتیمێترەکێن کێم بوون، ل گەل مەندهۆشیا خۆ ژ کاربنەجهیا کارگێریا دەستەکا ڤى ئامیرێ ڤەگوهاستنێ و هۆراهيا تەکننەلۆژیا یابانێ یا سەردەم، من ب تڕانەڤە گۆتە فەرمانبەرەکێ ویستگەهێ:
ئەز قایلنابم چما ب تەمامى – ئانکو 100% – وەکى وە گۆتى دەرگەهـ ل جهێ درۆست ڤەنەبوو، ل گەل ئاخفتنا من یا من دیتى دێمێ فەرمانبەرێ یابانى ڕەنگ ل خوە گوهارت، نیشانێن شەرم و لبەرخۆکەتنێ لێ خوەیا بوو، لێ من نەکرە چوو، ئەز ب دلخۆشیڤە سۆاربووم، من لڤینەکا نەسرۆشتى دناڤا ترەینێدا دیت، لێ من نەزانى چیە، هەتا ئەز گەهشتمە جهێ من دڤیا بگەهمێ، و چەوان هاتمە خوارێ، ئەز دبینم کۆمەکا مرۆڤێن ڕێک و پێک یێن ل پێشوازیا منن، ئێکێ ژوان مەزنێ وێ کۆمێ ب من دا نیاسین، گۆتە من:
ئەڤە ڕێڤەبەرێ گشتیە یێ کومپانیا کارگێریا شەمەندەفرێن (شینکانسن) ل هەمى یابانێ دکت، چەوان من ڕوى لێ کر: ئەوى کەسایەتیێ مەزن سڵاڤ ل من کر، وەک ڕێز و ئیحتیرام خوە بۆ من تەواند، گۆتە من:
ل دەستپێکێ ئەم ژ دل داخوازا لێبوونێ هەمبەر خەلەتیا مە ژ تە دکین، بەرامبەر تێبینێن تە ئەم سوپاسدارێن ، سۆزێ دینە تە: ئەڤێ شاشیێ چارەسەرکین…هتد. ئەڤ بزنسمەنە هشک ما ڕاوەستاى، ژبەر ڤێ بۆیەر و هەلویستێ هندى بێژى جوان و ژهەژی و قەت نەچاڤەڕێکرى، هەمى ژى ب ئەگەرێ گازندەکا ب همهمیا ژ ترانەڤە وى خوەیاکرى. ئەها ئەڤ کەلچەر و ڕەوشەنداریا:
لیبوورینخوازێ و سینگفەرەهیا ڕەخنەوەرگرتنێ، ل گەل دانپێدانا خۆشکێن (بتەوازع) و ڤێراچوونا بەربەڵاڤ، و ئێرادەیا گهۆڕین و چارەسەریێ ل وێرێ، نهێنیا گەهشتنا یابانێیە بۆ وى ئاستێ مەزنێ پێشڤەچوونا زانستى و تەکنەلۆژى و ئابۆرى و ڕەوشەنبیرى و هەمەلایەنى. ئەوێن بۆرین بهایێن پیرۆزێن ئینسانینە د ناڤا ڕەوشەنداریا ئاینێ مە و کەلتۆرێ مەدا ژى ب دەهان دەقێن پیرۆزێن قورئانێ و سونەتا پێغەمبەرێ مە سلاڤ لێ بن تەکزکرینە، لێ کانێ کارپێکرن، د ژیانا کۆمەڵایەتى و سیاسیدا کا ڕێز بۆ ڤان بهابالایان؟!
دێ ڤى وێنێ پرى تيشكدار بەرانبەرى وان بۆردێن ڕەشتاریێن ل ڤێ داویێ یەک ل دویڤ یەکى دناڤ گەلێ مەدا کەفتینە بەرئێک ڕێزکین، هەمى ژى ژلایێ کەسایەتى و بژارەیێن سیاسى و جڤاکى پەیداببوون، خڕ ئەوبوو یێن ن خەلەتى ژێ دەرکەفتین، هندەک ژوان خەلەتییان مەزن ژى بوون، لێ کەسێ ئەو دەرۆنێ بهێز نەبوو، ئەقلێ هۆشمەند ژى تونەبوو، بهێن دانپێدان و پەژڕاندنێ بکەن، بچەکێ ژ ئاستێ دفنبلندیا خوە بهێنە خوارێ، بێژن
: بەلێ ئەم شاشبوون لەوا لێبۆرینێ دخوازین. تەنها وەکو میناک، کەسەک ژوان سەرکردەیێ حزبەکێیە، ب حەسابا خوە سیاسەتمدارەک بەرزە زى گۆتبوو:
ئەز بەربانگى ب قەسپێ ناکم، چونکى یا عەرەبایە، ژبیرکر ل ناڤ تورکا و ئەمریکیا و هەتا هندەک جهان ل ناڤ کوردان ژى قەسپ و خورمە ببەرهەم دئێن، لەوا ب وێ دەستەبەندیا شوفینیزمێ ژبۆ خوارنان خوە هەژیکر ببتە فلمەکێ بەلاش دسۆشیالمیدیایێدا، پاشێ عوزر ژ قەبحتێ مەزنتر لێکر و گۆت: ئەگەر ل سەردەمێ پێغەمبەرى (سلاڤ لێ بن) زەلابیا هەبا، بەلکى فتارە ب قەسپا نەکربان! کەسەکێ دیتر شیخێ ڕیگەها کەسنەزانیانە، بێ ڕێزیەکا توندا سۆربسۆر بەرامبەرى ڕموزێن موسلمانا (هەڤالێت پێغەمبەرى) کر، گەلەک بناڤداچوو، ئەوى ژى خوە ئێخستە بەر تویفانا ڕەخنەییان ل سۆشیالمیدیایێ، ل داویێ هەر دانپێدان ب گونەهێ کر و لێزڤڕین ژ شاشیێ ژى نەکر، هەر وەکى بێژتن:
من نەزانى چ پرسە، ژمنڤە ڕادیووە! ئێکە دى ژى ل هەمبەر شیعەمەزهەبان خوە ل تێلا سەریدا، و بەحسێ پرسەکا ترسناک و هەستیار یا دەرهاڤێژەیێن وێ ژ عیراقێ ژى دەربازبت بت کر، بەحسێ بابەتێ لێڤەگەڕێن شیعەیان ئینا سەر زمان، خوە و حزبا خوە تێ ئێخست، ئەوژى پشتى گەلەک نەماى فتنەیەکا مەزن چێببت، نەگۆت ئەز خەلەتبووم، داخوازا لێبوورینێ دخوازم، یا کرى ئەوبۆ پۆستێ ل دەستپێکێ نڤێسى ژێبر، ئێکە دى هەمى پەسن بۆ لێڤەگەران نڤێسى، هەر وەکى زمانحالێ وى ژى گۆتى: من وەسا هزرگر ڕادیووە!.
گەلەک نمۆنەیێن دیتر ژى ل ڤان ڕۆژێن بۆرین بەرچاڤ بوون، کەسێ ڕێکا دروست نەگرت، ب پێداچوون و لێبوورین و ل خوەزڤڕینێ بەرێ خوە نەدان چاکرنێ، ئەوان ژى وەکى ڤێ حکۆمەتێ مەیا ئەڤە (30) سالە خەلەتى و خرابى پەیڕەو کرى، ستویێ ڤى مللەتى ئێخستیە ل ژێر شیرێ هەژارى و دەردەسەرى و کارەساتان، لێ چ جاران سەرکێشەک نەهاتیە کریارا ڕەخنە ل خۆگرتنێ مینا سەرکرەیێن پێشکەفتیێن دونیایێ کربت. هەر وەکى سەرمەزنێن مە ژ پێغەمبەران مەعسۆمترن سلاڤ ل وان بن، دیرۆک و ژیاننامەیێن وان یێن شەوقىدار شاهدن:
کەسەک ژ وان پیرۆزان – هەتا موحەمەد پێغەمبەر ژى- نینە دانپێدان ب خەلەتیێن ئیجتیهادیێن خوە وەکو مرۆڤ نەکربت و ڕەخنەیا خۆیەتى نەکربت، کەسەک ژپێغەمبەران نینە ژى ل خوەزڤڕین نەکربت!
